Op vrijdag 16 januari werd er een lezing gehouden over ‘Marroncultuur in ontwikkeling binnen en buiten de traditionele samenleving’. De inleider van deze lezing was Andre Mosis, nakomeling van de stam van de Okanisi. Hij is geboren in Suriname, maar woont thans in Nederland. In de jaren 90 heeft hij de passie meegenomen naar Nederland en heeft tevens daar ook een cultuurgroep opgericht. ‘Ik ben trots om een Marron te zijn! Goed Nederlands kan ik niet spreken, een beetje Sranan Tongo kan ik wel, maar ik ben een expert in het Aucaans’, zegt Mosis. Ouders moeten hun kinderen hun oorspronkelijke taal leren, anders is de kans er dat het gaat verwateren. ‘Wie niet behoudt, kan niet ontwikkelen.’ In Nederland is Mosis bekend als de KLM- man (Kijken, Luisteren en Meedoen). Van de Nederlanders is 33% cultureel actief in verenigingsverband.
Mosis stelt dat de Marrons altijd voorstanders van wijsheid zijn geweest, ‘ze hebben een betweterige houding’. ‘Als je cultuur sterft, sterf jij ook erbij’, vindt Mosis. De muziekinstrumenten van de Marrons komen niet op de Internationale Muziekinstrumentenlijst voor.
Na de Tweede Wereldoorlog kwam er verandering in de Nederlandse koloniën. De Marrons werden ingesteld om in het binnenland te werken. Bruynzeel en Alcoa zijn de twee grootste bedrijven die werk aanboden aan de Marrons. Het leven in het binnenland bestond voor de mannen uit bomen kappen en voor de vrouwen uit planten en koken. De Marrons gaven het bedrijf Bruynzeel de naam ‘Mama Bobi’. Na 25 november 1975 werden de gebieden Boven Saramacca, Lawa en Tapanahoni door het Meerjaren Ontwikkelingsplan (MOP) betiteld als verzorgingsgebieden.
Patricia Meulenhof, van huis uit jurist, vindt dat de Marroncultuur remmend werkt op de ontwikkeling van de Marron zelfs. Vroeger werd er door de ‘witkleurigen’ gezegd dat de Marrons in het binnenland moesten wonen. Vandaag de dag hebben bepaalde Marrons een hoge positie in de maatschappij. Patricia Meulenhof zegt dat dit niet wil zeggen dat ze afstand hebben gedaan van de Marroncultuur. De Marrons mogen zelf hun keuze maken wat zij willen aanpassen. Ilse Vreugd, voormalig lid van de ‘constitutionele assemblee’, meent dat de Marrons alleen door eenheid verder kunnen gaan. ‘Elke cultuur heeft zijn eigen keuze, wel is het belangrijk je kinderen de achtergrond van je cultuur te leren.’