“Ik heb geen dollars om te verkopen. De informele sector hanteert een hogere koers, waardoor het publiek eerder naar deze sector gaat als vreemde valuta omgezet moet worden in SRD. Men brengt alle vreemde valuta naar de cambio’s en de Chinezen. Wanneer het publiek het vreemde valuta nodig heeft, komt men naar de bank. Ik kan die US dollar dan niet voor hen verkopen, omdat ik ze dan niet heb.” Dit zegt Stanley Mathura, directeur van de Surichange Bank NV, aan Dagblad Suriname. Ondanks vaststelling van een bankkoers van SRD 4.04 voor de US dollar en Eurokoers van SRD 4.40, zijn de bedragen helemaal niet voor deze koers te vinden. De valutakoers voor de US dollars op de zwarte markt is thans SRD 5.40 en de Eurokoers SRD 5.90. Beide koersen zijn de laatste dagen buiten proporties toegenomen. Volgens Mathura draait alles om de afname van het vertrouwen in de Surinaamse munt. Op dit moment koopt hij Euro’s op voor SRD 5.25 en verkoopt hij ze voor SRD 5.40. “De laatste tijd speelt een ieder een beetje cambiohouder. SCB NV doet niet mee met de koersopdrijving. De bank is formeel gebonden aan de koers van SRD 4.20 voor de USD en daaraan is geen wijziging gekomen. Wanneer het publiek geen dollars aan de banken verkoopt, kan de bank ook niet terugverkopen aan het publiek. Zo simpel is dat”, aldus Mathura.
Als CBvS niet aan valutavraag kan voldoen, gaan handelaren naar informele sector
Handelaren hebben valuta nodig voor hun importen. Als de Centrale Bank van Suriname (CBvS) niet daaraan kan voldoen, gaan de handelaren dat geld ergens anders moeten zoeken. Handelaren vragen altijd, omdat die het voor hun importen nodig hebben. Volgens Mathura heb je internationaal altijd drie groepen die geld vragen en aanbieden in een land. “Wij noemen dat handelaren, dan heb je de valutaspeculanten en dan de rente-arbitraganten. Die maken gebruik van renteverschillen en schuiven geld van het ene land naar het andere land. In Suriname hebben wij namelijk te maken met handelaren en valutaspeculanten. Het moment waarop er een bepaalde onzekerheid in de economie gaat ontstaan, stijgt de koers.” Valutaspeculanten gaan volgens de bankdirecteur kijken hoe de macro-economische situatie en de positie van de CBvS zijn. Het moment dat zij enige onzekerheid verwachten in een bepaalde economie, gaat men speculeren. Hierdoor gaat de koers stijgen en haalt met een bepaald voordeel eruit. Zo fluctueert ook de dagelijkse koers van Euro naar US dollar in Europa. “Ons probleem hier is dat wij drie valutasoorten hebben (USD, Euro en SRD), waardoor de Euro en USD meer vertrouwen genieten dan onze eigen munt”, stelt hij.
Wel voldoende vreemde valuta belegd op banken
Mathura zegt dat het publiek wel open staat om haar vreemde valuta op de banken te beleggen. Dit geld wordt echter niet gebruikt om te verkopen aan het publiek, omdat de belegger zijn of haar geld na een bepaalde periode terug wilt hebben. Er is ook genoeg vreemd geld om uit te zetten. “Wanneer het gaat om koop-verkoop van vreemde valuta, dan praten wij van een open currency positie van de banken”, aldus de directeur.
Jaren ’80 situatie
Veel mensen verwijzen volgens Mathura naar de jaren ‘80, toen wij ook zoiets hadden. “Nu is de internationale situatie tegen ons, de deviezenvoorraad is minder. Het is dan logisch dat het publiek dan een beetje onzeker wordt.” Onzekerheid is een factor waarbij het publiek volgens hem gaat bewegen. “Wij kunnen honderd zeggen dat wij vertrouwen in onze munt moeten hebben, maar zo werkt dat ding niet. Dat geld voor elke economie, als het een rijk land of arm land is”, aldus Mathura.
Geld in kluizen is privé
Volgens Mathura is hij niet op de hoogte dat de regering een taskforce in het geheim in het leven roept die de safety deposit boxen, de zogenaamde kluizen, van rekeninghouders gaat controleren. Dat is privé. Ik kan mij niet voorstellen dat iemand in zijn hoofd gaat halen om plotseling te zeggen dat alle safe boxen van mensen worden gecheckt. Niet elk cliënt vindt het handig om zijn gelden op een bankrekening te zetten. Mensen kunnen het ook thuis houden of in een kluis bewaren. Ergens moet men het vertrouwen in de economie kweken”, aldus Mathura.
FR