Mandela kampte al langer met een slechte gezondheid. Hij werd eerder dit jaar drie maanden in het ziekenhuis opgenomen met een terugkerende longinfectie. Sinds september werd hij thuis intensief behandeld.
Mandela gold als het gezicht van de strijd tegen het blanke apartheidsregime in Zuid-Afrika. Hij werd in 1962 opgepakt en in 1964 veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor het voorbereiden van een couppoging om het toenmalig blank en apartheidsbewind omver te werpen. Op 11 februari 1990 kwam hij na 27 jaar gevangenschap vrij. Een jaar later tijdens de eerste vrije verkiezingen werd Mandela verkozen tot voorzitter van het ANC, het Afrikaans Nationaal Congres.
Door zijn strijd tegen de apartheid en zijn presidentschap dat daarop volgde, groeide hij uit tot wereldwijd symbool tegen onderdrukking en, in het bijzonder, tegen racisme en tot lieveling van de Zuid-Afrikanen. Hij werd liefkozende Madiba genoemd door de Zuid-Afrikanen.
Mandela verscheen al een tijd niet meer in het openbaar. Op 29 mei 2012 vertrok hij van Johannesburg naar zijn geboortedorp Qunu in Umtata om daar de laatste dagen van zijn leven door te brengen.