De USD 478 miljoen lening die de regering van Suriname met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) aangaat, is een noodinfuus. ‘IMF is ‘lender of last resort’. Landen die niet aflossen zijn Griekenland, Zimbabwe, Soedan en Somalië. Landen waar IMF ‘verkeerd’ heeft gewerkt zijn Mexico, Zuid-Korea, Indonesië, Thailand, Brazilië en Rusland.’ Dit stelde fiscaaljurist Robby Makka tijdens een inleiding op 17 april in Amsterdam, Nederland. De titel van zijn lezing was ‘Financieel-economische crisis Suriname: leidend of lijdend’. Toelichting gevend op de gepresenteerde slides met tabellen en grafieken, behandelde de inleider de oorzaken en gevolgen van economische vraagstukken in Suriname, zoals inflatie, monetaire reserve, staatsschuld, devaluatie, goud- en olieprijzen, begroting en fiscaliteit. De actualiteit was natuurlijk de zoveel besproken IMF-lening. De organisatie lag in handen van VHP Nederland. Volgens Makka is deze lening een bewijs van triple punishment: monetaire financiering en 2 keer devaluatie. Volgens Makka is onder meer een nullijn aangevuld met ‘kleine leningen’, wellicht beter dan een IMF-lening. ‘Het gaat om het herwinnen van vertrouwen, terugkopen van goud, lonen in overleg bevriezen: lusten voor hun alleen, lasten voor het volk. Benoem crisismanagers en business development managers, maak deelplannen 1-5: alles in details uitrekenen via Planbureau en ABS. Belangrijk zijn de monetaire sfeer, begrotingssfeer, bezuinigingssfeer, opvangmaatregelen en investeringssfeer. De begroting nu is minder dan 1 miljard euro, dat is 5 miljard SRD. De koers luistert naar geluid, gezag en geld. De productie van goud, olie, steenslag, cassave en water is belangrijk. Alcoa, Surgold, landbouw en de begroting moeten weer naar de operatietafel. Politiek bestuur heeft winst geboekt, de economie heeft verlies geboekt. De economie moet zich weer oprichten. Ontwikkel de kracht om terug te veren.’
Devaluaties dodelijk geweest
Makka benadrukte dat de twee devaluaties sinds het aantreden van de regering Bouterse in 2010 dodelijk zijn geweest voor de economie van het land. Her resultaat van de afgelopen 5 valutaveilingen (22 maart 2016 – 12 april 2016) heeft de situatie nog erger gemaakt. ‘De officiële wisselkoers is van SRD 4.04 gegaan naar SRD 5.79, terwijl de waarde van de SRD met SRD 1.75 is verminderd ten opzichte van de US-dollar.’ Voor de USD 22.5 miljoen die door de Centrale Bank is geveild is in totaal een bedrag van SRD 105 miljoen afgeroomd.
Begroting moet verder worden teruggebracht
Volgens de fiscaaljurist is het te verwachten dat de staatsbegroting voor het komende dienstjaar drastisch zal worden teruggebracht. ‘Wij hebben een begroting welke met 50% is teruggebracht ten opzichte van 2015 en het wordt verder teruggebracht straks, omdat IMF 5 voorwaarden heeft gesteld. Een van deze is dat de begroting moet worden aangepast.’ Makka benadrukte dat het geld dat nu door de regering wordt geleend, ongeveer hetzelfde bedrag is die de NDP-regering in 2010 als monetaire reserve kreeg overgedragen van de toenmalige Nieuw Frontregering (circa USD 1.1 miljard). ‘Toen hadden wij dat geld, zonder rente, en hoefden wij dit aan niemand terug te betalen. Waar is de ontwikkeling geweest in Suriname? Met de lening van het IMF gaan wij het nu middels beleidsdwang terug moeten betalen.’ Volgens Makka is het belangrijk om niet te veel te lenen. ‘Leen niet te veel. Denk aan de volgende generatie. We moeten onze kinderen echt beschermen. Rekenmeesters en cijferaars moeten constant gaan uitrekenen, voordat iets getekend wordt’, aldus Makka.
Inflatie naar 29.5%
De inflatie in Suriname per januari 2016 is volgens Makka gestegen naar 29.5%. In vergelijking met 2015 stond dat volgens cijfers van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) rond de 25%. Makka haalde in zijn presentatie aan dat in vergelijking met 2014 de inflatie in Suriname nu met 25.6% is toegenomen. In vergelijking met 2010 (10.3%), toen de regeermacht door het Nieuw Front werd overgedragen aan de Mega Combinatie/NDP, kan uit de cijfers worden geconcludeerd dat de jaarinflatie met 19.2% is toegenomen.
Frontregering had nooit monetair gefinancierd
Onder de Frontregeringen is er volgens Makka nooit monetair gefinancierd. ‘Als er monetair gefinancierd is, is dat gebeurd op basis van het structureel aanpassingsprogramma van Ronald Venetiaan met een nullijn. Tussen 2010 en 2016 is er wel sprake geweest van monetaire financiering en 2 keren devaluatie’, aldus Makka.
FR
