In verband met Wereld Diabetesdag zijn activiteiten ontplooid, waaronder het programma Seki Siksi. Dit programma zal gedurende 3 maanden burgers zover proberen te krijgen dat ze op een vast tijdstip elke dag bewegen. Een voorstel is 6 uur ’s middags. Het is zeer toe te juichen dat het ministerie van Volksgezondheid met dit programma komt. Er is al een zekere mate van bewustwording onder de Surinaamse bevolking intussen dat bewegen noodzakelijk is. Met dit programma zal die bewustwording alleen maar worden vergroot. Bewustwording is een ding, maar is het mogelijk om dat efficiënt ten uitvoer te brengen in de praktijk? Er zijn nog steeds obstakels die verhinderen dat de bewustwording wordt omgezet in daadwerkelijke zinvolle beweging. Een obstakel is de manier van bewegen. Een tweede obstakel is de fysieke omstandigheid waaronder men veilig moet kunnen bewegen. VGZ heeft het over dagelijks 30 minuten bewegen, maar is dat wel zinvol? Het ministerie zegt dat het goed is als men een kwartier in de morgenuren en een kwartier ’s middags beweegt. Dat is niet de volledige waarheid. Ten eerste moet duidelijk zijn welke soort beweging wordt bedoeld. In Suriname wordt beweging zinvol geacht wanneer men zweet en nat wordt. Is elke beweging waarvan je zweet zinvol? Volgens onze informatie niet. Er zijn burgers die denken dat in de tuin of in de huishouding werken ook onder bewegen wordt verstaan. Volgens onze informatie is dat niet per se zo. Zinvolle beweging is in de eerste plaats bewegen, waarbij je een aantal stappen maakt met een bepaalde spierintensiteit. Lopen (rennen/joggen), fietsen, zwemmen en wandelen worden tot de meest zinvolle manieren van bewegen gerekend. Bij de een verbrand je meer calorieën dan bij de ander in evenveel tijd. Wanneer we wandelen (lopen) dan moet dat met een bepaalde snelheid gebeuren, minimaal 5 kilometer per uur. Bij het bewegen moeten we minimaal 20 minuten bewegen, om het proces van vet verbranden te starten. Het advies van 2 maal 15 minuten lijkt daarom geen goed advies. Bovendien kan men bij het bewegen vet of glucose in de spieren afbreken, afhankelijk van hoe intensief men start en hoe men opbouwt. Bovendien is 30 minuten bewegen een richtlijn voor ‘normale’ personen, dus geen personen die zwaarlijvig of ernstig zwaarlijvig zijn. Daar is het mogelijk dat men meer beweegt en wel op een bepaalde wijze om bij de juiste body mass index (bmi) te komen. De bmi heeft te maken met de verhouding vet en spieren in relatie tot de lichaamsomvang (de lichaamslengte). Bovendien gelden voor mensen van Hindoestaanse afkomst een strengere bmi standaard, vanwege een verhoogde genetische gevoeligheid voor hart- en vaatziekten en diabetes. VGZ is goed bezig met een programma, maar moet meer gedetailleerd met informatie komen. Voor de preventie is het van belang dat de burger tegemoet wordt getreden met goede informatie. De ambtenaren moeten letterlijk naar de burger gaan, de ICT-middelen moeten ingezet worden, waardoor burgers zichzelf kunnen informeren.
Een bottleneck is ook de fysieke locatie. Mensen met overgewicht hebben vaak een neiging om lui te zijn. Hoe hoogdrempelig de beweegfaciliteit is, hoe groter de kans dat men na een bepaalde periode het bewegen zal opgeven. Het speciaal uit huis gaan, lange afstanden afleggen, de drukte van een gym waar men op een beurt moet wachten en moeilijke apparaten waar men alleen bezig moet zijn, zijn belangrijke ‘push’-factoren voor mensen die moeten bewegen. De straat/loopbanen en vluchtig contact met mensen die gelijkgestemd zijn (dus ook aan het bewegen zijn) zijn belangrijke ‘pull’-factoren. Dit betekent dat rennen, joggen en wandelen/lopen in de open lucht tot de sociale manieren van bewegen behoren die laagdrempelig zijn. Veel burgers willen in Suriname op straat/op de berm of in een park of trimbaan gaan lopen of fietsen. Die faciliteiten zijn er gewoonweg niet. VGZ zegt dus om te bewegen, maar er zijn geen veilige faciliteiten om dat te doen. Straten zijn drukker geworden, de verkeersdeelnemers wilder en jonger. Op straat lopen betekent nu flirten met de dood. De dc’s hadden beloofd dat ze zouden bekijken om bepaalde straten in de verschillende regio’s gedurende bepaalde uren verkeersvrij te maken, waardoor burgers massaal kunnen lopen. Die belofte hebben de dc’s niet waargemaakt. Het is bij een pr-activiteit gebleven. In alle districten moeten er faciliteiten zijn en in de bewoonde zelfs meerdere waar de burger vrij met het gezin of met buren en vrienden massaal kan gaan rennen, lopen of fietsen. Waar het nu op neerkomt, is dat iedereen in huis iets moet gaan doen met een apparaat, naar de gym moet gaan of moet gaan rijden naar de Trimbaan (Paramaribo Noord) of een klein plein in Paramaribo-Zuid. Dat is een hele reis voor vele burgers. De drempels om zinvol te bewegen, zijn kortom te hoog. VGZ propageert bewegen, maar er moet meer gedaan worden dan alleen praten.
