In het veertigste jaar van het bestaan van de Republiek Suriname kroop Henk Doelwijt in de pen en zette tekenen des tijds neer als bezinningsteksten.
Morele autoriteit
De 25ste november 1975 is de meest markante datum in de geschiedenis van de Republiek Suriname. Een datum, waarvan wij de betekenis aan onze kinderen overbrengen, opdat zij op hun beurt aan hun nakomelingen de geschiedenis van de Republiek Suriname overdragen. Bij het uitstippelen van het politieke pad laat Suriname zich leiden door de bezielers van de koloniale ontvoogding en door hen, die na hun van Suriname gemaakt hebben wat de republiek vandaag is. Zij verdienen bewondering en erkentelijkheid, want zij zijn het geweest die door hun beste krachten vanaf de eerste dagen van de volksplanting te geven, uw morele en materiële bezit hebben verrijkt. Zij mogen nimmer vergeten worden. De voorzaten hebben gestreden om een eind te maken aan het koloniale juk. De Republiek Suriname nam de administratieve, economische, technische en sociale diensten over van de koloniale machthebbers, evenals de gerechtelijke organisatie, zonder welke een moderne staat niet leefbaar is. Suriname mag nièt vergeten, dat een onafhankelijke rechtspraak een element van sociale vrede is. De garantie van het respect van de rechten van iedere ingezetene verschaft aan de Staat Suriname morele autoriteit. Het volk aanvaardde dat de onafhankelijkheid gerealiseerd werd door het respect voor de vrijheid van het individu en de rechten van de minderheid, door verdraagzaamheid en door orde, zonder welke geen enkel democratisch bestuur kan bestaan. Kondreman dienen voor geen enkel offer uit de weg te gaan om het welslagen van de staatkundige onafhankelijkheid te verzekeren.
Een zinvol leven
Godsdienst is altijd een onlosmakelijk deel geweest van de ontwikkeling van Suriname. De indianen hadden hun eeuwenoude religie. De Afrikanen brachten de hunne mee. De Europeanen kwamen met het christendom naar onze contreien. De godsdiensttolerantie vanaf de eerste dagen van de volksplanting heeft Suriname gemaakt tot een toevluchtsoord voor Europeanen, die vanwege hun religieuze overtuiging in hun eigen land naar het leven werden gestaan. In 1650 werd Suriname door de Engelsen aangeprezen als land, waar er godsdienstvrijheid bestond. Daar kwamen onder andere Portugese Joden op af. Toen Suriname een wingewest werd van de Zeeuwen had de Nederlandse godsdienstige sekte, de Labadisten, het moeilijk in Europa, omdat zij werd vervolgd. Enkelen Labadisten weken uit naar Suriname en maakten er de religieuze diversiteit groter. De Hugenoten, Franse protestanten, werden ook vervolgd in Frankrijk en weken uit naar Nederland, waar protestanten het bestuur in hun handen hadden. Van daar maakten enkelen de sprong naar Suriname. De hugenoot Wigbold Crommelin werd gouverneur van Suriname, en wie kent Susanna du Plessis niet als boegbeeld van de wrede slavenhouder in Suriname?
De Evangelische Broeder Gemeente Suriname dateert uit de 18de eeuw. Deze hernhutters werden in Europa gedwarsboomd. De Moravische broeders konden zich niet naar behoren ontplooien. Vooral dogmatische geloofspunten zorgden voor spanning. In Suriname vonden zij een tehuis en vormden de Evangelische Broeder Gemeente. Met de immigranten kwamen het boeddhisme, hindoeïsme, de islam, het javanisme en andere godsdiensten naar ons gebied. Suriname wendt zich in wel en wee tot de religie. De ambtelijke eed zoals die in Suriname wordt afgelegd is religieus gestoeld. De religie ligt diep verankerd in onze moderne maatschappij. Suriname zonder religie zal geen redelijkheid en broederschap kennen. Religie in Suriname is niet bedreigend, de identiteiten drukken elkaar niet weg. Het is een culturele factor. Het biedt de gemeenschap een zinvol leven. Het burgerrecht voor religies en culturele identiteiten is een historisch feit. God heeft een plaats in de samenleving, omdat het goddelijke verwijst naar de heilige grondslag van de samenleving. De religie ligt diep verankerd in onze moderne maatschappij. Religie in de Republiek Suriname is niet bedreigend, de identiteiten drukken elkaar niet weg. Het is een culturele factor, die de gemeenschap een zinvol leven biedt.
Henk Doelwijt
