Het Hof van Justitie (HvJ) heeft vrijdag tijdens de buitengewone openbare bijeenkomst het zittingsjaar 2016-2017 geopend. Het is een oude traditie die weer nieuw leven is ingeblazen. Waarnemend hofpresident Iwan Rasoelbaks voerde aan dat het HvJ in het dienstjaar 2017 verder zal streven naar daadwerkelijke verzelfstandiging en harder zal werken aan de modernisering en optimalisering van de rechtsspraak. Met verzelfstandiging wordt bedoeld dat het beheer van de rechterlijke organisatie in handen komt van het Hof van Justitie. In augustus 2015 heeft de regering volgens hem het voornemen tot verzelfstandiging van de rechterlijke organisatie kenbaar gemaakt. Echter is dit voornemen tot nu toe niet waargemaakt. Indien dit voornemen waarheid wordt, zal de natie Suriname als zelfstandige land in ontwikkeling hoog op de rechtstatelijke kaart van de wereld komen te staan met alle voordelen van dien voor de ontwikkeling.
ICT-ontwikkeling
Gebruik van ICT-voorzieningen binnen het Hof van Justitie en de rechterlijke organisatie staat volgens de hofpresident nog in de kinderschoenen. Het Hof van Justitie acht het belangrijk om zicht te krijgen op de staat en conditie van de in de gerechtsgebouwen geïnstalleerde technische infrastructuur. Daarvan zal volgens Rasoelbaks in 2017 een inventarisatie worden gemaakt van de technische infrastructuur aanwezig in de gerechtsgebouwen. Deze inventarisatie zal zich bovendien richten op aanschaf en installatie van technische infrastructuur voor de in gebruik te nemen gerechtsgebouwen alsook op aanschaf dan wel ontwikkelen van software, die het Hof en de rechterlijke organisatie in staat zal stellen de interne informatievoorziening te verbeteren, de gerechtelijke procedures en de kwaliteit daarvan te verbeteren, sturings- en managementinformatie te genereren en de maatschappij te voorzien van relevante informatie. In dit verband noemde hij een centrale gegevensopslag, e-mailverkeer, intranet, een zaakregistratiesysteem, een documentatiemanagementsysteem, een website en een interne uitsprakendatabank.
Website en externe uitsprakendatabank
De agenda voor 2017 behelst bovendien het ontwikkelen en beschrijven van een ICT-beleid voor de rechterlijke organisatie. In het te ontwikkelen en beschrijven ICT-beleid zal vanzelfsprekend centraal staan het waarborgen van zowel de onafhankelijkheid van de rechter en de rechterlijke organisatie als de onpartijdigheid van de rechter en van de rechterlijke organisatie en tevens de beveiliging van het ICT-systeem. De agenda voor 2017 omvat voorts het bouwen en opleveren van een website en externe uitsprakendatabank. Daartoe heeft de Stichting Juridische Samenwerking Suriname Nederland (SJSSN) in 2015 op verzoek van het Hof een projectdossier aangeleverd. Een ander onderdeel van de agenda voor 2017 betreft implementatie van het enige jaren geleden gebouwde zaakregistratiesysteem voor de civiele rechtspleging in eerste aanleg.
Snellere rechtspraak en deskundigheidsbevordering
Rasoelbaks benadrukte dat gezien de huidige ontwikkelingen het Hof pas in 2032 zal kunnen beschikken over de wettelijk vereiste 40 rechters. De magistraat benadrukte dat het Hof van Justitie slechts over 19 rechters beschikt, terwijl er volgens de wet minimaal 40 rechters zouden moeten zijn. Ook naar internationale maatstaven is het huidige aantal rechters volgens hem ver beneden algemeen aanvaardbare norm. “Deze chronische onderbezetting leidt tot ongewenst lange doorlooptijden en onaanvaardbare achterstanden. Daarnaast is sprake van geen of onvoldoende juridische ondersteuning aan de rechter. Uit hoofde van de personele unie die tussen het Hof van Justitie en de kantongerechten bestaat, wordt de betrekking van kantonrechter waargenomen door rechters bij het Hof van Justitie.” leder jaar wijst het hof uit zijn midden rechters aan die tijdens het volgende zittingsjaar de betrekking van kantonrechter zullen waarnemen. Ook doorbreking van deze personele unie vereist volgens hem significante uitbreiding van het huidige aantal rechters. Het voorgaande geldt ook voor de introductie van specialismen en het instellen van meervoudige kamers in eerste aanleg.
Studie naar aantal vereiste rechters, zittingsgriffiers, administratief medewerkers en zittingszalen
Teneinde zicht te krijgen op de randvoorwaarden nodig voor doorbreking van de tussen het Hof van Justitie en de kantongerechten bestaande personele unie zal een studie naar onder meer het vereiste aantal rechters, het vereiste aantal zittingsgriffiers, het vereiste aantal administratief medewerkers en het vereiste aantal zittingszalen worden uitgevoerd. Om op duurzame wijze verbetering te brengen in de status quo heeft het Hof van Justitie een stappenplan, bestaande uit simultaan en onafgebroken doen uitvoeren van drie cycli van de vijfjarige Raio Opleiding Zittende Magistratuur en drie cycli van de tweejarige Rio Opleiding Zittende Magistratuur, te starten in 2017.
Huisvesting
Een andere noodzakelijke voorwaarde voor effectief en efficiënt functioneren van de rechtspraak is adequate huisvesting, voorzien van aan de eisen van de tijd beantwoordend kantoormeubilair en apparatuur voor werkkamers, zittingszalen en wachtruimten alsook periodiek onderhoud daarvan. De planning voor 2017 houdt in: voltooiing van de restauratie, de inrichting en de ingebruikname van het gerechtsgebouw aan de Tamarindelaan, voltooiing van de bouw, de inrichting en de ingebruikname van het gerechtsgebouw aan de Mgr. Wulfinghstraat, voltooiing van de bouw, de inrichting en de ingebruikname van het gerechtsgebouw te Nieuw Nickerie en geschikte huisvesting voor het kabinet van de rechter-commissaris in strafzaken.
Samenwerking met CCJ
Met de Caribbean Court of Justice zal volgens Rasoelbaks een ruimer samenwerkingsverband worden opgezet teneinde rechtsvergelijkende studies/opleidingen en faciliteiten op poten te zetten en de twee systemen (common law en civil law) dichter naar elkaar te doen groeien. In 2015 is in samenwerking met de CCJ reeds de gedragscode voor het hof tot stand gekomen en afgekondigd.
FR
