Het nieuwe jaar 2016 is gisteren aangevangen en Surinamers hebben evenals alle mensen op de wereld bij elkaar gekomen om elkaar geluk toe te wensen. Het was een wildwest op de straten met keiharde muziek uit de auto’s, die op de straten raasden. Al vanaf 30 december zagen we groepen mannen voor de supermarkten met veel alcohol uitgestald op de auto’s. Dit allemaal langs de straatkant en soms enkele honderd meters verwijderd van politieposten. Deze mannen hebben zich tegoed gedaan aan alcohol en zijn daarna in het verkeer gegaan. Dit zijn allemaal zaken die op een lager niveau gedurende het hele jaar door aan de gang zijn langs de straten van Suriname. En zo is er een gedoogbeleid over een heleboel zaken, die in principe verboden zijn in ons land. Er ontstaat een grijs gebied met daarin burgers die niet weten wat mag en wat niet en handhavers die op basis van willekeur kunnen handelen. Vermeldenswaard is wel dat er officieel geen gedoogbeleid bestaat wat betreft strafbare feiten en handelingen in strijd met bijvoorbeeld vergunningsvoorwaarden. We hebben in Suriname het afgelopen jaar een verzwakking gezien van de Surinaamse samenleving. Er is een generatie geweest die wel over de intellectuele capaciteiten beschikte en maatschappelijk geëngageerd was. Alleen hebben ze niet altijd een bijdrage geleverd aan het zorgen voor verbetering op het vlak waarop ze bezig waren. Het gevolg is dat men is gepensioneerd of overleden zonder wapenfeiten (een bank balance niet meegerekend). Er is vergrijzing opgetreden. Nu zitten we met een generatie die de vacante posten in alle drie de machten, maar vooral de uitvoerende en de wetgevende macht moet invullen. We zien een schaarste aan deskundigen, we missen de maatschappelijke betrokkenheid en bovenal missen we de oprechtheid en de correcte instelling. Suriname zal in het vervolg te maken hebben met een immens groot capaciteitsgebrek. Surinamers hebben geen moeite om ‘mediocre’ (middelmatig) te zijn. Surinaamse jonge deskundigen koppelen zich los van de Surinaamse problematiek. De kritiek is ook dat onze universiteit zich in grote lijnen ook losgekoppeld heeft van de Surinaamse problematiek. Academici studeren af met een persoonlijke goal en zijn na lange jaren in de praktijk nog niet in staat om de gedachten te ordenen. Het grootste probleem waarmee we als samenleving zitten, is de ongeschiktheid van de belangrijkste factor die samenlevingen welvarend kunnen maken en houden: de human resources. De scholing in Suriname is laag en dan hebben we het op het tertiair niveau. Een groot deel van de capaciteit is onbruikbaar vanwege betrokkenheid bij de corruptie. Een deel van de capaciteit is ondanks een hoge scholing niet in staat om oplossingen te bedenken of politieke druk te zetten via ngo’s of om op het sociale vlak in de buurten dienstbaar te zijn. Corruptie heeft een groot deel van de human resources aangetast. Suriname heeft een tekort aan goede bestuurders in de uitvoerende en wetgevende macht. Dat bleek weer recent in ambtelijke sfeer allerlei oplossingen moest worden bedacht om het tij in Suriname te keren of schade te beperken. Toen bleek dat een heleboel overheidsonderdelen, ondanks er middelen voorhanden waren, opgehouden zijn om hun doelen bij te stellen en hun prestaties bij te houden en te meten. Ook in de private sector is er een gebrek aan nieuw elan. Er wordt gesproken over een noodzaak tot diversificatie van de economie, maar wie zal het allemaal tot stand brengen? Hoe is het gesteld met een bevorderend klimaat om het ondernemerschap te bevorderen? De kwaliteit van de human resources zal bepalend zijn hoe het herstel van Suriname zal verlopen in 2016. Het afgelopen jaar is gekenmerkt geweest voor een deel door de verdeeldheid voor de verkiezingen. Er zijn veel beweringen gedaan over de economie en de financiële situatie, die haaks tegenover elkaar stonden. Na de verkiezingen bleek dat de oppositie niet onterecht stellingen had geponeerd en de oorzaken had benoemd. Na de verkiezingen is de financieel-economische beerput van Suriname open gegaan en toen was duidelijk hoe ziek Suriname echt de afgelopen periode is geworden. Er zijn nog geen acties ondernemen om de duurzaam de samenleving anders in te richten, zodat herhaling wordt voorkomen. Er is een kunstmatige ingreep gepleegd door de beleidsmaatregelen die de regering in 2016 moet uitvoeren, uit te stellen naar 2017. Dat betekent dat er is minder geld hoeft te worden uitgegeven. Betekent het dat we weer op dezelfde voet verder gaan als de economie enigszins aantrekt? De conclusie kan getrokken worden dat de regering niet in staat en bereidwillig is om te werken aan de basis. Dat betekent dat het riskant leven zal blijven in Suriname. Het capaciteitsgebrek is de grootste uitdaging voor 2016, inclusief de factoren die haar uithollen, zoals corruptie.
