We moeten als burgers echt de kunst van aandachtig en attent lezen aanleren. Men is vaak de dupe geworden van een bepaalde situatie waarin achteraf gezien blijkt, dat er niet goed gelezen was. Dagblad Suriname werd benaderd door een mevrouw met een klacht over de rente van haar hypotheeklening. Ze vertelt dat die plotseling werd verhoogd van 11% per jaar naar 13%. Deze klacht is ons bekend en blijft een zorgpunt voor de samenleving. Op haar verzoek hebben wij verder het een en ander onderzocht. Zij stemde toe ons de stukken die ze gekregen had van de bank in te laten zien. Reeds op de eerste pagina stuitten we op een bepaling die het hele probleem als het ware toelicht.
De mevrouw in deze zaak heeft samen met haar partner een hypothecaire lening afgesloten bij de Surinaamse Postspaarbank. De leningsovereenkomst werd in 2011 getekend en de hypotheek werd verleend. Dit jaar kreeg ze per schrijven een bekendmaking dat haar rentevoet van de lening die in 2011 gesloten was, vanaf dat moment is verhoogd. Vol verbazing kon ze maar niet vatten hoe dit kon, aangezien haar lening al twee jaren geleden afgesloten was. Bij het inkijken van haar contract kwamen we echter reeds in artikel 1 het volgende tegen: “De rentevoet zal 11% (elf procent) per jaar bedragen. Het staat de bank vrij te allen tijde de rentevoet eenzijdig te wijzigen en aan te passen aan de marktrente voor hypothecaire geldleningen. Wanneer de bank van deze bevoegdheid gebruik maakt, zal de bank de wijziging van de rentevoet door een eenvoudige schriftelijke mededeling ter kennis van de geldleners brengen. De aldus vastgestelde en aangemelde rentevoetwijzigingen zullen niet vatbaar zijn voor weigering of non-aanvaarding”.
Dus dit betekent…?
Dat de bank de rente te allen tijde kan wijzigen, geeft aan dat het niet uitmaakt in welk jaar het contract getekend is. De wijziging werkt met terugwerkende kracht voor alle hypotheekleningen die nog lopen ten tijde van de aanpassing. Dat de wijziging ook nog eenzijdig is, wil zeggen dat jij als lener geen medezeggenschap hebt bij de invoering van de nieuwe rentevoet. Wanneer deze is gewijzigd krijg jij dat simpel meegedeeld in een brief van de bank. Wanneer er is gewijzigd kun je je als aanvrager niet verzetten hiertegen en kun je ook niet bepalen dat je het niet accepteert om wat voor reden dan ook. De wijziging wordt ongeacht jouw standpunt doorgevoerd.
Een soortgelijke bepaling binnen een hypotheekovereenkomst schijnt een standaardbepaling te zijn bij alle banken. Het zou dus niet uitmaken bij welke bank u bent, dit risico kunt u niet vermijden. Wanneer het dus erop aankomt, heb je als afsluiter van de lening geen keus. Het is een standaardrisico dat je oploopt. En dan is het maar duimen dat tijdens de looptijd van jouw lening de economische situatie in het land zo stabiel mogelijk blijft, zodat er geen schommelingen plaatsvinden in de marktrente.
Van de bankinstelling mochten we vernemen dat het zo is dat degene die de rekening wilt afsluiten al hun tijd mag nemen om het contract door te nemen. Daarom krijgen ze een exemplaar mee, alvorens ze beslissen om te tekenen. Als iets onduidelijk is, dan moet dat kenbaar gemaakt worden. Het komt niet vaak voor dat klanten achteraf aangeven dat ze een bepaling in hun contract niet hebben begrepen. Het zijn uitzonderlijke gevallen.
Het doorlezen van het contract betekent geenszins dat er voor de lener een mogelijkheid bestaat hierover te onderhandelen. De bepalingen worden eenzijdig door de bank opgesteld en de lener kan akkoord gaan of weigeren. Indien de lener weigert, krijgt die geen lening en kunnen de bouwplannen in de ijskast.
