Het Architectenbureau Tjong Ayong laat er geen spaan heel aan. ‘De feitelijke situatie is dat het project onafgemaakt is vanwege het nemen van verkeerde beslissingen en gebrek aan begeleiding. Hierdoor zijn er zaken uitgevoerd, waarvan onduidelijk is hoe deze uitgevoerd zijn, en op welke wijze, aangezien er geen controle geweest is’, stelt het rapport. Vanaf het eerste begin zijn er fouten gemaakt. Ten eerste bij het verlenen van de opdracht aan de architect. De keuze van de architect is gemaakt op oneigenlijke gronden. Zo is met name niet aangegeven wat de normen zijn waarmee men tot deze keuze is gekomen. De opdracht is in eerste instantie verleend door het ministerie van Justitie en Politie, en niet door het ministerie van Openbare Werken. Dit wreekt zich later wanneer het ‘vakministerie’ opeens belast wordt als directievoerder, met het toezicht op een project dat reeds opgestart is en waarvan niet duidelijk is wat er reeds gedaan is en vooral wat er al betaald is. De wijze waarop de directievoering en het toezicht gehouden zijn, zonder dagboeken, notulen en zonder dagelijks toezicht, vrijwaart het ministerie van OW niet. Bovendien zijn de bouwplannen niet gecontroleerd en is er geen bouwvergunning verstrekt. De wijze waarop het gunningadvies van de eerste architect ter zijde wordt gelegd, is hoogst merkwaardig. Er zou tenminste openheid van zaken moeten worden gevraagd en nagegaan had moeten worden waarom de kosten plotseling gestegen waren. Het daarna ontnemen van de opdracht, ná betaling van het volledige honorarium, is niet volgens de normen, maar een onverantwoordelijke ‘beloning’ voor een slecht uitgevoerde opdracht. Het daarna verstrekken van een nieuwe opdracht aan een tweede architect om ‘binnen twee weken’ een nieuw ontwerp bestekklaar te presenteren, is bij voorbaat onmogelijk, en heeft dan ook geleid tot een tweede onverantwoordelijke ‘beloning’ voor een niet verrichte opdracht. Wanneer vervolgens een aanbesteding door de tweede architect gehouden wordt, zonder constructietekeningen en berekeningen en het door hem uitgebrachte gunningsadvies terzijde wordt gelegd en de opdracht zonder reden gegeven wordt aan een aannemer, die vervolgens de overeenkomst tekent op basis van onvolledige projectbeschrijving, met een aantal ‘stelposten’ om het bedrag op te voeren en zonder directievoerder en toezicht begint te bouwen, is vragen om een ‘ramp’.
‘Die RAM P staat nu te vervallen op de hoek van de Wanicastraat en de Verlengde Gemenelandsweg’
Het advies luidt dan ook onverbiddelijk: het voortgaan op deze wijze zal alleen maar leiden tot grotere problemen. Het project moet daarom stopgezet worden. Het project moet voor zover het reeds uitgevoerd is volledig onderzocht en in kaart gebracht worden , waarbij de verwerkte hoeveelheden zo goed mogelijk vastgesteld moeten worden. Pas ná herstel van eventuele gebreken zal er doorgewerkt kunnen worden. Eventueel slopen van bepaalde delen is niet uitgesloten. Het Programma van Eisen moet geëvalueerd worden en er moeten nieuwe bestekken en tekeningen gemaakt worden voor de afbouw. ‘Vanaf de opstart zal het bureau belast met de directievoering in beeld zijn. Er zal dagelijks toezicht zijn op alle werkzaamheden op het project’, stelt het rapport.
AAC
Ook het Architectenbureau AAC komt er niet zonder kleerscheuren uit. De constructieve detailtekeningen van AAC vertonen veel fouten met betrekking tot wapening en dekking en ook een verkeerd gebruik van technisch jargon. De vloerconstructie is bouwtechnisch verkeerd uitgevoerd, met gevaar voor instorting. De balken zijn op zodanige manier uitgevoerd dat het niet voldoet aan de normen, met het gevolg dat de veiligheid en duurzaamheid niet gewaarborgd zijn. De maatvoering van de kolommen zijn niet overal correct. Ook is de uitvoering zodanig dat het niet voldoet aan de normen, met het gevolg dat de veiligheid en duurzaamheid niet gewaarborgd zijn. De stabiliteit van de metselwanden is niet gegarandeerd doordat ze niet zijn verankerd aan de vloeren en kolommen, dus er bestaat instortingsgevaar. Uit het destructief onderzoek is gebleken dat de wapening en de dekking in de balk totaal afwijken van de werktekening, wat aangeeft dat de uitvoerder het werk niet conform werktekening heeft uitgevoerd. Er is in de uitvoering veel minder wapening toegepast in de balk dan de berekening uitwijst en ook een extreme betondekking, waardoor de balk niet in staat is om de belastingen te dragen waarop het is berekend.
Hoe kon het zo verkeerd gaan?
