De huidige koersontwikkeling is totaal funest voor de doorsneeburger. Wat de koopkracht betreft, is het duidelijk te merken aan de instroom in de winkels/supermarkten. Wat het investeringsniveau betreft is de zaak meer door ondernemers rechtstreeks te merken. De ontwikkelingen op het gebied van nutsvoorzieningen hadden indertijd al voldoende veranderingen gebracht in het uitgavenpatroon van ondernemers. Die ontwikkelingen beloven nog verder te gaan. De koersontwikkeling maakt de zaak nog zwaarder, waardoor de vele ondernemingen in problemen geraken. Een hoge koers zorgt voor hoge uitgaven, zeker wat betreft importen. De keerzijde van dezelfde medaille echter is dat een lagere koers minder gunstig zou zijn voor de exporten. Deze crisis biedt volgens Winston Ramautarsing, voorzitter van de Vereniging van Economisten in Suriname, nieuwe kansen aan de exportsector. Indien de koers omlaag gaat, daalt volgens hem ook de winstgevendheid voor de sector.
Wilgo Bilkerdijk, voorzitter van de Associatie van Surinaamse Fabrikanten, geeft Ramautarsing volkomen gelijk. Echter geeft hij aan dat de stelling geen stand kan houden in een situatie waar er niet voldoende productie is. “Bijna alles in Suriname is import. Zolang wij niet gaan produceren, is het alleen maar ellende”, stelt Bilkerdijk. Aan de andere kant is het huidige investeringsklimaat te duur om de productie op gang te krijgen.
Door de jaren heen heeft de overheid verschillende kansen gehad om het ondernemerschap en productie te ondersteunen. De president heeft ook een aantal keren gesproken van een Spaar- en Stabilisatiefonds, waar er in beginsel niets van terecht kwam.
Bilkerdijk stelt dat de investering had moeten gebeuren toen het goed ging. Het Spaar- en Stabilisatiefonds zou naar zijn mening overnight bij wet kunnen zijn ingesteld. Per heden is die gedachte achterhaald. “Het had er al moeten zijn. De revenuen van die hoge goud- en olieprijzen hadden erin moeten gaan”, meent de voorzitter.
De producent is momenteel niet sterk genoeg omdat hij nooit sterk is gemaakt. Een Spaar- en Stabilisatiefonds zou vandaag een goede ondersteuning kunnen bieden aan producenten.
Bilkerdijk is wel ingenomen met het feit dat er kleine stapjes worden gemaakt met bijvoorbeeld wetgevingsproducten waarbij beleidsmakers worden gedwongen om dingen te doen. Er is op dit moment ook een Kleine en Middelgrote Ondernemingenfonds aan de orde. Dat zal volgens Bilkerdijk niet de grote hap naar binnen brengen, maar het kan wel maken dat mensen de zware druk kunnen verplaatsen. Uiteindelijk moet het beleid verder gaan om de mensen te klusteren.
Kavish Ganesh
