Praatgroepen, discussiegroepen en andere vormen van vereniging worden actiever. Lezingen en discussies over de precaire situatie in Suriname zijn aan de orde van de dag. Dagblad Suriname hield voeling over dit opkomend fenomeen. In de wandelgangen van de Kenniskring, Seti Sranan, de Vereniging van Economisten in Suriname, de vakbeweging, het bedrijfsleven, We zijn Moe, het Burgercollectief en andere verenigingen werd het een en ander opgestoken. Uit de uitspraken en opgedane indrukken kan geproefd worden dat het vergaderen en samenkomen van bezorgde burgers beschouwd worden als een vorm van protest tegen de gang van zaken in het land. Er wordt verzet geboden. De tegenstand groeit vanwege de verslechterende crisis. Binnenskamers neemt het gemor toe.
De stemming en emotie tijdens de ‘CEO-Talk’ van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES) van woensdag schijnen het bovenstaande te onderschrijven. In niet mis te verstane woorden werd te kennen gegeven dat het regeringsbeleid voor geen cent deugt. Dat Suriname verbitterd is, blijkt uit de uitspraak ‘het is wachten op moeder natuur om op te ruimen’. Gaandeweg de bijeenkomst werd er vanuit de zaal geroepen, de president citerend, ‘wo dede in a film’. Een aanwezige ondernemer riep uit: ‘Het is pompen of verzuipen’. En het waren geen ‘wakamans’, maar notabele burgers die zich zo verhit uitlieten.
Standbeelden en straatnamen voor politici en ondernemers worden begraven
Naar zeggen van ‘captain of industry’ Harrypersad Boedjawan, inleider tijdens de ‘CEO Talk’, komt de kracht van het volk niet tot uitdrukking, omdat de vakcentrales gepolitiseerd zijn. Allemaal krijgen net als politici standbeelden. De spreker wees naar standbeelden van meerdere vakbondsleiders op het kruispunt Dr. Sophie Redmond en Fred Derbystraat. Je hebt een Fred Derbystraat, een Eddy Brumastraat. Ondernemers, die hard hebben gewerkt, zijn geen standbeeld waard. Alleen politici en vakbondsleiders zijn belangrijk. Boedjawan: “Alle vakcentrales hebben een politieke kleur. Komt er een vakbondsleider op de televisie verklaren, dat alles goed gaat in het land. Bepaalde mensen zijn principeloos en hebben zucht naar macht, hebzucht, geelzucht en zijn tot alles in staat.”
De private sector is machteloos
Tijdens de ‘CEO Talk’ was de machteloosheid van het noodlijdende deel van bedrijfsleven het thema, waar steeds weer op werd teruggegrepen. Met name de producenten en industriëlen hebben te lijden onder het politiek regiem. De bijeenkomst bracht bij monde van ondernemer Harrypersad Boedjawan naar voren dat er al jaren gebakkeleid wordt over de productiesector. Het zijn steeds dezelfde personen die het productie-evangelie met de mond verkondigen, maar in de praktijk tegenovergesteld handelen. Het zijn niet alleen politici die zondigen tegen het algemeen belang. De doelbewuste verwaarlozing en benadeling van de productiesector gaat onverkort door. De regeerders handelen uit eigen belang en in het voordeel van bepaalde importeurs die over de rug van het volk zichzelf verrijken. Het is trouwens belastinggeld dat bij de importeurs blijft kleven.
Surinaams fabricaat veelal een dood geboren kind
De affaire overheid contra Cobo Plastic Suriname werd tijdens de ‘CEO –Talk’ als case study behandeld. Cobo Plastic, waarvan Boedjawan eigenaar is, verwijt de overheid onbehoorlijk bestuur waardoor de onderneming en Suriname enorme schade lijden. De case werd naar voren gebracht als een claim. Cobo Plastic produceert volgens West Europese standaarden gecertificeerde (Kiwa en Kema) producten. Het overheidsbedrijf SWM en andere overheidsinstanties beweren dat de producten niet voldoen aan de standaarden van de SWM. De overheid en parastatale bedrijven nemen daarom geen buizen van Cobo af. De buizen worden via bevoorrechte importeurs geïmporteerd. Duur importeren en met enorme winsten verkopen in Suriname. De overheid blijft voor tientallen miljoenen aan pvc-buizen importeren. Om hun verdachte handel en wandel goed te praten, hebben de machthebbers het steeds over de kwaliteit van de Cobo buizen. Hiermee werd geïllustreerd waarom Surinaams fabricaat veelal een doodgeboren kind is.
Verontwaardiging
Boedjawan kreeg de verontwaardigde volle zaal aan zijn zijde. Desi Liong A Kong onderstreepte het probleem. Romeo de Haas kon zijn oren niet geloven. Dhr. Burgos vroeg zich af hoe het komt dat producenten zo machteloos staan tegenover de overheid. Dit, ondanks het feit dat de private sector investeert, produceert en voor werkgelegenheid zorgt. De aanwezigen dachten oplossingsgericht. Er werden actiemodellen voorgesteld. Oud-advocaat-generaal Armand van der San opperde de mogelijkheid om een proces aan te spannen tegen de overheid.