Het ministerie van Justitie en politie treedt op als opdrachtgever, waarbij het ministerie van Openbare Werken als vakministerie erbij wordt betrokken. Het Ingenieursbureau Sunecon wordt aangetrokken om de selectieprocedure van de architect te leiden. Het Architectenbureau DAS wordt via deze selectie gekozen met als opdracht de voorbereiding, het bestekklaar maken van het project, het houden van een aanbesteding en het uitbrengen van het gunningsadvies. Het architectenbureau AAC, dat als tweede uit de selectie van Sunecon was gekomen, wordt, nadat de door het Architectenbureau DAS gehouden aanbesteding mislukt wordt verklaard door het ministerie van Justitie en Politie, aangesteld om een nieuw aangepast ontwerp te maken Hierbij mocht gebruik worden gemaakt van het ontwerp van het bureau DAS, het maken van de bestektekeningen, het houden van een aanbesteding en het uitbrengen van een gunningadvies. Het aannemingsbedrijf Bouwvast Jankie wordt door het ministerie van OW belast met de uitvoering van de bouw, ondanks het gunningadvies van AAC ten gunste van Zhong Nan NV. Het ministerie van OW, dat de directievoering en het houden van het dagelijks toezicht op zich neemt, wordt bij de aanvang van het werk en nadat AAC die 4 maanden hiermee belast is door het ministerie van Openbare Werken, van het project gezet. Er is geen projectdossier bijgehouden door het ministerie van OW. Ook al was zij niet de ‘opdrachtgever’, als technisch ministerie was zij toch belast met de begeleiding en het toezicht op de werkzaamheden. Er is geen werkbegroting, geen constructieberekeningen, geen goede bestektekeningen, geen detail- en werktekeningen en geen correspondentie, opdrachtbrieven, offertes e.d.
‘Kennelijk was het niet de bedoeling dat er duidelijkheid verkregen werd in de oorzaak van het mislukken van het project’, is dan ook de constatering van het Architectenbureau Tjong Ayong. ‘Daarnaast zal er ook binnen de overheidsinstanties moeten worden nagegaan, hoe het mogelijk is geweest dat de deskundigen van de verschillende ministeries, de aan hen toegewezen taken op zo een laakbare wijze verzuimd hebben’, geeft het rapport ter overdenking mee.
Nonchalant met financiële middelen en falen
Uit het verloop van de werkzaamheden en de nonchalante wijze waarop er met de
ter beschikking gestelde financiële middelen is omgegaan, de wijze waarop de
controle op de uitvoering en de vastlegging van de uitgevoerde werken en de
voortgang van de werkzaamheden heeft plaatsgevonden, doen al het ergste vermoeden. Helaas is het vermoeden bevestigd geworden. De overheid, in deze het ministerie van OW in samenwerking met het ministerie van Justitie en Politie, heeft gefaald in het uitvoeren van de hen toebedeelde (of zichzelf opgelegde taken, in het geval van het ministerie van Justitie en Politie, door zelfstandig te bemoeien met de uitvoering van de bouw). Het ministerie van OW had zich vanaf het begin op de juiste wijze moeten kwijten van zijn taak en zich niet laten ‘overbluffen door andere ministeries, ook al zijn deze ‘politieagenten’, is de harde constatering. Het falen van OW blijkt uit het ontnemen van het werk aan een architect, terwijl met dialoog het probleem van de ‘mislukte’ aanbesteding had kunnen worden opgelost; vervolgens het werk te gunnen aan een tweede architect met een opdracht die gezien de beperkt, opgelegde tijd, niet uitvoerbaar was; tegen het gunningsadvies in het werk te gunnen aan een aannemer; de tekeningen niet na te kijken en te controleren en ook geen bouwvergunning te op te maken; de aannemer opdracht te geven om met het werk te beginnen, zonder tekeningen, zonder toezicht en zonder directie te benoemen om het werk te begeleiden; onvoldoende controle uit te voeren en geen projectadministratie bij te houden. Nadat het werk al maanden aan de gang is, wordt de architect na lang aandringen, toch benoemd tot directievoerder en dus belast met het toezicht op de uitvoering van de bouw. Wanneer de architect echter als zodanig optreedt en dus zijn taak naar behoren wil uitvoeren en de aannemer probeert te corrigeren (o.a. bij het indienen van de te hoge declaraties van het meerwerk, en eigenmachtig aangebrachte wijzigingen), kiest de opdrachtgever de zijde van de aannemer in het conflict en gaat hierin zelfs zover dat de architect de toegang tot het bouwterrein wordt ontzegd en de overeenkomst met de architect eenzijdig wordt beëindigd ! ( mei 2010). Vanaf die datum is de aannemer vrij om eigenmachtig en zonder controle te handelen. Men heeft nagelaten tijdig bij te sturen toen het dreigde mis te gaan en ook niet in te grijpen toen de zaak eigenlijk al verloren was. Betalingen zijn verricht op onjuiste gronden door declaraties goed te keuren zonder deze te controleren uit te betalen.
‘Men werd pas wakker toen het geld op was (in 2013) en de meer-werken van de aannemer niet meer betaald konden worden, en de aannemer dreigde het werk te verlaten en weigerde nog verder te werken alvorens hij ‘zijn’ geld kreeg! Deze hele geschiedenis heeft zich afgespeeld vanaf medio 2008 tot december 2013, dus ruim 5 jaar zonder dat er op enige wijze is ingegrepen, terwijl er miljoenen verspild zijn aan twee architectenbureaus en een aannemer’, stelt het rapport.
