Op 5 juni aanstaande is het precies 141 jaar geleden dat de eerste 390 Hindoestaanse immigranten in Suriname aankwamen op het bekende schip de Lalla Rookh. Op het Fort Nieuw Amsterdam werden zij opgevangen om vervolgens als contractarbeiders op verschillende plantages te werk worden gesteld. Dat ging niet allemaal van een leien dakje.
Van de regen in de drop
De situatie van de contractarbeiders stond niet op echt hoog op de agenda van het koloniaal bestuur. De contractarbeiders werden slecht betaald en kregen de bijnaam ‘centslaven’. Ook de omstandigheden waaronder zij moesten wonen en werken, waren erbarmelijk. Van 1875 tot en met 1878 besloot de Engelse regering de emigratie op te schorten totdat er verbeteringen waren aangebracht. In totaal kwamen er tussen 1873 en 1916 ongeveer 35.000 Hindoestanen naar ons land om te werken. In 1916 werd door de Britse regering, onder druk van Mahatma Gandhi, de emigratie van contractarbeiders naar alle delen van de wereld stopgezet.
Verdeeldheid
Na het volbrengen van de contractperiode kon een vervolgcontract worden afgesloten of men kon terugkeren naar India. Daar koos ongeveer een derde van de contractarbeiders voor, maar ondertussen kwamen er ook ongeveer 2.500 Hindoestanen als vrije immigranten naar Suriname. De periode van de eerste officiële immigranten tot en met de jaren veertig was vrij roerig. Er was verdeeldheid tussen de aanhangers van de Islam en het Hindoeïsme. Dat bereikte een hoogtepunt in de tweede helft van de jaren dertig en duurde tot ongeveer 1943. De periode van verdeeldheid wordt door velen beschouwd als een zwarte bladzijde in de geschiedenis die veel wonden heeft nagelaten die een lange periode van heling hadden.
Stempel gedrukt
Tegenwoordig is daar niet zoveel meer van te merken, aan de oppervlakte. Feesten zoals Phagwa worden door alle Surinamers gevierd, ook door de Hindoestanen van Islamitische komaf. De Hindoestaanse gemeenschap heeft zich door de decennia heen weten te ontwikkelen tot een belangrijke groep in onze samenleving die niet alleen op politiek gebied, maar ook wat betreft ondernemerschap en de agrarische sector haar stempel heeft weten te drukken.
Christio Wijnhard
