De president van Suriname heeft het wellicht niet door, maar door zijn uitgangspunten en uitspraken, recent bij de persconferentie en ook in het verleden, verwerpt hij het concept van de landrechten van de Marrons en de Indianen. Onze president kan niet vrijblijvend omgaan met dit onderwerp, omdat het onderdeel is van het regeerakkoord, dat in 2010 tussen de coalitiepartners is gesloten. Nadien heeft de president zich herhaaldelijk voorstander getoond van het oplossen van het grondenrechtenvraagstuk. Tot de hoofdlijnen van het regeerakkoord behoort o.a. de ‘oplossing van het grondenrechtenvraagstuk van de Inheemsen en Marrons’. In zijn benadering echter blijkt dat de president ideeën en standpunten eropna houdt die in strijd zijn met de landrechten, die zouden toekomen aan de Marrons en de Indianen. In het kader van de landrechtenconferentie te Colakreek heeft de president uitspraken gedaan die neerkomen op een gelijke behandeling van alle burgers op het grondgebied van Suriname. Wat de garanties van de fundamentele mensenrechten betreft, heeft de president geen andere keus dan dit te doen, maar het concept van landrechten gaat juist niet uit van gelijke behandeling. Het gaat uit van creëren van gelijkheid door ongelijke behandeling, door (positieve) discriminatie, door affirmative action. In mensenrechtenverdragen betreffende discriminatie wordt volledigheidshalve in de laatste paragrafen daarom altijd erop gewezen dat aparte behandeling om evenwicht te creëren, om achterstanden weg te werken, niet moet worden aangemerkt als ‘het maken van onderscheid’, zoals afgewezen wordt in de verdragen. De stedelijke bevolking ziet in de erkenning van de rechten van de Marrons en de Indianen vaak een discriminatie van zichzelf en dat komt omdat de overheid daaromtrent heen goede signalen geeft richting de burgerij. Ongelukkig is zeker de recente uitspraak van de president tijdens een persconferentie na terugkomst uit het buitenland, dat het idee verlaten moet worden dat als de voorouders lang althans honderd jaar op een stuk grond hebben gewoond, het nageslacht automatisch aanspraak op die grond maakt. Daarmee geeft de president aan dat hij zich niet heeft laten informeren over de essentie van de landrechten. Landrechten gaan primair juist uit van generatielang oftewel historisch verblijf van een zich als zodanig erkennend apart volk op een grondgebied. Landrechten ontstaan juist uit het verblijf van de voorouders op het betreffende gebied, waarop het nageslacht trouwens is blijven wonen, en niet door de gunst van een overheid. Dit alles in combinatie met een aparte manier van bestaan, behoud van het milieu en voortbestaan van het volk en de cultuur. De Marrons wonen niet honderd jaar in de dorpen, maar veel langer. De Marrons in de dorpen voldoen als collectief aan de definities in de internationale regels van tribale gemeenschappen. En het draait om eeuwenlang verblijf van de voorouders op het betreffend gebied, waaruit het nageslacht rechten mag ontlenen. Dit principe geldt trouwens ook in het internationaal recht betreffende de loop van landsgrenzen. Als de president dit niet erkent, dan erkent hij het internationaal concept van landrechten (dat trouwens in de L-decreten en Glis-wet is geaccepteerd) ook niet. De president moet het concept van landrechten niet verwarren met het recht van elke burger op een stuk domeingrond, zoals ook vervat in de L-decreten. Het is wel verantwoord om ervan uit te gaan dat jarenlang zonder enige titel verblijven op een stuk domeingrond (behorend aan iemand anders of aan de Staat) in het stedelijk gebied nog geen aanspraak garandeert. De landhervormingsdecreten uit de jaren ’80 geven geen garanties na jarenlang verblijf op bijvoorbeeld het zakelijk recht van grondhuur. Dit dus in tegenstelling tot collectieve landrechten. Opmerkelijk is ook dat de president zegt dat ‘het’ (d.i. het ervan uitgaan dat uit verblijf van voorouders rechten kunnen worden ontleend) zo niet werkt in de grondwet. Aan welk artikel de president precies refereert, is niet bekend, maar er staan geen bepalingen over de landrechten in de grondwet. Het uitgaan van landrechten is niet in strijd met grondwettelijke bepalingen. Wat de natuurlijke hulpbronnen betreft, hetgeen los staat van de collectieve grondrechten/landrechten op zich, is de grondwet wel duidelijk. ‘Natuurlijke rijkdommen en hulpbronnen zijn eigendom van de natie en dienen te worden ingezet in de economische, sociale en culturele ontwikkeling. De natie heeft het onvervreemdbaar recht om volledig bezit te nemen van de natuurlijke hulpbronnen, ten einde deze aan te wenden ten behoeve van de economische, sociale en culturele ontwikkeling van Suriname’, aldus de grondwet. Deze bepaling is evenveel in strijd met het concept van landrechten, als dat het geval is met het recht van bijvoorbeeld grondhuur of erfpacht. De grondwet zegt juist dat de zorg van de Staat gericht is op de bestaanszekerheid van de gehele bevolking. Opmerkelijk is ook dat de president de mannen achter Brokopondo heeft opgeroepen om via NH grond aan te vragen. Dit brengt ons tot twee conclusies die kennelijk wat met elkaar te maken hebben. Ten eerste verwart de president collectieve landrechten met grondhuur en/of de president wil dat de gebieden die in aanmerking komen voor collectieve landrechten alvast onderworpen worden aan de individueel gerichte grondhuur. De president heeft dus opgeroepen tot een individuele grondhuurbenadering en niet tot een collectieve landrechtenbenadering. Met dit alles is het duidelijker geworden dat de president geen eenduidig beeld heeft welke kant op te gaan, sterker nog dat hij zich nog niet grondig over de materie heeft laten informeren. Daarmee gaan burgers en gemeenschappen meer het gevoel krijgen dat ze bedonderd worden. Dat gaan ze niet blijven accepteren, met als gevolg verzet. Nieuw Koffiekamp is een gebied met een onverwerkte geschiedenis. Daar komt nog bij dat men illegaal zijn brood verdient en in ‘conflict’ is met buitenlanders en de eigen regering. Een regering moet eens de kwestie Nieuw Koffiekamp grondig oplossen en escalaties structureel voorkomen.
