In het Institute for Graduate Studies & Research (IGSR) heeft Jan Willem Berends donderdag zijn afstudeerpresentatie verzorgd: “Vernieuwde visies op het Surinaams-Nederlands en taalbeleid in het secundair onderwijs”. Berends heeft een onderzoek verricht naar de attitudes ten opzichte van het Surinaams-Nederlands, taalbeleid op scholen en de consequenties van een taalwet voor het onderwijs.
Berends stelt dat taalonzekerheid één van de oorzaken is van onderbroken schoolcarrières en lage slagingskansen. Dit kan door middel van taalbeleid verholpen worden, welke begint bij het besteden van aandacht aan de Nederlandse taal, die tevens de onderwijstaal is. Echter wordt er een onderscheid gemaakt in het Surinaams-Nederlands en Europees-Nederlands. In Suriname spreekt men nog altijd vanuit het Surinaams-Nederlands, terwijl er bij het schrijven gebruik wordt gemaakt van het Europees-Nederlands. “Het komt nog regelmatig voor dat men neerkijkt op het Surinaams-Nederlands. Mensen kunnen je beoordelen op de manier hoe je de taal gebruikt”, zegt Berends. In dit kader heeft Berends een onderzoek ingesteld naar het structurele en strategisch taalbeleid op de scholen in Paramaribo. Er heeft tweemaal een survey plaatsgevonden waaraan 105 respondenten hebben deelgenomen. Hieruit is gebleken hoe directies en leraren van Nederlands en de diverse vakken, tegen het taalbeleid aankijken.
De enquêtes blijken ook awareness gecreëerd te hebben op de desbetreffende scholen. Het hebben van een gedegen taalbeleid lijkt vanzelfsprekend te zijn, maar desondanks is dit niet duidelijk merkbaar in de praktijk. Zo is er gebleken dat de onderzochte scholen, evenals de leerkrachten in elk vak behoefte hebben aan een helder en structureel taalbeleid, omdat het Nederlands het uitgangspunt is bij het onderwijzen.
Het ontwerp Taalwet (2015) regelt en beschermt alle talen in Suriname. Het Surinaams-Nederlands en Sranan zijn de nationale contacttalen. Het taalbeleid kan pas goed tot zijn recht komen als het gehele onderwijs, voor wat de taal betreft, wederom wordt ingericht. De taalraad ziet toe op de naleving van de taalwet en adviseert de regering. Deze taalraad zal het gebruik van standaardtaal propageren en zal het taalstandaarden vastleggen.
