Twee mensen voelen zich tot elkaar aangetrokken door een aantal specifieke eigenschappen.
Als je een partner ontmoet en nog volop geniet van alles wat verliefdheid heet, vervagen de grenzen van je ‘ik’. Het motto is alles samen delen en doen, of het nu materieel of emotioneel is. Na enkele maanden is de heftige verliefdheid vervaagd en ontstaat er een machtsstrijd in de relatie. De liefde maakt plaats voor dagelijkse sleur, er ontstaat steeds minder begrip en geduld voor elkaar. De partners ontdekken dat ze op veel gebieden behoorlijk verschillend zijn. Het “ik” komt weer met beide benen op de grond en ontstaat er een machtsstrijd in de relatie. Dan verandert “we vullen elkaar zo goed aan” in “we voelen elkaar niet aan”. Wat ooit als aantrekkelijk werd ervaren, wordt langzaamaan een bron van irritatie. Uit angst voor verlies wordt alles nog opzij gezet in de hoop dat het weer goed zal komen. Dat is ook de reden dat partners pas na jaren in echte crises situaties komen waarin alles op scherp staat. De angst om elkaar te verliezen maakt plaats voor de angst om zichzelf te verliezen. De behoefte om respect voor je “eigen gelijk” wordt dringender dan ooit (als de ander maar beter zijn/haar best deed, dan zou alles goed gaan).
Door ons egocentrisme (ik gerichtheid) zijn onze normale relaties bijna altijd bezitsrelaties: de ander is van mij, moet aan mijn verlangens en partnerbeeld voldoen, zich gedragen zoals ik het wil en van mij houden. De ander willen bezitten heeft vaak een verstikkend effect op hem/haar; het creëert een gevoel van onvrijheid bij die ander. Ego leidt tot afstandelijkheid en afgezonderdheid. Maar het geeft de ander ook een gevoel van veiligheid, een gevoel om niet verlaten te worden. Helaas wordt dit positieve gevoel in de hitte van de machtsstrijd opzij geschoven.
Er zijn veel oorzaken waarom stellen van elkaar vervreemden en sterk uit elkaar groeien.
1. Machtsstrijd: alleen zichzelf belangrijk vinden, identiteitskwestie (angst door de ander overheerst te worden, levert een partnerstrijd), sterk verlangen naar eigenwaarde (de strijd om gelijk te krijgen: “zie je wel, dat ik gelijk heb”, is de overwinningskreet). Word bewust van de liefde die je ervaart voor je partner en raak niet bezeten door machtsstrijd. De bewustwording en verdieping van de liefde voor je partner zorgt voor openheid, intimiteit, mildheid en een ontspannen sfeer in je relatie. Daarvoor is het nodig dat je leert herkennen en loslaten van al je innerlijke vijandigheid, uit het diepe besef dat de ander in essentie net zo is als jij.
2. Communicatie: Ondanks dat jullie elkaar goed kunnen aanvoelen, moet je altijd blijven communiceren met je partner. Maak elk probleem direct bespreekbaar. Onopgeloste problemen stapelen zich op. Partners raken daardoor sneller geprikkeld. Als iets van je partner je dwars zit, bespreek het met hem/haar. Kies daarvoor een geschikt moment en een geschikte plaats (bv als jullie ontspannen in bed liggen). Als de spanning tijdens het gesprek te groot wordt, vraag om een pauze. Laat merken dat een ruzie niet het einde van de relatie betekent. Zeg dat je van de ander houdt en dat hij/zij veel goede eigenschappen heeft, maar dat je je ergert aan slechts enkele dingen. Verhef je stem niet en gebruik geen ruwe, beledigende, dreigende en arrogante taal. Hanteer het “water en vuur” principe: als je partner geïrriteerd of boos is (te vergelijken met een vlam ), word jij dan geen olie, maar water om de vlam uit te doven (bv zeg op dat moment niets terug). Boos reageren als je partner boos is, is net olie op vuur gooien: de vlam wordt groter en de kans op een redelijke oplossing is verkeken. Blijf bij een onderwerp en haal niet allerlei dingen erbij zoals: je doet net als je moeder of kijk naar je eigen zus, want dat verergert de onenigheid.
