Schendingen van mensenrechten vinden overal ter wereld plaats. In een land als Suriname met een bevolking van bijkans een half miljoen, waar haast een ieder elkaar kent, is het weliswaar opvallend wanneer er ook maar enigszins sprake is van enige vorm van schendingen van de fundamentele rechten van de mens.
Als wij de gebeurtenissen van 8 december 1982 in ogenschouw nemen, moeten wij toegeven dat dit een zeer beladen en gevoelig onderwerp is. In de nacht van 7 op 8 december 1982 hoorden wij schoten op Zorg & Hoop, denkende dat er kanonschoten werden afgevuurd i.v.m. een activiteit.
Op die bewuste avond werden een aantal personen opgehaald, die ongewapend waren en later werden geëxecuteerd. Het waren critici en volgens zeggen van velen vormden zij helemaal geen gevaar voor de gemeenschap en voor het gevestigde regime. Onder de 15 slachtoffers bevonden zich o.a. 2 universiteit docenten, 4 advocaten, 5 mediapersonen, 2 militairen, 1 vakbondsleider en 1 industrieel.
Behalve Fred Derby, die aan deze gruweldaden is ontsnapt om, zo als wordt gesteld, de onrust onder de vakbeweging te bewaren, lukte het ook aan de ex-minister van Justitie & Politie, Soerdjpersad Badrisingh, om het land te ontvluchten. Het lukte ook de medische studenten, Manorath Doerga en Robby Kasi; alsook aan de militair Mahabier het land te ontvluchten.
De ex-parlementariër, tevens ex-minister van Minov, dhr. Narindrepersad Mahadewsingh had het geluk van zijn leven; de militairen waren, naar wordt gezegd, vergeten om hem op te halen uit de Penitentiaire Inrichting, Santo Boma.
Aan de andere kant ontsnapte Lt. Badrisein Sital ter nauwernood aan de dood bij een vliegtuigongeval; zijn parachute ging op het kritieke moment niet open. Was er sprake van sabotage? Die vraag is nimmer beantwoord.
Op die beruchte avond van 8 december werden behalve de moorden op 15 prominente Surinamers, ook brand gesticht bij de radiostations : ABC onder leiding van André Kamperveen, en Radio Radhika (onder leiding van Mw. Roshnie Radhakishun), de uitgeverij : De Vrije Stem (Wilfred Lionaris ) en bij het vakbondsgebouw van de Moederbond (Cyrill Daal ). Opgemerkt kan worden, dat onder de vermoorde personen zich ook A.Kamperveen en C. Daal behoorden. De heer André Kamperveen, die de actievoerende militairen onderdak bood in het Streepystadion en later Onderminister van Sportzaken werd, werd ook niet bespaard
Ten behoeve van de historie zij aangetekend, dat behalve deze moorden er nog een aantal wandaden en moorden zich hebben voorgedaan tijdens en na de Revolutie.
Enkele voorbeelden daarvan zijn o.a. :
– De moord van politieagent Sultan, één van de slachtoffers tijdens de coup in 1980.
– Moord op luitenant van Aals in 1980.
– Lt. Mahadew, één van de 16 coupplegers in 1980, is op een mysterieuze wijze dood gegaan tijdens het duiken in Brazilië.
– Prof. Baal Oemrawsingh, vermoord in 1982 in Nickerie; hij was het brein achter de coup van Lt. Surindre Rambocus.
– Lt. Hans Lachman, “de verrader”, tijdens de coup van Rambocus (12 / 13 maart 1982 ), werd verongelukt tijdens een helikoptervlucht in Commewijne.
– Lt. Roy Horb : de in ongenade gevallen 2e persoon van het toenmalige Militaire Gezag heeft zich z.g. verhangen in zijn cel ( De Devil ) in Fort – Zeelandia met het koord van zijn onderbroek aan een spijker.
– De executie van Lt. Wilfred Hawkers tijdens de coup van Rambocus in 1982. Hij heeft een markante rol gespeeld en hij werd zonder enige vorm van proces geëxecuteerd op zijn brancard.
– De onverklaarbare moord op Humphrey Keerveld, voorzitter van Derde Blok in Guyana in de jaren 80.
– Ex-militair Piko nam Washabo en Apoera over van de Tukajana’s ( Thomas, Mato en Frank Jong). Na een z.g. reconstructie werd hij met zijn metgezellen op een brute wijze vermoord.
– Politie-Inspecteur Herman Gooding , hij werd in de nacht van 4 op 5 augustus 1990 vermoord na een gesprek met de MP nabij Fort Zeelandia.
– De tragische dood van Henry Sajatsingh in Nederland. Zijn lijk werd in een gracht (sloot) gevonden; hij was betrokken bij de coup van Rambocus en deed de nodige mededelingen op de Staatsradio, SRS.
– Denk ook aan de slachtoffers van Moi Wana en de vele verdwijningen, ook van kleine werkers, alsook van tuinlieden rondom de Devil, die hun mond voorbij praatten door te vertellen wie er allemaal werden opgesloten.
Er werd ook strijd gevoerd in de jaren 1980 en daarna door de z.g. Volksbeweging, die de strijd tegen het gevestigd bewind onder leiding van D.D. Bouterse voerden, n.l. De Tukajana Amazones, de Angula,s, de Mandela’s en de Kofiemaka”s.
De Jungle Commando onder leiding van Ronny Brunswijk voerde toen de boventoon en later anno 2010 vormde hij samen met Paul Somohardjo PL) en de NDP o.l.v. D.D. Bouterse de regering en zij hebben de “Amnestiewet” doorgedrukt; bekrachtigd door de toenmalige VP Robert Ameerali. Achteraf betuigen zij hun spijt en vragen vergiffenis aan de nabestaanden.
De historie zal eens boven water komen en zal in de geschiedenisboeken worden beschreven.
Het grotendeels van het volk hoopt, dat alle macht terug gaat naar het volk.
Wij Surinamers moeten proberen liefde te brengen waar haat regeert.
Velen zijn net als de nabestaanden van de december-en andere moorden de mening toegedaan, dat de rechtszaak ongestoord door moet gaan. Tenslotte zij gesteld, dat er zoveel gezegd en geschreven is over de moorden en het proces en het mag de Frontregering kwalijk worden genomen, dat zij in hun regeerperiode met een 2/3 meerderheid niets aan deze kwestie heeft willen / kunnen doen.
De ex-president Ramsewak Shankar heeft ook heel stilzwijgend het veld geruimd tijdens de telefooncoup in 1990. Dit in tegenstelling tot de heldhaftige oud-president R.R. Venetiaan, die geen gevolg heeft gegeven aan de opdracht van het militaire gezag om af te treden.
(Zie verslag van Hesdy Pigot, toenmalige secretaris van de president; Dagblad Suriname : 8 juni 2016 / Venetiaan 80 jaar ).
Het mag gezegd zijn, dat aan alles een eind komt en dat het bij vrijwel een ieder bekend is dat ook het langste touw een eind heeft.
Roy Harpal
