“Lessons learned” oftewel “lessen geleerd” is bijna altijd het sluitstuk geweest van menig seminar. En er zijn een heleboel trainingen en seminars geweest, immers er was volop geld sinds 2000, samen meer dan 10 miljard Amerikaanse dollars, en we wisten niet hoe wij dat moesten opmaken. En natuurlijk had geen enkele minister, vicepresident, politicus, of president het in zijn bolle of beter holle hoofd gehaald om te investeren in de verdiencapaciteit van het land. Als een slak in de grote regentijd uit de goot komt en het asfalt oversteekt en er komt een DAF truck aan, ziet de slak de truck dan aankomen? Natuurlijk niet want de slak heeft haast geen bewustzijn. Als onze politici gedacht hebben dat er eeuwig hoge prijzen voor aardolie en goud zullen zijn, wat voor economisch bewustzijn hadden deze politici dan? Als de meeste van deze politici generaties lang geen familie landbouw gekend hebben en dus geleefd hebben van roofbouw, dus geen vermarktbare overproductie gekend hebben, en derhalve geen markt economie gekend hebben, en dus ook geen geld gekend hebben en dus nooit handelsproducten voortgebracht hebben, (en vaak betaald hebben met slaven) dan begrijpt u dus dat hun economisch bewustzijn op het niveau zit van een gebakken garnaal in de diepvries. Het enige wat zij weten, is datgene wat in hun instincten en dus in hun genen zit en dat is vreet na pot, opmaken de gemeenschapspot, opmaken andermans geld. Investeren komt niet in hun bewustzijn voor en bestaat dus niet, men heeft de cultuur van dag op dag leven. Stelt u zich voor dat een landbouwer al zijn oogst opeet en dus geen zaaizaad of pootgoed overhoudt. Hij kan dus niet inzaaien of planten voor de volgende oogst. Hij gaat sterven van honger. Dat staat u ook nu te wachten immers uw geweldige leiders, sommigen zijn zelfs drie keer president geweest, hebben niet geïnvesteerd in de productie, want dan zouden mensen die op Kalloe lijken meer economische macht hebben en dat mag niet. U begrijpt nu ook waarom Afrika 200.000 jaar in de prehistorie is blijven steken.
U gaat nu heel hoge prijzen voor energie betalen, alleen maar omdat uw leiders volstrekt incompetent en corrupt waren en nog steeds zijn. Men heeft nooit een energiebeleid gekend. Men heeft nooit begrepen dat een energiebeleid een afgeleide is van een industrie- en landbouwbeleid. Maar men heeft ook nooit begrepen dat een industrie en landbouwbeleid deel uitmaakt van een goed gefundeerd ontwikkelingsbeleid. Velen beseffen niet eens dat wij een onderontwikkeld land zijn en dat wij dus in de benadering van onze ontwikkelingsproblematiek daarmee rekening moeten houden. Bijna alle plannen zijn mooie verhalen geweest die nooit behoorlijk doorgerekend zijn op hun haalbaarheid volgens de normen van de Wereldbank of de Aziatische ontwikkelingsbank, deze laatste twee hebben goed ontwikkelde normen voor het beoordelen van investeringen. De meeste zogenaamde consultants op het gebied van energie zijn elektrotechnici van huis uit. Het zijn geen energiedeskundigen laat staan deskundigen op het gebied van energiepolitiek en industriepolitiek. Deze laatste twee maken deel uit van de ontwikkelingspolitiek en daar hebben zij weinig van begrepen, dus het gevolg is dat zij zich beperken tot het telkens weer aanpassen van tarieven met dien verstande dat alles afgewenteld wordt op de consument. Immers de energiebedrijven Suriname zijn een economische en juridische monopolie. Bij het bepalen van tarieven is nooit rekening gehouden met de invloed op de concurrentiepositie van het land, men is slechts rekening gehouden met de allerarmsten en deze krijgen dus goedkope energie via kruissubsidie, het laatste betekent dat de grootverbruikers betalen voor hun energierekening. Als je verstand hebt van beleid dan zorg je ervoor dat mensen die armlastig zijn en die beneden een bepaald inkomen leven dat zij gesubsidieerd worden via bijvoorbeeld sociale zaken. Elektriciteitstarifering is niet de juiste plaats om sociale politiek te bedrijven. En omdat veel politici nog steeds mentaal roofbouwer zijn gebleven wordt van dag op dag gekeken naar de energiesector. Geen energiebeleid dus, geen energiebeleid die rekening houdt met de concurrentiepositie van je economie. Voor de economische ontwikkeling van een onderontwikkeld land is de beschikbaarheid over energie die de concurrentiepositie van de economie versterkt essentieel. Investeringen in energie horen dus hand in hand gepaard te gaan met investeringen in productiecapaciteit. En dan is het logisch dat je kijkt naar de goedkoopste energiebronnen die je hebt en dat zijn aardolie en hydro-energie. Nooit en ik herhaal nooit is er werk van gemaakt om ervoor te zorgen dat staatsolie goedkope energie gaat leveren voor de industrie en voor de consument zoals dat in alle energie producerende landen het geval is. Staatsolie is een eiland in de samenleving en privébezit van enkelen die staatsolie gebruiken voor de verrijking van hun zelf en hun vrienden. Geen enkele minister geen enkele president heeft daar iets aan gedaan. Staatsolie is een parasitair bedrijf er wordt momenteel door de consument gesubsidieerd. Schaamteloos. Zo heeft men ook nooit met Suralco onderhandeld over de prijs van de energie die men van hun afneemt. En onderhandelen doe je niet met de rug tegen de muur. Maar men heeft dat wel zo gedaan met als gevolg dat wij goedkope hydro energie heel duur kopen. Als wij de hydro-energie van Afobakka voor de prijs die internationaal redelijk is, zouden kopen, dan zou de kilowattuurprijs voor alle Surinamers gelijk zijn aan 2 tot 4 dollarcent per kilowattuur en dan zou u de hoge tarieven van deze week niet hoeven te betalen. Wij betalen nu tarieven die thuishoren in ontwikkelde landen in Europa. Veel bedrijven gaan dus straks sluiten.
Richard B. Kalloe
