“We gaan het niet zo laten, maar stappen ondernemen. De president krijgt een brief en ook meneer Somohardjo”, zegt Curly Wijngaarde van het stichtingsbestuur Onoribo met vastberaden toon. Voorzitter Paul Somohardjo van Pertjajah Luhur (PL) zou recent in een vergadering te Onverdacht de bewoners van Onverdacht en Billiton duidelijk hebben gemaakt dat zij geen huur meer moeten betalen aan het stichtingsbestuur van Onoribo die de grond in beheer heeft. Volgens de bewoners heeft Somohardjo hen geïnformeerd dat het stichtingsbestuur enkele jaren terug door de overheid gecompenseerd is met 60 hectare grond in Commewijne. De overheid heeft daardoor weer alle rechten op de grond die het plantagebestuur claimt.
De toewijzing van de grondbeschikkingen aan de bewoners, nadat zij daartoe aanvraag hebben gedaan, zou volgens de PL-voorzitter in proces zijn en de uitgifte is slechts een kwestie van tijd. Somohardjo deed deze verregaande uitspraken volgens de bewoners op een kernbestuursvergadering op 9 oktober te Onverdacht. Wijngaarde, penningmeester van Stichting Onoribo, is niet te spreken over deze zaak. Hij vraagt zich af waarom Somohardjo niet eerst met het bestuur gesondeerd heeft, alvorens deze informatie te spuien op een politiek podium. Hij ziet deze move van de PL-voorzitter als een goedkope manier om stemmen te winnen.
“We gaan dit niet zo laten. Het bestuur zal president Desi Bouterse, districtscommissaris Jerry Miranda van Para en ook de PL-voorzitter zelf aanschrijven over deze zaak en opheldering eisen.” Wijngaarde zegt dat de overheid de grond niet zomaar kan naderen. Het is geen overheidsgrond. De grond behoort toe aan de nazaten / erfgenamen van de plantages Onverdacht/Billiton en Onoribo. De grond behoorde ook niet toe aan Bhp Billiton. De maatschappij had aandelen. ‘De overheid kan geen grond van nazaten naderen en het bestuur compenseren met ander grond. Dat kan nooit zonder toestemming van de erfgenamen. Bovendien is zulks niet gebeurd’, zegt Wijngaarde. ‘En als dat wel zo is geweest zonder onze toestemming, dan eisen we schriftelijke opheldering hierover.’
Wijngaarde zegt dat er onnodige heisa is ontstaan op de plantage. De uitspraak heeft ertoe geleid dat een aantal van de bewoners kort na de vergadering het vertikt huur te betalen aan het stichtingsbestuur van Onoribo. Volgens Wijngaarde had een deel van de bewoners van meet af aan een probleem met het betalen van huur. De woorden van Somohardjo hebben hen gesterkt in hun opvatting dat zij het stichtingbestuur geen huur verschuldigd zijn. De zaak is het bestuur in het verkeerde keelgat geschoten. Wijngaarde zegt dat de kwestie al intern is besproken. Het is de bedoeling dat er een informatiebijeenkomst wordt gehouden met de nazaten en de bewoners om alles door te praten en de rust er weer in te krijgen.
Somohardjo zelf om een reactie gevraagd, zegt dat hij de bewoners slechts geïnformeerd heeft dat de grond genaderd is. Hij zou de mensen niet hebben aangezegd geen huur te betalen. Somohardjo: ‘De mensen brachten dit probleem van de huur aan de orde tijdens de vergadering. Ik heb ze toen gezegd dat het bestuur door RGB al gecompenseerd is met grond. Ik weet niet zeker waar precies, maar ze zijn gecompenseerd op basis van een rechterlijk vonnis.’ Somohardjo zegt tenslotte dat het ministerie van RGB wel over detailinformatie beschikt over deze kwestie van de grondcompensatie. Hij kon zelf niet direct en concreet zeggen wanneer deze compensatie heeft plaatsgevonden en waar en hoeveel grond het bestuur Onoribo heeft gehad.
De bewoners voeren aan het niet eens te zijn met de hoogte van de te betalen huur. Aan het oud-bestuur Biervliet/Hunsel werd SRD 7,50 per maand afgedragen. Sinds het bestuur Augustine./Wijngaarde is aangetreden, moeten zij maandelijks SRD 50 betalen. Het nieuwe bestuur eiste volgens hen ook een eenmalig bedrag van SRD 3.000 aan achterstallig huur ter compensatie van de periode waarin er geen huur werd betaald. Een jarenlang dispuut tussen twee plantagebesturen die het beheer over de grond claimden, had tot gevolg dat er over een lange periode geen huur werd afgedragen.
