Toename moord en zelfmoord door drempelverlaging en gevoelens van onmacht en minderwaardigheid

Klinisch psycholoog Glenn Leckie, ook wel bekend als de ex-directeur van Stichting Lobi, geeft zijn deskundige mening ten aanzien van de toename van het aantal moordgevallen in combinatie met zelfmoord.” Ik denk dat de mentaliteit van de Surinamer verandert en dat wij daar te weinig aandacht aan besteden.” Leckie heeft de indruk dat de drempel voor dit gedrag heel erg aan het verlagen is. Als men iets meerdere keren ziet gebeuren, ontstaat er volgens de psycholoog een drempelverlaging. De oplossing die men dan kiest in een bepaalde situatie is hiernaar gemodelleerd. Door deze modellering ontstaat dus de drempelverlaging.
Zien doen, laat doen
“Je merkt dat alle culturen een bepaald gedrag vertonen bij het oplossen van problemen. In Suriname hebben we bijvoorbeeld niet de gewoonte om zaken in brand te steken. We zeggen dan dat het niet onze cultuur is en daar is de drempel dan ook enorm hoog.” Bij zelfmoordpogingen is deze drempel volgens Leckie in Suriname al enige tijd aan het verlagen. De trend van je partner eerst vermoorden en dan jezelf als er problemen zijn in een relatie, ondergaat nu hetzelfde. “Als iemand problemen heeft in een relatie komt dit oplossingsmodel gemakkelijker in hun gedachten, met het gevolg dat zij ook veel eerder ertoe kunnen overgaan. Je ziet hetzelfde bij ander agressief gedrag. Een vrouw die thuis gezien heeft dat haar vader haar moeder sloeg, accepteert dit gedrag eerder van haar vriend dan een vrouw die dat niet gezien heeft.”

Relationele issues wegen nu zwaarder
Vroeger pleegden mannen veelal zelfmoord vanwege financiële problemen. Nu lijkt het er volgens Leckie op dat relationele issues meer van belang worden. “De mannen die tot dit gedrag (moord/zelfmoord) overgaan, kunnen bepaalde ontwikkelingen waarschijnlijk niet zo goed aan”, concludeert de psycholoog. “De mannen zitten veelal met gevoelens van onmacht en eigen waardevermindering. Met de externe factor van de drempelverlaging bij dit ‘oplossingsmodel’ van moord/zelfmoord, kiest men dan eerder voor moord/zelfmoord in plaats van problemen uit te praten.”
Hulp van de omgeving
Mensen met zelfmoordneigingen hebben een veel negatievere kijk op het leven en zichzelf dan mensen die deze neiging niet hebben. Het kan gebeuren dat zulke mensen gaan wanhopen in een relatie en geen oplossing meer zien voor hun problemen. Ze praten hun problemen niet uit, maar gaan over tot oorlog voeren. Dit gedrag kan doorwerken in elk facet van de relatie. Het ligt volgens Leckie ook aan de omgeving om de signalen bij dergelijke mensen op te vangen. De omgeving van de personen, zoals familie en vrienden, zouden alerter moeten zijn. Vaak geven personen in een suïcidaal proces signalen af die niet serieus genomen worden. Vaak genoeg gaat men ertoe over de moraalridder te spelen voor dergelijke personen, hetgeen averechts werkt. Woorden zoals ‘maak je niet druk, het komt wel goed’, moet men, hoe goed bedoelt ook, liever nalaten. Men moet gewoon goed opletten en vooral luisteren naar de persoon en dan verwijzen naar professionele hulp.
Doorverwijzen voor psychologische hulp
Leckie geeft aan dat er nog steeds een drempel bestaat voor mensen om professionele hulp op te zoeken. Daarnaast hebben de huisartsen een belangrijke rol te vervullen. Als de patiënten uiteindelijk bij hem belanden, zitten ze vaak al in een crisis waarbij interventie heel moeilijk is. Als een patiënt langere tijd blijft klagen of depressief lijkt, moet de arts doorverwijzen omdat hier dan professionele hulp vereist is. Alhoewel de omgeving kan helpen door te luisteren en zuivere liefde te geven en de arts tabletten kan blijven geven, is een psychologische begeleiding van belang. Bij depressiviteit kun je bijvoorbeeld antidepressiva voorschrijven, maar de tablet gaat uiteindelijk de problemen niet oplossen. Wat gebeurt, is dan slechts symptoombestrijding.