Middels het houden van een lezing in de Congreshal heeft dr. Headley R. Binderhagel het aanwezige publiek weten te overtuigen dat fyofyo niets te maken heeft met het bestraffen van geesten en goden. Hij benadrukte evenwel dat er een verbondenheid bestaat tussen fyofyo en de wintireligie. Binderhagel gaf in zijn presentatie aan wat de kenmerken van fyofyo zijn bij kinderen en bij volwassenen. Alles wat belemmerend is in het leven van een volwassene wordt veelal gezien als fyofyo. “Na fyofyo e nak en” is een bekende gezegde voor problemen van volwassenen, waarbij vooral de dokter geen oplossing voor heeft. Het gaat in bepaalde gevallen om psychopathologische problemen waarbij de personen in kwestie niet meer de werkelijkheid zien, maar een eigen wereld. In dat soort gevallen gaat men veelal naar de welbekende ‘bonuman’. Binderhagel benadrukt dat er geen enkele oplossing is voor mensen die leiden aan psychopathologische problemen. Het is wel goed behandelbaar, maar niet verbeterbaar. Er zijn ook medicamenten die de psychose helpen onderdrukken. Het gevaar hierbij is dat men eerst naar de bonuman gaat en de klacht kan dan erger worden als men te lang wacht. Bij psychische problemen moet er goed en tijdig ingegrepen worden. Bij kinderen kan gedacht worden aan verwensingen. Vooral als een vrouw zwanger is zegt men vaker: “sab sa ye taki, a vrouw abi bere”. Bij vrouwen die tijdens hun zwangerschap blootgesteld worden aan een hoge mate van stress, kan dat gevolgen hebben voor de foetus. Vaak zegt men dat als het kind geboren wordt, het kind fyofyo kan hebben. Vaak genoeg is het biologisch systeem van het kind aangetast waardoor het minder goed eet, slaapt en poept. Dit wordt vaak gezien als fyofyo.
Als mensen in een stresssituatie verkeren, dan is er een ‘automaat’ in het lichaam van de mens die ervoor zorgt dat de persoon weer in balans komt. Het systeem kan gaan falen als de mate van stress buitenproportioneel is, vooral bij zwangere vrouwen kan dat nadelige gevolgen hebben voor de foetus. In stresssituaties komt in de bijnierschors van de mens het stresshormoon cortisol vrij. Indien er teveel cortisol is vrijgemaakt, dan zorgt een terugslagklep ervoor dat de hoeveelheid weer gereduceerd wordt, waardoor de mens weer in balans geraakt. Als de mate van stress hoog is, dan komt eenzelfde hoeveelheid van cortisol via de navelstreng in de baarmoeder van de zwangere vrouw. De ziekte begint dus in het stadium waar het kind, de foetus, zich nog bevindt in het lichaam van de moeder en niet wanneer het geboren is. Het in aanraking komen van de foetus met een hoeveelheid cortisol kan van invloed zijn op de latere levensloop van het kind. Bij meisjes kunnen er depressieklachten geconstateerd worden en bij jongens een grote mate van agressie. Deze jongens geraken ook vaker in de criminaliteit. Er is sprake van een grote mate van sociaalemotionele problemen bij deze kinderen.
Binderhagel benadrukte dat Suriname hoog scoort wat betreft de eenoudergezinnen en dat vrouwen vaker blootgesteld worden aan een hoge mate van stress, vooral in situaties waarbij de vrouw gedurende haar zwangerschap in de steek wordt gelaten door de man. Hij gaf ook aan dat tienerzwangerschappen hoogtij vieren en dat er vooral onder die groep eenoudergezinnen voorkomen. Normaal gesproken wordt er van een tiener gesproken als deze tussen de 15 en 19 jaar is, maar in Suriname komt het voor dat meisjes ver beneden de 15 jaar hun eerste kind verwachten. Binderhagel is van mening dat de Surinaamse wetgeving debet is aan de kwestie van tienerzwangerschappen. Volgens Binderhagel propageert de overheid tienerzwangerschappen, omdat de huwbare leeftijd van de man 17 jaar en van de vrouw minimaal 15 jaar moet zijn volgens het Burgerlijk Wetboek om in het huwelijk te treden. Headley Binderhagel is burgemeester geweest in Nederland en van huis uit psycholoog. Hij heeft wetenschappelijk onderzoek verricht naar het fenomeen fyofyo.
Genaro Alpin
