Als ik terug denk aan mijn eigen opvoeding zie ik nu in dat het een Surinaams- Hindoestaanse opvoeding was, vooral beschermend. Een autoritatieve* opvoedingsstijl. Vooral het kunnen uiten van je eigen mening wordt in deze stijl onderdrukt. Tijdens mijn opleidingen merkte ik steeds meer dat het mij veel moeilijker af ging om woorden uit mijn mond te krijgen, als ik bijvoorbeeld voor een volle groep studenten stond.
Kinderen stimuleren om een eigen mening te uiten kan vooral op de scholen worden aangespoord. Dit zou nog extra benadrukt kunnen worden. Een gepensioneerde juf noemde het mond dood maken van de kinderen, zoals zij dat als leerkracht heeft mee gemaakt. Ze heeft een punt. De samenleving is niet gediend van brutale mensen. “Ja wat ga je doen?” is een uitspraak die ik hier veel te vaak hoor. Wat ga je doen? Over die drempel heen stappen en de mensen eens vertellen wat je er van vindt. Moet je nagaan. Als alle mensen het gevoel hebben dat zij dus niets kunnen doen, geen verschil kunnen maken, dan betekent het dat alles maar gepikt moet worden. Het niet durven praten is iets dat ingeslepen zit door onze geschiedenis, door onze opvoeding en door onze samenleving.
Hiernaast ziet u het “ui model” van Korthagen. Dit model laat zien welke lagen of niveaus er zijn om echt jezelf te kunnen zijn. In de buitenste laag van de ui ligt het directe contact met je omgeving, je gedrag. Dieper liggen de lagen; wat je kan, wat je gelooft en wie je bent. In het midden van de ui zit je kernkwaliteit. De kernkwaliteit zorgt dat de bovenliggende lagen van de ui tot uiting komen. Bij de verschillende lagen kun je jezelf in een situatie vragen stellen: Wat doe ik? Hoe doe ik dat? Wat kan ik? Wat geloof ik? Wat denk ik over mezelf, wat zijn mijn diepste waarden, mijn idealen, mijn missie? Om echt jezelf te kunnen zijn alle lagen van de ui in samenwerking. Deze kernkwaliteiten vormen samen je eigen identiteit. Alle mensen hebben kernkwaliteiten, met of zonder opleiding. Als men de kans krijgt deze identiteit tot uiting te laten kom, kan men deze laten zien in daden die zichtbaar zijn in de omgeving. Mensen, allen met hun unieke kernkwaliteiten, kunnen zorgen dat de samenleving tot ontwikkeling komt. Noodzakelijk is dat men de kans krijgt de eigen identiteit te ontwikkelen.
(* De autoritaire opvoedstijl. Ouders die een autoritaire opvoedstijl hanteren zijn vaak niet betrokken bij hun kind. Deze ouders zijn vaak dwingend en houden van strikte controle. Autoritaire ouders hanteren een sterke controle over het gedrag van hun kind. De zelfstandigheid van het kind wordt maar in mindere mate bevorderd. Omdat autoritaire ouders ook vaak beslissingen nemen voor het kind en de redenen van regels niet uitleggen, zijn de kinderen van deze ouders vaak onzeker en weinig zelfstandig. Zie Column Opvoedstijlen voor meer info).
Reageer online op dit artikel of stuur een mail naar [email protected]
Vazra Ramgoelam
