Onder verwijzing naar het artikel “Twee grote mislukkingen” in Dagblad Suriname van 6 januari wens ik het volgende toe te voegen. De oppositie schreeuwt moord en brand, de democratie is in gevaar, maar de democratie heeft geen eigen voeten en handen en nog minder een eigen stem dan die van diegenen die gekozen zijn om het belang van de gemeenschap te dienen. Als die jarenlang gefaald hebben om ervoor te zorgen dat de democratie goed functioneert dan kan men niet gaan kermen en krijsen alsof 1 miljoen speenvarkens levend geslacht worden. Men had ons beloofd om het kiesstelsel en de grondwet te wijzigen en heeft nagelaten om dat te doen, terwijl men er alle gelegenheid voor had. Het gevolg is dat we nu zitten met een volksvertegenwoordiging waarvan meer dan de helft praktisch analfabeet is, het zijn geen mensen die in staat zijn om wetten te interpreteren en te beoordelen laat staan te concipiëren. De andere helft kan slechts lezen dat blijkt nu uit de gang van zaken bij de terugroeping van de volksvertegenwoordigers van PL.
Dat het Centraal Hoofdstembureau compleet fout is, is zelfs voor een leek duidelijk. Maar laten we nu eerst eventjes de zaken op de keeper beschouwen. Zolang mensen alleen zwierven in de bossen en savannes en dus niet in gemeenschap leefden, was er geen behoefte aan wet en regelgeving. Op het moment dat mensen in gemeenschapsverband gaan leven, is er behoefte aan wet- en regelgeving om te voorkomen dat het gemeenschapsbelang geschaad wordt, de gemeenschap gaat zichzelf beschermen tegen vijanden van buiten en van binnen. In primitieve samenleving zijn afspraken en conventies gebaseerd op mondelinge overlevering en zijn dus merendeel in- formeel van karakter. Beschavingen hebben sinds tijden gedrag aan wet en regelgeving gebonden, godsdienst heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. Gedrag werd dus genormeerd en gereglementeerd via schriftelijke regelgeving. In een beschaving is gedrag aan regels gebonden. De oudste godsdienst geschriften zijn hiervan getuige. Dus als je een wet maakt om volksvertegenwoordigers terug te roepen dan weet je dat je een wet maakt welke bedoeld is voor mensen die uit de pas lopen. Als bovendien een van de cruciale uitvoerders van de wet voordeel heeft aan het uit de pas lopen van volksvertegenwoordigers, dan weet je van tevoren dat een dergelijke instantie, zoals bijvoorbeeld het Centraal Hoofdstembureau, alles gaat doen om geen uitvoering te geven aan de wet. Tegenwoordig is het zo dat mensen niet zonder risico’s beslissingen kunnen nemen welke schadelijk zijn voor het bedrijf, het instituut, het gemeenschappelijk belang. Leden van raden van commissarissen kunnen vervolgd worden indien zij beslissingen genomen hebben welke schadelijk zijn voor het bedrijf. In het buitenland is dit beginsel in het kader van good governance al lang in de wet verankerd. Zo ook hoorde in de onderhavige wet expliciet sanctiemaatregelen opgenomen te zijn voor alle betrokkenen instanties en personen die weigeren uitvoering te geven aan de wet terugroeping volksvertegenwoordigers. Sanctiemaatregelen van rechtswege zowel in monetaire termen als fysieke vrijheidsberoving. Nu moet men weer een lange weg bewandelen, waarbij het ter discretie van anderen is hoe CHS gestraft gaat worden.
Vooruitzien is moeilijk voor onze politici. Immers de meeste wetten vertonen systematisch een aantal gebreken. Onze wetten lijken meestal op geitenkaas dan wel Camembert kaas. Ik zal een aantal gebreken voor U opnoemen. Het niet expliciet en eenduidig vermelden voor welke gevallen een wet geldt en nog minder het niet expliciet en eenduidig vermelden voor welke gevallen het niet geldt. Het niet precies en adequaat aan termijnen binden van procedures voortvloeiende uit de toepassing van de wet. Men gaat er veelal vanuit dat iedereen voor wie de wet bedoeld is zich keurig en netjes gaat houden aan de regels van de wet. Dan hoefde je eigenlijk geen wet te maken. Onderhavige wet is juist bedoeld voor diegenen die lak hebben aan de geest en letter van de wet. Dus je moet dan heel concreet en expliciet sanctiemaatregelen in de wet formuleren voor diegenen die zich niet wensen te houden aan de uitvoering van de wet. Deze maatregelen moeten van rechtswege gelden. Zo kan ik doorgaan. Het zorgvuldigheidsbeginsel bijvoorbeeld. Waarom worden mensen met een onfrisse staat van dienst wederom gekandideerd?
Richard B. Kalloe
