Deze wet werd op 22 februari 2005 afgekondigd in het Staatsblad van de Republiek Suriname. Op basis van de wet kan een royement de eerste stap zijn naar het terugroepen van een DNA-lid. Het verzoek tot terugroepen doen de partijen waartoe de leden behoren.
Enkele gevallen
Op 25 mei 2005 werd Winston Jessurun als DNA-lid gekozen in A1 combinatieverband. Dit verbond omvatte de volgende partijen: Trefpunt 2000, Politieke Vleugel Fal, Democraten van de 21ste eeuw en DA’91 (Alternatief Forum). Toen AF uit deze combinatie trad, werd Jessurun teruggeroepen. Dit heeft hij aangevochten. Volgens hem was de combinatie in strijd met de Grondwet, artikel 56 lid 1. Deze wet schrijft voor dat een lid voor vijf jaren wordt gekozen. Hij is DNA-lid gebleven en hij heeft zijn zittingsperiode uitgezeten.
In februari 2012 werd de ondervoorzitter van de KTPI, dhr. Oesman Wangsabesarie, door het hoofdbestuur geroyeerd. Door een rechterlijke beslissing heeft hij zijn zetel in DNA behouden. Hij was in combinatieverband (Mega Combinatie) gekozen. Enige tijd geleden bedankte ook het DNA-lid Noreen Hoi-Lai Cheung als lid van de NDP en vormde haar eigen fractie. De NDP vond het toen niet nodig en heeft geen gebruik gemaakt van het terugroeprecht.
De BEP-leden Diana Pokie en Waldie Adjaiso hebben ook hun zetels toen niet opgegeven en vormden hun eigen fractie. Ook de BEP die bij de verkiezingen van 25 mei 2015 in V-7 verband twee zetels behaalde, t.w. de leden Celsius Waterberg en Rudolf Zeeman, hebben de zijde gekozen van de coalitie (NDP). De intentieverklaring en alle andere verklaringen zijn terzijde gezet en de V-7 is uit elkaar gevallen. De NDP-voorzitter had als een goede strateeg een aantal partijen ingepalmd en de leden op de NDP-lijst geplaatst. Als de boven aangehaalde wet in 1975 was afgekondigd en in werking was getreden, dan zou ir. George Hindori door de VHP, toen in VDP combinatie (Verenigde Democratische Partij) worden teruggeroepen en de onafhankelijkheid zou een andere wending krijgen.
De kwestie Raymond Sapoen en Diepakkumar Chitan
Het lijkt mij wel een slepende kwestie te worden, want de praktijk wijst uit dat het heel moeilijk is om een overgelopen lid terug te roepen. Met de heren Sapoen en Chitan zijn ook een aantal prominenten van de PL meegegaan. Is Salam Paul Somohardjo misschien te dictatoriaal en beslist hij zelf heel veel, net als de toenmalige conservatieve leiders van de jaren 60 en 70?
Op eigen kracht zouden deze heren niet worden gekozen, ook niet in PL verband.
Bij de verkiezingen in mei 2015 hebben de meeste partijen met voorkeurstemmen gewerkt.
Mr. R. Sapoen behaalde in het district Wanica 5.845 stemmen, hij had 7.769 stemmen nodig om met voorkeurstemmen gekozen te worden.
De heer D.Chitan behaalde in het district Saramacca slechts 941 stemmen, terwijl hij 2.272 stemmen nodig had om middels voorkeur gekozen te worden (V-7 behaalde 4.542 stemmen : 2 = 2.271 + 1 = 2.272).
De formule die bij voorkeurstemmen wordt gehanteerd, is het aantal behaalde stemmen, gedeeld door het aantal verkregen zetels, plus één. Zie het voorbeeld van Saramacca. Voor zover het mij bekend is, is in Suriname nog nooit sprake geweest van een juiste uitvoering van het terugroeprecht. In de meeste democratische landen bestaan deze rechten, c.q. wetten nog niet. Als het in Nederland zover was, dan zou Geert Wilders, ex-VVD’er, al lang worden teruggeroepen. In mijn beleving zien wij de meerwaarde van zo’n wet nog niet. De vele mazen die door advocaten, rechters, politici, het Centraal Hoofdstembureau telkens worden aangekaart en de kinderziektes dienen door deskundigen ter zake nader bestudeerd en uitgewerkt te worden. Indien noodzakelijk kan deze wet wederom in DNA aan een nadere discussie worden onderworpen, te evalueren en het te herzien; teneinde dit euvel tot het verleden te laten behoren en eventuele omkoping, c.q. overlopen van leden de kop in te drukken.
Roy Harpal
