De Vereniging van Notarissen in Suriname is afgelopen vrijdag weer voltallig. De jurist Ruben Babb werd door het Hof van Justitie beëdigd tot de twintigste notaris. In artikel 3 van de ‘Wet Notarisambt’ is bepaald dat de hoogte van het aantal notarissen ten hoogste 20 bedraagt en bij staatsbesluit wordt vastgesteld. Dit houdt in dat benoembare kandidaat-notarissen niet tot notaris benoemd kunnen worden, zolang er geen plek vrij komt voor benoeming. Echter heeft waarnemend hofpresident Iwan Rasoelbaks laten weten dat het huidig toegestane aantal van twintig notarissen niet genoeg is om het ophopende werk op een efficiënte wijze te kunnen aanpakken. Volgens procureur-generaal Subhaas Punwasi heeft het tekort mede ertoe geleid dat notarissen niet goed aan hun onderzoeksplicht kunnen voldoen. Er werd verwezen naar een wetsvoorstel dat het huidige aantal wil opvoeren naar 30. Hiermee kunnen de ruim 21 kandidaat-notarissen, die momenteel op de wachtlijst van de vereniging staan, ook in aanmerking komen voor beëdiging tot beroepsnotaris.
De kandidaat-notaris mag geen aktes passeren, geen legalisaties uitvoeren en heeft ook geen andere bevoegdheden. Het enige wat hij wel mag doen, is waarnemen tijdens de afwezigheid van zijn patroon of waarnemen indien een andere notaris een beroep op hem doet. In het verleden zijn discussies over dit onderwerp gevoerd, waarbij enerzijds door huidige notarissen voor een gesloten systeem wordt gepleit, terwijl anderzijds een open systeem wordt gepropageerd. Normaliter komt een dergelijke plek pas vrij als een notaris met pensioen gaat bij het bereiken van de leeftijd van 65 jaar. Indien de president dispensatie verleent, kan dit tot 67 jaar zijn. In Suriname wordt uitgegaan van het ‘first come first serve’ principe, waarbij wordt uitgegaan van de anciënniteitenlijst die wordt bijgehouden door de Vereniging van Notarissen en Kandidaat-Notarissen in Suriname. De kandidaat-notaris die als eerste op de lijst staat, komt als eerste in aanmerking voor benoeming tot notaris. De president zal hem/haar dan benoemen en moet de kandidaat-notaris binnen twee maanden door het Hof van Justitie worden beëdigd. Gebeurt dit niet, dan vervalt de benoeming. Volgens de waarnemend hofpresident worden deurwaarders ook benoemd door de president bij resolutie en daarna beëdigd door het hof. Bij de griffier wordt ook dezelfde werkwijze gehanteerd, maar kan de beëdiging ook door een gewone rechter worden gedaan. Een advocaat wordt toegelaten door het Hof van Justitie bij beschikking en daarna ook door het hof beëdigd. De rechter en procureur-generaal worden benoemd door de regering na advies van het hof en daarna beëdigd door de president. Hierna wordt de rechter geïnstalleerd door het Hof van Justitie. Momenteel hebben wij 15 actieve rechters en 169 advocaten in Suriname. Advocatuur is een vrije beroep en kan gemakkelijk worden aangevuld. Rasoelbaks verzocht de regering om het aantal rechters zo snel mogelijk aan te vullen.
Voor – en nadelen van een open systeem
De notaris C.R. Jadnanansing heeft eerder aangegeven dat bij een open systeem de inkomsten van de notarissen flink achteruit zullen gaan. Vergelijkend met het open systeem van dit beroep in Nederland, stelt de notaris dat het gemiddelde inkomen van een Nederlandse notaris nauwelijks hoger ligt dan het modale inkomen van een Nederlandse werknemer. Echter zegt de notaris S. Bishoen in zijn artikel ‘Het gesloten systeem in het notariaat op een kier’ dat men daartegenover moet stellen dat de kandidaat-notaris die jaren op zijn benoeming moet wachten, het al die jaren met een loon zou moeten doen dat volgens sommige kandidaat-notarissen nog lager ligt dan dat van een patatverkoper, terwijl ook hij zijn gezin moet onderhouden. Hiermee geeft hij ook aan dat een uitbreiding naar 30 notarissen, zoals in het huidige wetsvoorstel is opgenomen, nauwelijks een oplossing zal bieden en snel weer zal leiden tot een groot aantal wachtende kandidaat-notarissen met lange wachttijden. Hij is een voorstander van 40 of meer.
FR
