Het is heel belangrijk om delen van de samenleving voor te houden hoe het binnen het bedrijfsleven er aan toe gaat. Het economische leven kent drie voorname organisatie vormen t.w.: 1). De Centrale geleide economie; 2). De gemengde economie en 3). De Liberalisatie.
Bij sub 1., de Centrale geleide economie, worden er vanwege de overheid voorschriften vastgesteld en toegepast. Bij sub 2., de gemengde economie, worden enkele economische sectoren door de overheid beheerst en bij sub 3., liberalisatie, worden er geen belemmerende en of beperkende voorschriften door de overheid vastgesteld.
Het komt al te vaak voor dat individuen binnen onze samenleving in de wandelgangen hun misnoegen kenbaar maken over het gevoerde economische beleid van de overheid en vaak ook naar de media stappen. Recent nog zien we dit gebeuren vanwege de steeds stijgende prijzen van voornamelijk levensmiddelen en overige diensten. Deze aanmerkingen moeten worden beschouwd als een roep van de samenleving naar de overheid toe om onmiddellijk de nodige maatregelen te treffen zodat hieraan een halt kan worden toegeroepen. Maar uit hoofde van mijn werkervaring en de kennis die ik daarover bezit, kan ik nu al stellen deze luide roep, mede vanwege de huidige monetaire situatie in het land, niet op korte termijn zal kunnen plaatsvinden. De overheid voert namelijk geen gericht Centraal economisch beleid op de handelssector. En het is ook geen gemengd economisch beleid als zodanig dat wordt uitgevoerd, aangezien de overheid geen handelsbedrijven bezit binnen het bedrijfsleven. De overheid heeft slechts grip over enkele dienstverlenende bedrijven zoals N.V. Surinaamse Waterleiding Maatschappij, Telesur, Energie Bedrijf Suriname enz. Alleen voor deze bedrijven kan de overheid de prijs voor hun verleende diensten aan de samenleving, vaststellen. Suriname is wel lid van enkele internationale organisaties die de liberalisatie- en de globalisatiegedachte onder de lidlanden sterk propageren. En dit houdt onder meer in dat de lidlanden de binnen en buitenlandse goederen en diensten vrij moeten maken van allerlei beperkende en of belemmeren de voorschriften. Er mogen in dit verband dan ook op een legale en correcte wijze alle benodigde goederen en diensten worden geïmporteerd. Vervolgens mogen de desbetreffende belanghebbenden hun prijzen zonder bemiddeling van de overheid vaststellen. De overheid zal waarschijnlijk alleen controle kunnen uitoefenen op de prijzen van importgoederen en diensten waarvoor zij de benodigde deviezen ter beschikking heeft gesteld. Blijkbaar leven velen met het idee dat alleen de overheid verantwoordelijk en aansprakelijk is voor een gezonde economische ontwikkeling voor land en volk. Dat is niet helemaal juist. Ook het bedrijfsleven moet in deze een wezenlijke bijdrage leveren. En dat komt het beste tot zijn recht door het produceren en leveren van goederen en diensten voornamelijk ten behoeve van de export uit Suriname. De resultaten vanuit het bedrijfsleven met betrekking tot de factor productie is tot nog toe bekeken, heel laag te noemen. Hierdoor ontstaan er geen adequate arbeidsplaatsen voor de burgerij met als gevolg dat het probleem van de werkloosheid in Suriname dagelijks groeiende is. De bevolkingsgroei, hoe klein dat ook mag zijn, is er mede de oorzaak van. Als we om ons heen kijken merken we overduidelijk dat er misschien zelfs te veel geïnvesteerd wordt in enorme grote zelfbedieningszaken. Het zijn bedrijven waarbij de clientèle de mogelijkheid wordt geboden om vrijwel zonder de hulp van verkooppersoneel goederen aan te schaffen. De artikelen en producten worden zodanig uitgestald dat die op gemakkelijke wijze bereikbaar zijn en heel makkelijk en snel van de schappen gehaald kunnen worden. Ook de afhandeling bij de kassa is eenvoudig doch accuraat, waardoor men zonder onnodig tijdverlies de rekening kan betalen bij de kassa. Hopelijk wordt er in de toekomst niet geklaagd over een terugval van de koopkracht en een grote afname in de verkoop. Het is voor de overheid weggelegd de maatschappij te ordenen. Laten we hopen en met ons allen eraan meewerken dat de situatie een positieve wending neemt. Wij hebben er ongetwijfeld allemaal baat bij.
Edward Marbach
