Voor de kopers met lage inkomens, starters en kopers zonder eigen inbreng is de SRD minder waard geworden, waardoor huizen en percelen voor mensen die in SRD verdienen duurder zijn geworden. De banken hebben de rentetarieven verhoogd, waardoor financieringen duurder zijn worden. De banken zijn kritischer geworden bij het uitzetten van leningen. Er is minder zekerheid over het behouden van inkomsten door de schuldenaar en er is minder zekerheid over het behouden van de waarde van het onderpand. De koopkracht in algemene zin is omlaag gegaan, omdat nutsvoorzieningen en allerlei producten duurder zijn geworden door de hogere koers. Dit zijn de meningen van makelaars sinds de laatste ontwikkelingen in Suriname.
Volgens Thijs Mouchart van Surgoed Makelarij NV gaat het over de gehele linie slecht in Suriname. Ondanks deze situatie is Mouchart optimistisch. “Surgoed heeft een dusdanige naam dat tenzij andere makelaars niets meer te doen hebben, ik nog steeds een markt heb. Wij verkopen en bouwen nog steeds. Ik merk wel dat de spoeling dunner wordt”, zegt Mouchart. Op dit moment is er volgens Mouchart in de lagere inkomsensgroepen weinig beweging te zien.
Alles valt en staat met branding
“Als je een makelaar bent en slechts één portaal eropna houdt en Via 2000, dan ben je zo uitgespeeld. Heb je een sterke bedrijfsnaam en bedrijfscultuur, dan heb jij nog een markt als de rest eruit ligt. Dat heb ik op dit moment. Wij zijn nog positief ingestemd”, meent de Surgoed-directeur. De markt is gigantisch in elkaar gestort toen Suriname leegliep ten tijde van de onafhankelijkheid. Tegenwoordig is te merken dat het voor veel mensen een waardevaste investering is om een huis en een kavel te hebben. Mensen worden nu ook gedwongen om marktconforme prijzen te vragen. Mouchart ziet ook op dit moment dat mensen er gehoor aan geven. De vastgoedmarkt stabiliseert zich volgens hem dus zoetjes aan naar een beter prijsperspectief. “Mensen die teveel vragen, krijgen hun dingen niet verkocht”, aldus Mouchart.
Geld op de bank geeft onzekerheid
Mensen met lage inkomens zullen volgens Remy van der Hoek van Remy Vastgoed NV wel geld nodig hebben, maar hebben behalve het perceel waarop ze wonen meestal geen extra onroerend goed om te verkopen. Verkopers willen volgens Van der Hoek hun onroerend goed nu niet graag verkopen, omdat geld op de bank meer onzekerheden geeft dan als het in vastgoed is geïnvesteerd. Het gaat om een angst dat vreemde valutategoeden door de overheid verplicht omgezet moeten worden in SRD’s wat vervolgens niks meer waard is. “Bovendien zien ze geen herinvesteringsmogelijkheden voor de gelden, die vrij zouden komen uit de verkoop van onroerend goed. We merken nu dus juist dat mensen liever hun vermogen in vastgoed houden/beleggen dan het op de bank hebben staan. De mensen met kapitaal willen juist vanwege deze redenen waardevast courant onroerend goed kopen”, aldus Van der Hoek.
Kavish Ganesh
