Ook Suriname is niet gespaard gebleven van het Zika-virus, dat wordt overgedragen door de steek van de muskieten van het genus Aedes, de bij ons bekende dengue-muskiet. De afgelopen tijd zijn er veel berichten geweest van microcefalie-gevallen bij pasgeboren kinderen in relatie met de besmetting met het Zika-virus bij zwangere vrouwen. Microcefalie is een verschijnsel dat zich voordoet, waarbij een kind een relatief kleiner hoofd heeft ten opzichte van de normaal te verwachten hoofdomvang van een kind voor dat moment. Het heeft te maken met de termijn van de zwangerschap. Technisch worden er aan de hand van de termijn een aantal metingen uitgevoerd. Indien het hoofd van het kind relatief kleiner is, dan kan men dus denken aan microcefalie. Microcefalie ontstaat doordat er hersenschade ontstaat. Het hersenweefsel wordt door verschillende oorzaken beschadigd. Omdat het hersenweefsel beschadigd wordt, groeit de schedel van het kind niet goed. Microcefalie kan een aangeboren afwijking zijn. Ook een externe factor is als secundaire oorzaak genoemd. Maar microcefalie kan verder veroorzaakt worden door pesticiden en vooral door een te grote blootstelling aan radioactieve straling.
Drs Mohan: ‘even wachten met zwanger worden of goed beschermen’
De relatie tussen microcefalie en het Zika-virus is niet helemaal duidelijk. Er zijn in ons buurland Brazilië wel aanwijzingen, waarbij kinderen geboren zijn bij vrouwen die het Zika-virus hebben doorgemaakt. Het hoeft volgens gynaecoloog Satish Mohan niet zo te zijn dat alle zwangere vrouwen met Zika een kind krijgen met microcefalie. “De overlevingskansen van een kind met zo een afwijking is positief. Complicaties zijn niet uitgesloten. Je kunt kinderen krijgen die moeilijk kunnen lopen of praten, of kinderen met ontwikkelingsstoornissen”, zegt Mohan. In elke fase van de zwangerschap bestaat de kans dat een kind zo een hersenschade kan oplopen. In november werd in Brazilië alarm geslagen. Er werden spectaculair veel kinderen met microcefalie geboren. De cijfers waren beneden de 3.000. “In Brazilië zegt men dat vrouwen in deze periode niet zwanger moeten raken, maar wij weten niet hoelang deze periode gaat. Wij zouden ten eerste dus kunnen zeggen dat mensen even kunnen afwachten met zwangerschap. Ten tweede kunnen wij zeggen dat wij ons heel goed moeten beschermen”, stelt Mohan.
Het onderzoek naar aanleiding van de aanwijzingen en de link met het Zika-virus zijn op dit moment nog gaande. Mohan raadt zwangere vrouwen dus aan om in ieder geval het ergste te voorkomen, zich tegen het Zika-virus te beschermen. Men moet volgens Mohan simpelweg niet gestoken worden door de muskiet.
Zika werd ontdekt in Oeganda in de jaren ‘40 van de vorige eeuw. De meeste mensen die erdoor besmet geraken, merken daar maar weinig van. Sommigen krijgen er koorts door en een roodkleurige huiduitslag. Van Afrika verspreidde Zika zich naar Azië. In 2007 dook het ineens op in Yap, een eilandengroep op 2.000 kilometer van de Filipijnen, in de ‘middle of nowhere’. In amper een paar weken werd 75% van de 12.000 eilandbewoners besmet.
In 2013 bereikte Zika Frans-Polynesië: 8.000 kilometer verderop, en met alleen Stille Oceaan ertussen. 28.000 van de 270.000 bewoners werden binnen de kortste tijd besmet. In april werd het ontdekt in Brazilië, alweer bijna 10.000 kilometer verder. Sindsdien heeft het in Brazilië al zeker anderhalf miljoen mensen besmet. Tegen oktober was Zika opgerukt tot in Colombia, El Salvador, Guatemala, Mexico, Paraguay, Panama, Suriname en Venezuela.
Kavish Ganesh
