Een zonsverduistering vindt plaats wanneer de positie van de maan (bij Nieuwe Maan) geheel of gedeeltelijk de zon schijf blokkeert en het zonlicht de aarde niet kan bereiken. Een deel van de aarde komt dan in een donkere schaduw kegel te liggen en het buitenste deel in een bijschaduw. Alle plaatsen op aarde binnen de donkere schaduw kegel zien een totale zonsverduistering en alle plaatsen binnen de bijschaduw zien een gedeeltelijke zonsverduistering . zie het schema hieronder van een totale zonsverduistering.\
Volgen astronomische berekening van de NASA zal de zonsverduistering op zondag, 3 November 2013, zichtbaar worden in het Noordoosten van Amerika, het Caribisch Gebied, noordelijk deel Zuid-Amerika (inclusief Suriname ) , de Atlantische Oceaan, Zuid-Europa, Afrika, Madagaskar en het Midden-Oosten. Deze zonsverduistering zal over een groot deel van de wereld van het Westelijk Halfrond naar het Oostelijk Halfrond zichtbaar zijn , omdat de rotatie van de aarde plaats vindt van westen naar het oosten , beginnend bij de Amerikas bij zonsopkomst en eindigen bij zonsondergang in verre Oosten, Afrika en het Midden-Oosten. Zie het verloop van de tijd diagram volgens de NASA hier onder.
Deze zonsverduistering zal bij zonsopkomst beginnen in het oostelijk deel van Noord-Amerika en eindigen bij zonsondergang in het Midden-Oosten . De westelijke delen van Europa en Afrika zal de totale zonsverduistering rond de middag of vroege namiddag meemaken . Voor het verre-Oosten , Afrika, Madagaskar en het Midden-Oosten, zal de zonsverduistering plaatsvinden in de late namiddag of dicht bij zonsondergang. Voor het noordelijk deel van Zuid – Amerika ( inclusief Suriname tussen 2.8 NH en 55.8 W.L) zal de gedeeltelijke zonsverduistering beginnen tegen 10.25 v.m. en tegen 11.16 v.m overgaan tot een totale zonsverduistering . Het wordt dan een duisternis over dag tegen kwart over elf s`morgens .
Voor velen in het bijzonder studenten met het vak kosmografie zal dit een spectaculaire fenomeen in het universum worden. Vewacht wordt dat velen in het Carabisch Gebied en Afrika door de kosmische straling over zullen gaan tot occulten (door voor ouder mythen) en massa hysterie . Van de vakleraren aardrijkskunde wordt verwacht dat zij de studenten voor bereiden op dit spectaculaire schouwspel en wijzen op het gevaar en risico van blindheid als zij met blote oog naar de zon kijken. Gebruik dikke donkere getinte kapotte fles in plaats van dure zone brillen om de corona van de zon waar te nemen.
Houd er rekening mee dat u absoluut met de juiste donker getinte oogbescherming deze zonsverduistering zal kunnen waarnemen om blindheid of ernstig oogletsel te voorkomen! Het is een toeval dat deze zonsverduistering valt op de viering van het Divali feest en wij binnen enkele uren twee keren duisternis zullen hebben op aarde. De laatste totale zonsverduistering voor Suriname was in 1973 in de ochtend uren 7.10 vm en duurde maar 7 minuten . De positie van de maan , aarde en de zon bij zonsverduistering is een onderdeel van een cyclus van 18 jaar en 11 dagen . Deze cyclus werd sedert 1617 bijgehouden. De volgende zonsverduistering zal plaats vinden op 14 November 2031, 25 november 2049, 6 december 2067 en 16 december 2085.
Hein Raghoebar M.Sc.
Geografenvereniging Suriname