De Surinaamse gemeenschap is bijzonder geschrokken van het nieuws dat er plannen bestaan om het fenomeen van pre-electorale samenwerkingsverbanden te schrappen uit de kieswet. Ik weet niet uit wiens brein dit Hitleriaanse paradigma is voortgesproten. In elk geval moet deze persoon mijns inziens het predikaat van antidemocraat en ondemocraat opgespeld worden. Ik durf zelfs te stellen dat de ontwerper van dit verwerpelijk idee gecategoriseerd kan worden onder de noemer a-nationaal en anti-Surinaams. Dat deze figuur op deze wijze wil schoppen tegen dit stuk rijke politieke cultuur die historisch gegroeid is, kent geen weerga in onze democratische geordende samenleving. Overigens is deze oude traditie niet een geïsoleerd Surinaams fenomeen. In vele democratisch geordende landen is het gebruik dat er diverse pre-electorale combinaties of samenwerkingsverbanden worden aangegaan.
Pre-electorale combinatie in Suriname
In de Surinaamse politieke geschiedenis vanaf 1949 zijn diverse pre-electorale combinaties bekend. Ik vind het derhalve zeer vreemd en bedenkelijk dat de emeritus Eugene Gessel in het ABC-programma de pre-electorale combinatie als een onding en rotzooi bestempelt. Laat mij voor de zuiverheid stellen dat ik met deze opmerking niet heb gezegd dat Eugene Gessel de uitvinder of ontwerper is van dit, wat ik genoemd heb, Hitleriaanse paradigma.
Ik reageer slechts op zijn, misschien toevallige uitspraken over dit onderwerp die mijns inziens, tenminste zijn sympathie draagt. Deze sympathieke houding tegenover het onderhavige on- en antidemocratische idee, heb ik dus gedestilleerd uit de geciteerde uitspraak van de heer Eugene Gessel. Overigens heeft hij niet met argumenten kunnen of willen onderbouwen waarom hij sympathiek staat tegenover dit idee. Omdat de heer Eugene Gessel, die in de Surinaamse politieke geschiedenis/annalen bekend staat als directe en één der eminente adviseurs van Johan Adolf Pengel en later prominent lid geworden is van de PNR, ook deelgenomen heeft aan de vorming van een pre-electorale combinatie, acht ik het wel van belang te weten waarom hij nu dit fenomeen als onding en rotzooi bestempelt.
De discussie zal correct en interessant zijn wanneer de heer Gessel bekend maakt welke beweegredenen zijnerzijds bestaan om ondersteuning te geven aan het idee om voor de verkiezing van 2015 het fenomeen van pre-electorale combinatie uit de kieswet te schrappen. Voor de jongeren onder ons moet duidelijk zijn dat er diverse pre-electorale combinaties gevormd zijn voor 1980 en daarna. Enkele pre-electorale combinaties voor 1980 waren: Eenheidsfront(1955), Actiefront, VDP, NPK 1 en 2 etc.
Het is goed om in dit artikel heel kort in te gaan op de vorming van de pre-electorale combinatie NPK 1. In deze pre-electorale combinatie hebben de volgende partijen zich in 1973 verenigd: NPS, PNR, KTPI en PSV. De bedoeling van de NPK 1 was om zoveel mogelijke zetels te verwerven om enkele staatkundige ontwikkelingen op democratische manier mogelijk te maken. Één van deze staatkundige ontwikkelingen was de onafhankelijkheid van Suriname. Ik moet mij haasten te stellen dat kennelijk uit strategische overweging er geen ruchtbaarheid is gegeven tijdens de verkiezingscampagne aan het voornemen om bij behalen van de overwinning in 1973 de onafhankelijkheid tot stand te brengen. In dit kader, dus de pre-electorale vorming van de NPK 1 combinatie en de realisatie van de onafhankelijkheid, heeft onder ander de heer Eugene Gessel als lid van de PNR zij het achter de schermen een bijdrage geleverd. Misschien moet ik zelf praten van een preponderante bijdrage. Hiermee geef ik aan dat het zeer opportunistisch overkomt dat mensen die deel hebben genomen aan de vorming van pre-electorale combinaties thans ondersteuning bieden aan het willen verbieden van dit politiek-historisch-cultuur goed.
Na 1980 zijn pre-electorale combinaties als het Front, het Nieuw Front, de VVV, de Millennium Combinatie, DA91, Volksalliantie, Acombinatie, Megacombinatie etc gevormd.
Vrijheid van verenigen
In de grondwet staat in artikel 20 het volgende:’ Een ieder heeft recht op vrijheid van vreedzame vereniging en vergadering, met inachtneming van bij wet vast te stellen bepaling van de openbare orde, veiligheid, gezondheid en goede zeden.
Dit grondrecht is dus toegestaan. Het verenigingsleven wordt gegarandeerd door onze moederwet. Oprichten van politieke partijen, de bundeling van politieke partijen in pre- of post electorale combinatie waarbij rekening is gehouden met de restricties die de wet voorschrijft, is dus volledig legitiem. De materiële wetten waarin de organisatie van de verkiezingen en de inrichtingen van politieke partijen geregeld zijn, zijn duidelijk op het gebied van de uitoefening van dit grondrecht.
Andere prioriteit
Het lijkt mij beter om eerder aandacht te besteden aan de wijziging van het failliete, dus gefaalde hybride politieke stelsel dat vanaf 1987 wordt gehanteerd in Suriname in stede van het willen schrappen van pre-electorale combinatie uit de kieswet. Ik heb in diverse bijdragen gesteld dat Suriname beter gediend is bij een zuiver parlementaire stelsel, waarbij er scheiding bestaat tussen de president als staatshoofd en de regeringsleider als hoogste politiek uitvoerende instantie. De president moet het eenheidsymbool van de natie zijn en de regeringsleider, genoemd de premier als hoogste politieke verantwoordelijke voor wat betreft de uitvoerende macht. De Nationale Assemblee is de hoogste wetgevende macht. In het zuiver parlementaire stelsel, volgens het Westminster-model kunnen corrupte regeringen en of ministers bij gewone meerderheid met een motie van wantrouwen naar huis worden gestuurd. Het Westminster-model van parlementair stelsel functioneert absoluut beter in een land dat op basis van volksplanting bevolkt is. Suriname is zoals bekend middels dit model bevolkt. Het streven van de kolonisator om de kolonie winstgevend te maken heeft erin geresulteerd dat productiekrachten uit diverse Afrikaanse en Aziatische landen naar hier zijn gebracht. De meesten zijn gebleven in het nieuwe land. Het ontstaan van multiculturaliteit, etniciteit etc. is een werkelijkheid geworden, waarmee wij in de loop der eeuwen hebben moeten leren leven. Daarom dienen er goede politiek-bestuurlijke randvoorwaarden gecreëerd te worden, waarbij rekening meegehouden moet worden dat er geen etnische, culturele dominantie van de ene groep door de andere groep plaatsvindt. Ik heb ook eerder aangegeven dat etniciteit op zich geen probleem is of mag zijn. Het is pas een probleem als er sprake is van etnocentrisme en racisme.
Ik sluit af met een beroep te doen op de ontwerper of bedenker en de sympathisanten van het verbieden van een pre-electorale combinatie om dat ondemocratische pad te verlaten en over te gaan tot de orde van de dag. Het beknotten van verworven rechten, grondrechten, hoort niet thuis in een geciviliseerde maatschappij of samenleving.
Bert Eersteling
