Ik denk niet dat er Surinamers zijn die een andere mening hebben voor wat betreft de grenzen van het Surinaamse grondgebied, dat bijkans 164.000 km2 beslaat. Het Tigri gebied maakt een samenhangend deel uit van het grondgebied van Suriname. Dat Guyana sinds 1969 op brute en gewelddadige manier het Tigri gebied geoccupeerd heeft en zich stoort aan God noch gebod om dit gebied te ontruimen, geeft het karakter van ons buurland evident aan. Duidelijk gaat het hier om een agressor die uit is op expansie door middel van annexatie. Deze agressor verricht op schaamteloze manier beheersdaden in het Tigri gebied zonder dat Suriname enige moeite getroost om actie hiertegen te ondernemen. De acties hoeven voor wat mij betreft niet direct militaire acties te zijn. De weg van dialoog is primair waar mijn gedachte naar uitgaat. Hiermee heb ik voor geen geval de optie van een militaire actie uitgesloten. Laat dat duidelijk zijn.
De nonchalante houding van Suriname
Opeenvolgende Surinaamse regeringen hebben tot nu toe om zeer onbegrijpelijke redenen een houding van non-interesting in de case Tigri aangenomen. Het is dus zaak dat er duidelijkheid verschaft wordt omtrent deze houding van de diverse regeringen omtrent de Tigri case. De recente ontwikkeling in het gebied aangaande het verlenen van concessie aan een Braziliaans bedrijf om economische activiteiten te ontplooien, moet als een absoluut dieptepunt gezien worden. De Guyanezen gaan er, overigens onterecht, vanuit dat zij het legitieme recht hebben om beheersdaden uit te voeren, waaronder ook het verlenen van exploratie- en exploitatierechten aan derden in het Tigri-gebied. Daarbij gaat men volledig voorbij aan internationale arbitrage dat oproept tot de demilitarisering van het gebied. Integendeel militariseren zij het gebied. Het nieuws meldde laatst nog dat een jonge Guyanese militair in het gebied verdronken is. Een duidelijk bewijs dat er Guyanese militairen in dat gebied aanwezig zijn. Dit in tegenstelling tot de bewering dat de in het gebied aanwezigen Guyanezen, landbouwers zijn. Ik had gedacht dat na de vaststelling van de maritieme grenzen door Itlos, waarbij onomwonden vast is komen te staan dat de hele Corantijnrivier van Suriname is, wij met dit gegeven Guyana voor internationale rechtsorganen zouden brengen om de grens aan de bovenloop van de Corantijnrivier definitief vast te stellen. Uiteraard kon eerst geprobeerd worden dit grensdispuut bilateraal op te lossen. Nee, de regering heeft geen enkele transparante actie ondernomen om dit vraagstuk in ons voordeel te beslechten. De loze uitspraken van stille diplomatie zijn voor wat mij betreft een duidelijk teken van zwakte, ongeïnteresseerdheid en geen goed doordacht beleid of visie op het gebied van geopolitiek. Elk land hoe klein dan ook dient een beleid te hebben dat gericht is op de positie/status die je als land inneemt in een regio (geografisch gezien). Suriname is tot twee keren toe voorzitter geworden van de Caricom. Ik kan mij niet herinneren dat er enige concrete poging ondernomen is om het gedrag van Guyana in de Tigri case op de agenda te brengen. Noch minder is gepoogd het onderwerp ansich op de agenda te krijgen.
Welke strategie passen wij nu toe om Tigri gebied te heroveren?
Ja, ik zeg heroveren, omdat dit Surinaamse grondgebied vanaf 1969 bezet wordt gehouden door Guyana. Allereerst moet het pad van stille diplomatie, welke door een kleine groep wordt voorgezeten per direct verlaten worden. Dit vraagstuk is een nationale zaak en dienovereenkomstig is het zeer sterk aan te bevelen dat het breder publiek betrokken wordt in de brainstorming over dit nationale vraagstuk. Verder dient het parlement in openbare vergadering te discussiëren over het vraagstuk. Er dient mijns inziens een duidelijk en strategisch plaatje te komen waarbij er aangegeven wordt wat het beleid van Suriname in Zuid-Amerika en het Caribische gebied moet zijn. Verder moet Suriname het Nationaal Leger functioneel maken. Het Nationaal Leger is ingesteld om de Republiek te verdedigen tegen agressie van buiten. Zonder denigrerend te zijn naar ons Nationaal Leger toe, heb ik het gevoel dat ons leger niet in staat is de Republiek op adequate manier te verdedigen tegen buitenlandse agressie. Qua equipement, organisatie, kennis en kunde van en over het totale grondgebied, denk ik dat het leger niet kan beantwoorden aan de grondwettelijk taken. Het leger moet fysiek aanwezig zijn in het Tigri gebied. Laat het leger als voorbereiding daartoe een militaire basis instellen bij de samenvloeiing van de Coeroeni- en de Boven-Corantijnrivier , en wel aan de rechteroever van de Coeroenirivier. In elk geval zal Suriname met de fysieke aanwezigheid in het gebied moeten demonstreren dat het menens is het gebied terug te nemen. De aanwezigheid van ons leger in het gebied zal ook psychologisch effect sorteren, zeker naar de agressor Guyana toe. De aanwezigheid van het leger zal ook het vraagstuk in actueel perspectief plaatsen, waardoor landen in Caricom verband zich verplicht zullen voelen om een dialoog tot stand te brengen omtrent dit vraagstuk. Het startpunt bij deze dialoog zal in dit geval absoluut de inhoud van het Verdrag van Chaquaramas moeten zijn. Een evaluatie van dit verdrag zal zeker als uitslag hebben dat Guyana zich niet heeft gehouden aan de inhoud van het verdrag. Met deze voorstellen denk ik het vraagstuk omtrent het Tigri gebied tot een nationaal onderwerp te maken en dat wij afstappen van de tot nu toe geëtaleerde nonchalante houding. Als überhaupt afwijzend gereageerd wordt op de instelling van een militaire post aan de Coeroenirivier, dichtbij het bezette Tigri gebied, lijkt het mij dan niet nodig dat wij de dienstplicht opnieuw hoeven in te stellen. Rondlopen van jonge militairen in de stad kan uitmonden in allerlei calamiteiten. Het spreekwoord ‘ledigheid is des duivels oorkussen’ zal hier van toepassing kunnen zijn.
Bert Eersteling
