1. Inleiding
Ongeacht de mate waarin bodemschatten aanwezig zijn, heeft ieder land één grondstof waarmee het werken kan: regelgeving. Zo ook Suriname. Regelgeving kan gericht worden ingezet om internationale beleggers hun buitenlandse valuta naar Suriname te laten brengen, door de regels zo te maken dat zij maximaal kunnen profiteren van de voordelen die Suriname beleggers te bieden heeft, zoals hoge rentevergoeding op USD, EUR en SRD, een stabiele financiële sector, waaraan de crisis voorbij is gegaan, ligging naast de EU. Door aanhoudend lage rentestanden in traditionele beleggerslanden en toenemende grensoverschrijdende fiscale transparantie, zijn vele internationale beleggers – beleggers waarvan de tegoeden mobiel zijn – op zoek naar een nieuwe locatie en bestemming voor hun renderend te beleggen vermogen. Een forse instroom van buitenlandse valuta strekt niet slechts de Surinaamse staat direct tot voordeel door een stijgende
deviezenreserve, maar schept tevens hoogwaardige werkgelegenheid in de – ook overigens – daardoor groeiende financiële sector, waardoor de economie wordt versterkt en extra belastinginkomsten worden gegenereerd, zonder dat de bevolking wordt geconfronteerd met extra lasten (waardoor onder andere consumptieve bestedingen op peil blijven).
2. Regelgeving
Een eerste, makkelijk te nemen, stap is de introductie van een fiscaal gefaciliteerd beleggingsvehikel voor particuliere buitenlandse beleggers. Belastingvrijdom voor enkele categorieën van door buitenlanders gehouden rechtspersonen, die aan bepaalde eisen voldoen (zoals: geen onderneming drijven), kan binnen het bestaande wetgevingskader eenvoudig worden gerealiseerd met lagere wetgeving, bij voorbeeld in de vorm van een ministeriële beschikking, waarbij geen medewerking of goedkeuring van de DNA vereist is. Dit is mogelijk op basis van artikel 20, lid 2, Wet inkomstenbelasting 1922, dat afwijking van artikel 11 van dezelfde wet bij lagere wetgeving (“behoudens voor zover bij of krachtens deze wet anders
is bepaald”) mogelijk maakt. Op basis van deze delegatiebepaling is vaststellen van lagere wetgeving mogelijk, die de vorming van een reserve toestaat waarin beleggingsopbrengsten kunnen worden gereserveerd, zodat geen belastbaar resultaat wordt behaald.
Een andere mogelijkheid is, om de faciliteit in de uitvoeringssfeer vorm te geven. Indien de Directeur der Belastingen een rondschrijven zou publiceren, met de strekking dat in aanmerking komende lichamen (die aan in zijn rondschrijven nader te omschrijven vereisten voldoen) pas
gecontroleerd worden, indien zij meer dan – bij voorbeeld – 98 procent van hun omzet aan kosten opvoeren. Daarmee wordt effectief een belasting over een resultaat van twee procent van de omzet van dergelijke ondernemingen gecreëerd.
Bijkomend voordeel: deze ondernemingen blijven onderworpen aan het volledige belastingtarief, zodat vanuit internationaal fiscaal perspectief geen twijfel ontstaat over het al dan niet aan een belasting naar de winst onderworpen zijn van die ondernemingen. Hierdoor worden problemen rond het gevestigd zijn in een “fiscaal paradijs” van die ondernemingen, met alle mogelijke gevolgen in het thuisland van economisch eindgerechtigden (ultimate beneficial owners) voorkomen. Volledige onderworpenheid kenmerkt ook de variant waarbij vorming van een reserve wordt toegestaan, zodat ook hierbij geen vragen opkomen.
De betreffende tekst laat zich binnen korte tijd vaststellen. Indien aan deze maatregel vervolgens internationaal de nodige ruchtbaarheid wordt gegeven, kan de toestroom van buitenlands te beleggen vermogen snel op gang komen.
Indien Suriname slechts 1 promille van het buitenlands belegd vermogen van een land als Luxemburg binnen weet te halen, dan is dat een bedrag van 800 miljoen Euro oftewel 3 miljard SRD. Het huidige totaal aan banktegoeden in Suriname is 1,2 miljard SRD.
3. Toezicht
Om toezicht op deze en andere aansluitend te creëren categorieën van fiscaal gefaciliteerde rechtspersonen te houden, dient door het Ministerie van Financiën een privaatrechtelijke rechtspersoon te worden opgericht, die een tweeledige taak zal hebben: het internationaal promoten van Suriname als fiscaal aantrekkelijke jurisdictie enerzijds en het toezicht
houden op fiscaal gefaciliteerde rechtspersonen anderzijds. Een separate ministeriele beschikking stelt daartoe het regelgevingskader vast. Zoals de organisatie die zich met controle op de naleving van de regelgeving met betrekking tot auteursrecht bezighoudt ook de verschuldigde rechten int, kan van de beleggingsinstellingen onder toezicht van de op te richten stichting Surinaams Internationaal Fiscaal Agentschap een jaarlijkse bijdrage worden gevraagd voor het gehouden toezicht. Uit de ontvangen bijdragen worden de activiteiten van de stichting gefinancierd. De stichting functioneert verder autonoom en verkiest middels coöptatie haar
eigen bestuur, waarin ter vergroting van het begrip voor de politieke realiteit tevens oud politici plaats kunnen hebben.
Toezicht is nodig om te verzekeren dat de te creëren fiscale faciliteiten niet ten goede komen aan degenen die er niet voor kwalificeren op basis van de criteria vervat in de regelgeving, maar tevens om naleving van due diligence en know your customer procedures, kortom: compliance met anti money laundering bepalingen te verzekeren.
4. Toekomstige uitbreidingsmogelijkheden
In het verlengde van particuliere beleggingsinstellingen, laten zich faciliteiten voor spaar- en pensioenfondsen, beleggingsfondsen en (captive) verzekeringsmaatschappijen denken. Ter bescherming van de binnenlandse markt, kan daarbij de toegang tot de Surinaamse markt
(desgewenst) worden beperkt voor die instellingen die van fiscale facilitering wensen te profiteren, daar anders concurrentievervalsing zou optreden. De financiële voordelen voor Suriname verbonden aan vestiging hier te lande van deze beheerde buitenlandse vermogens zullen formidabel zijn. Een vlotte, stapsgewijze uitbouw van de financiële sector van
Suriname op bovengeschetste wijze, zal een keerpunt in de economische ontwikkeling van het land betekenen.
Mr. Indra Jharap en mr. Vincent Moes
(Internationaal) fiscaal en wetgevingsadvies
