In het algemeen belang heeft de Buza-minister gisteren een knap staaltje ‘accent verleggen’ ten toon gesteld. Hij leek de pers in slaap te sussen met een verhaal over bezorgdheid over verkiezingen, dat op iets heel anders lijkt dan waarover onze president het had tijdens de herdenkingsavond van de staatsgreep. In feite heeft de Buza-minister namens de president de verontschuldigingen aangeboden aan Amerika. De NDP-voorzitter/president heeft harde woorden laten vallen en dat doe je niet wanneer je terug zal moeten krabbelen. Vermeende inbreuken op de soevereiniteit en binnenlandse inmenging los je anders op, met diplomatie en niet met straatwijsheid. In de toon die gehanteerd werd door president Bouterse en in zijn kielzog overheidsmediaman in zijn radioprogramma aan de ene kant en die van de Buza-minister gisteren aan de andere kant was een wereld van een verschil. De president en deze mediaman zijn op de stoere populaire toer gegaan. De bewoordingen kwamen neer op het populair gezegd wegjagen van de ambassadeur na hem te ontbieden met een brief, die hij eerst zou ontvangen. Het is moeilijk vol te houden dat dit vergalopperen verstandig was, of het nou een ambassadeur van de USA of van ‘Timboektoe’ betreft. De mediaman had doen blijken dat de Buza-minister in zijn persconferentie zaken over de ambassadeur verder uit de doeken zou doen. De burgerij had spannende verhalen verwacht van de wegen die de USA-ambassadeur allemaal zou bewandelen met de politieke tegenstanders van de president, de burgerij had scenario’s verwacht. Maar de burger die meer nadenkt, had de kans daartoe klein geacht. De keus van de NDP-voorzitter (die ook 1 maal 24 uur president is) om de ambassadeur te bespreken, was een slechte keus en dat onderkent hij, want anders zou de Buza-minister een andere taal praten. Het bewijs van die slechte keus was de pacificerende en diplomatische houding van onze Buza-minister. Deze minister heeft in dit geval getoond in lastige gevallen verstandig te kunnen handelen. In elk geval heeft de bewindsman flink veel gas teruggenomen. Het is goed als de president zich wat de internationale diplomatie betreft goed laat informeren, want het is ongehoord dat hij zo een uitglijder maakt. Duidelijk moet zijn dat het terugnemen van gas door de Buza-minister niet is geweest zonder medeweten van de president. Door de ambassadeur onverwachts te bespreken op een politiek podium heeft de president diplomatieke codes verbroken en het vuile werk wordt nu opgeknapt door de Buza-minister. Die had een verzoenende toon en het kan niet anders dan dat gebeurt op instructie althans na instemming van de president. Het woord soevereiniteit is de laatste dagen in het kader van de uitspraken van de president gevallen. Gelijkwaardigheid onder de naties bestaat in de praktijk niet in de internationale politiek. De gelijkheid en gelijkwaardigheid der soevereine staten is een internationale rechtstheorie die onderhevig is aan een kritische beschouwing. Besprekingen van de internationale betrekkingen voltrekken zich vaak wat het praktisch gedeelte betreft via rollenspelen waarin de militair strategische positie van de USA aan de orde komt. Docenten Internationaal Recht met een dosis ervaring in de diplomatie hebben zeker in het laatste decennium van de afgelopen eeuw nog gedoceerd dat de ene soevereine staat, hoe ontevreden ook over de nationale politiek van een ander land, het recht niet heeft en daarom ook niet zal durven om een ander land te bezetten puur om de regering daar af te zetten en een andere in te zetten. In het eerste decennium van de nieuwe eeuw bleek deze theorie in de praktijk niet op te gaan en de VN kijkt toe. De USA heeft het vaker geprobeerd en vaak met succes om invallen te plegen met de bedoeling om een staatshoofd af te zetten en een regering die de USA goed gezind is aan de macht te zetten. Een voorbeeld is Irak, waar men de WMD-mythe net als een Hollywood-film de wereld in hielp als verantwoording. De ‘weapons of mass destruction’ zijn nooit gevonden en die kennis zou, zoals naderhand ook bleek, al in een vroeg stadium bekend zijn bij de autoriteiten in de USA. De dictator – op zich geen koekje als het gaat om martelingen, moorden en zuiveringen – werd zogenaamd berecht en opgehangen. Recenter optreden van de USA in Pakistan en Libië spreken in dit kader ook boekdelen. Het is dus niet zo dat de soevereine staten in de wereld gelijk en gelijkwaardig zijn. Voor een deel creëren de minder gelijke en gelijkwaardige staten de ongelijkheid en ongelijkwaardigheid zelf door er een puinhoop in hun land te maken met corruptie, diefstal van staatsmiddelen, verkeerde beleidsprioriteiten, decadente uitgavenpatronen van de politieke elite, analfabetisme, slechte infrastructuur en mensenrechtenschendingen, aanvallen op de media en andersdenkenden (bij ons ‘lummels’), martelingen en moorden en onderwaardering van het eigen kader. Maar de grotere boosdoener is de Amerikaanse militaire suprematie. De Amerikaanse militaire macht wordt beweerd zo omvangrijk te zijn dat ze via de loop van het geweer kan opdragen dat waardeloos papier de sterkste munt wordt of de dat het zekerheid biedende metaalgoud opeens waardeloos wordt. De Amerikanen beluisteren alles en iedereen en men mag het weten ook. De wereld kan daartegen niets doen.
Nu hebben wij een situatie, waarbij een Amerikaanse ambassadeur zich zou inlaten met binnenlandse aangelegenheden. Hij zou zoals blijkt uit de gedane uitspraken een politieke voorkeur hebben. De vraag rijst bovendien of een president/partijvoorzitter het podium van een Revo-herdenking of een NDP-partijpodium op populistische wijze moet gebruiken om zijn gal te spugen op een ambassadeur. Guyana schendt op dagbasis onze soevereiniteit door onze landkaart kleiner te maken en land in te pikken en baas te spelen op ons grondgebied door dit bezet te houden, maar de president vindt hier niet dat de soevereiniteit wordt geschonden. Het verhaal van de Buza-minister komt in elk geval hierop neer dat de president alleen wilde benadrukken dat goede verkiezingen de regering heilig zijn en dat de regering vervuiling tracht te voorkomen. Er komt een gesprek en daarmee is de zaak toch wel afgedaan, maar hopelijk zijn de lessen wel geleerd. Ten overvloede: het is sterk af te keuren als de USA-ambassadeur zich inlaat in interne zaken van Suriname en zou trachten de verkiezingen te manipuleren.
