Bij de omschrijving van cultuur wordt in het algemeen het volgende gesteld: de totaliteit van leefwijzen die door een groep van mensen is opgebouwd en van de ene generatie op de andere wordt doorgegeven (het geheel van gewoontes van een bepaalde groep mensen, zoals muziek, eten, kunst, taal, enzovoort behoort tot de ‘cultuurprovincie’). Cultuur bestaat uit allerlei ideeën, voorstellingen, denken, manieren van doen en zijn, die je deelt met andere mensen op basis waarvan je handelt in relatie tot anderen. Cultuur kan je zien als een soort ‘lijm’: als we niet iets hebben op basis waarvan we met elkaar kunnen communiceren, zou onze werkelijkheid er heel anders uitzien.
Ter verduidelijking van het in deel 1 aangehaalde
Volgen wij de wereldgeschiedenis, dan laat deze ons zien dat alle volkeren op deze aarde een eigen geschiedenis kennen. Dit hangt af van onder andere de geografische ligging, het klimaat en de tijd waarin ze zich voorheen bevonden (en zich nu bevinden) met de daaruit voortvloeiende leefgewoonten, welke zij zich eigen maakten of eigen gemaakt hebben gedurende hun ontstaan en voortbestaan. De traditie die in culturele uitingen uitmondde, is namelijk mede afhankelijk geweest van tijd en omstandigheden. Afhankelijk hiervan gaf iedere gemeenschap of volk een eigen beschrijving van haar ontstaan en ontwikkeling gerelateerd aan de praktische omstandigheden. De praktijk wordt in deze context ondersteund door het begrip integratie binnen de samenleving.
In de Surinaamse situatie is met de culturele ontwikkeling anders gesteld. Met het behoud van het ‘eigene’ wordt aan de cultuur een ontwikkelingsaspect toegevoegd door middel van integratie en assimilatie. Dit is de praktijk bekeken vanuit de sociale, culturele en het filosofische optiek.
In deze context wordt ook meegenomen de geografische ligging van Suriname op het Zuid-Amerikaans continent; in de Caribische context, de Amerikaanse, Europese, Afrikaanse en de Aziatische invloeden worden ook vanuit een historisch perspectief bekeken.
De Surinaamse cultuur nader bekeken: wil je de cultuur in Suriname bevorderen, dan is het belangrijk om deze te analyseren en uit te diepen, terwijl de Surinaamse mens bewust gemaakt zal worden van het eigene wat wij aan cultuur en traditie (overgehouden) hebben en kennen als een onderdeel van onze eigen cultureel erfgoed. Dit betekent o.a.: dat, men ‘intern’ de verschillende culturele elementen zal gaan analyseren op zoek naar het mythische verleden en de achtergrond filosofie (uitdieping van de culturele waarden en normen), de aard en de ware betekenis van de normen en waarden met betrekking tot de ene culturele uiting en men zal deze in relatie brengen met de universele waarden en normen.
Hierdoor zal mede richting gegeven worden aan de verschillende vormen van ontwikkelingen betreffende de Surinaamse cultuur, de traditie en het aspect van de natievorming. Heel belangrijk zal tevens worden om te geraken tot de hogere graad bewustwording van natievorming. Het zal dan makkelijker zijn om een bijdrage te leveren voor bewuste en gestuurde ontwikkelingen in het land, waarnaar ook de regering streeft. Deze zal op haar beurt een ander belangrijk voortvloeisel worden, die deel zal gaan uitmaken van de ‘gestuurde’ ontwikkelingen vanuit de basis voor de opvoeding en de bewustwording met als aandachtspunt de eenheid, saamhorigheid, inzicht en ontwikkeling van ons geliefd land (het sociaal, cultureel en filosofisch aspect: de natievorming).
De uitdieping van de culturele normen en waarden zal verder zorgdragen, dat deze zaken zo goed als mogelijk overgedragen worden aan de anderen; de positieve gedachten, welke hieraan ten grondslag liggen zullen naderhand worden overgenomen en waar nodig samen en met elkaar gedeeld en ernaar geleefd worden.
Gesteld wordt dat de culturele bestanddelen en elementen die van belang zijn voor de verdere vorming van de mens in de positieve zin versterkt worden. Hierdoor kunnen wij tezamen met behoud van het eigene (wat wij moeten koesteren als cultuurgegeven) een volgende stap maken naar de toekomst.
Hoe ongelooflijk het ook mag klinken voor vele wetenschappers, niet-wetenschappers en anderen, het ontstaan van de mens wordt herleid tot de scheppingsperiode van het Heelal. Daar ‘lijkt’ alles te zijn ontstaan en begonnen met de openbaring van alles wat er is en nu in relatie staat tot de mens, haar omgeving en de natuur. Binnen de culturele wereld zijn de factoren mens, tijd, ruimte, natuur en situatiegerichte ontwikkeling zeer belangrijk. De basis waarop dit alles geschoeid is en begeleid wordt, is onder ander de levensbeschouwing.
Cultuur is een zeer ruim en omvangrijk gebied en omvat daarin de diversificatie naar verschillende ‘culturele provincies’, welke aan elkaar verweven zijn.
Door deze ontwikkelingen te bewerkstelligen, zal de traditie binnen de Surinaamse cultuur echter hetzelfde blijven, terwijl de kleurrijke invulling van het geheel, zich steeds zal gaan aanpassen aan de omstandigheden van de tijd.
Jan S. Soebhag
([email protected])