Kom helemaal uit voor je mening, zit niet alleen te luisteren. Als je niets zegt, denkt je partner dat de zaak is opgelost. Bespreek problemen ook als je niet veel praat. Breng je partner op de hoogte van je grenzen (bv dat je niet tegen liegen kan, of als hij/zij tegen je schreeuwt/ je beledigt). Probeer het gevoel van onvrede van je partner te doorgronden en voor zover mogelijk rekening ermee te houden. Zeker als je partner HSP is (hoog sensitieve persoon). Een HSP heeft een gevoelig zenuwstelsel en is zich sterk bewust van sfeer en subtiele veranderingen in zijn omgeving. Als je partner heel gevoelig is, is de kans op conflicten vele malen groter, omdat er verschillen in temperament zijn. Een zeer gevoelige persoon wil niet al te veel blootstaan aan spanningen en uitdagingen. Realiseer je dat jullie niet perfect zijn, wat jullie achtergronden ook zijn (rijk, geschoold, modern opgevoed, knap, jonger). Het is je valkuil om onvolmaaktheden van je partner telkens te benoemen en de imperfecties met kracht te willen verbeteren. Zet de wensen en verlangens van je partner op een rijtje en kijk in hoeverre je die kan tegemoet komen. Houd je poot niet stijf in de zin van: zo ben ik nu eenmaal en ik wil mij niet aanpassen of ik verander mijn leven niet om jou. Een relatie heeft bestaansrecht als de partners bereid zijn om te nemen en te geven. Het gaat hierbij om zaken als toegeven, accepteren, aanpassen, respecteren, waarderen. Zie toegeven, aanpassen, accepteren, waarderen niet als terreinverlies, niet als verlies van eigen identiteit en eigenwaarde. Bedenk dat geen enkele relatie zonder problemen is. Problemen mogen er zijn, de kunst is hoe ga je ermee om en hoeveel ben je bereid te investeren in het gezond houden en maken van je relatie. Soms is het nodig om bepaalde principes te laten vallen. Vraag je altijd af: is het de moeite waard om mijn relatie stuk te laten lopen op zoiets? Realiseer je dat alleen zijn op lange termijn heel saai en frustrerend wordt en dat een verbroken relatie je heel lang achtervolgt, ook tijdens een nieuwe relatie. Een relatie kapot maken is zo gebeurd, in stand houden vergt veel inspanning.
Vraag je altijd af wat jouw aandeel is dat het slecht gaat of dat jullie ruzie maken. Kijk kritisch naar je eigen gedrag en plaats je in de schoenen van je partner om te ervaren hoe storend jouw gedrag op hem/haar is. Probeer je eisen te verzachten en je verwachtingen te verlagen als die te hoog zijn.
Realiseer je dat een ieder fouten maakt. Geef de ander ook gelijk als dat zo is; daarmee win je alleen maar. De ander op fouten / gebreken wijzen is een van de gevoeligste dingen in een partnerrelatie: de ander kan zich vernederd en minderwaardig voelen. Meestal wijst de ander je onmiddellijk op wat er bij jou niet klopt. Deze reactie komt uit de gedachte en het gevoel dat gelijk geven betekent dat de ander boven je staat.
Betaal je partner niet met gelijke munt terug. Je kunt wel je macht aanwenden om je eigen effectiviteit te vergroten. Dit hoeft niet ten koste van je partner te gaan.
Het liefdesleven is een belangrijk aspect van het leven. Zonder een partner is je leven niet compleet, niet rooskleurig. Ook in een “slechte” relatie zijn er veel positieve kanten. Probeer tevredenheid daaruit te putten en de problemen glad te strijken. Zet je relatie niet op het spel. Een relatie komt dagelijks onder spanning te staan. Daarom dien je het voortdurend te voeden en te onderhouden, zoals je dat met je lichaam en woning doet. Investeer dagelijks in je relatie.
Jack Mohanlal ([email protected])
