Seks-educatie. Gezien het grote aantal tienermoeders mag er veel meer aandacht aan besteed worden. Is het een taak van de ouders? Taak van de school, dus de leerkrachten? Of is er een taak weggelegd voor de geestelijke leiders van de vele gemeentes die Paramaribo rijk is. Volgens Paul Tjon Kiem Sang, van de dienst voor Geloof, Cultuur en Communicatie, onderdeel van het RK-bisdom Paramaribo, is daar zeker wel een plaats voor. Maar dan wel vanuit christelijk oogpunt. En vanuit die optiek gezien, is bijvoorbeeld het gebruik van condooms niet toegestaan. ‘Nee’, aldus Tjon Kiem Sang, ‘volgens het christelijke geloof mag men de gelegenheid voor bevruchting niet bewust afbreken. Als je er zo naar kijkt, is het gebruik van condooms dus niet iets wat wij zullen bevorderen. Het stimuleren van het gebruik van voorbehoedmiddelen kan, in onze visie, mensen ook aansporen tot wild gedrag. Je lijkt dan te zeggen, doe maar, want je kan dat ertegen doen. Er is momenteel wel een discussie gaande over het gebruik van condooms binnen een duurzame relatie, waarbij bijvoorbeeld een van de partners een ziekte heeft en de andere zichzelf wil beschermen. De vraag hoe de ene partner dan de ziekte heeft opgelopen, is weer een ander vraagstuk natuurlijk.’
Binnen de moslimgemeenschap is het zo dat voorlichting omtrent seks en seksualiteit een taak is van de ouders. Er wordt wel oppervlakkig op ingegaan, maar niet diepgaand. Als dat altijd zo is geweest, hoe kunnen de ouders dan de juiste kennis opdoen en die doorgeven aan hun kinderen? Er wordt dan doorverwezen naar de scholen met op zich wel een begrijpelijke reden, namelijk dat de voorlichting aan een specifieke groep gegeven kan worden, omdat ze bijvoorbeeld allemaal in dezelfde klas zitten. Dat is beter, aldus een volgeling uit die gemeenschap. ‘Tijdens zo een dienst zitten alle leeftijden door elkaar. Seksuele voorlichting is niet voor oren bestemd, die pas 5 jaar zijn. Oren die al over de 80 zijn, zullen het ook niet altijd willen horen. Dus daarom vinden wij dat het beter is als dat thuis gebeurt, gericht, of op de scholen.’
Volgens de kerk hoort seksualiteit thuis binnen een duurzame relatie zoals het huwelijk. Men wordt geacht tot aan het huwelijk zodanig met de seksualiteit om te gaan dat men ‘vrij van zonden’ het huwelijk in kan. In de praktijk gebeurt dat in de meeste gevallen al heel lang niet meer. Jongeren gaan op steeds jongere leeftijd experimenteren en weten ook veel meer over seksualiteit dan voorheen. Zou het dan geen tijd worden dat vanuit de kerk opener gesproken wordt over bijvoorbeeld het gebruik van condooms of andere voorbehoedmiddelen. Volgens Tjon Kiem Sang is dat zeker iets wat in de toekomst zal plaatsvinden. ‘Wij zijn natuurlijk ook bezig met voorlichting, maar op een andere manier. Wij leren mensen hun lichaam te zien als een tempel. We leren ze dat seksualiteit iets moois is en een geschenk van God. Een geschenk waar ze heel zorgvuldig mee om moeten gaan. En de focus is vooral op de omgang met elkaar binnen een relatie. Die voorlichting willen wij op zo een manier wel integreren binnen ons programma.’
Tjon Kiem Sang is het ermee eens dat jongeren nu anders moeten worden aangepakt. Het gewoon verbieden werkt niet meer, er moet meer uitgelegd worden. ‘En als ze informatie niet vanuit de kerk krijgen, dan gaan ze het gewoon ergens anders zoeken en vinden.’ Hij benadrukt dat er vanuit de kerk vooral gekeken wordt met barmhartigheid in het achterhoofd. ‘Het gaat vooral daarom. We weten dat jongeren seksueel actief zijn. We veroordelen de daad maar niet de mensen. En we willen liever kijken naar hoe verder als tienermoeders hun kind krijgen. Wat kunnen we doen om ze verder te helpen? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de betrokken vader ook een rol blijft spelen? Dat ze hun opleiding gewoon kunnen afmaken. Dat ze niet worden verstoten uit hun gezin of gemeenschap.’ Volgens Tjon Kiem Sang is het geloof niet statisch en is het altijd in ontwikkeling. Maar een punt als abortus zal waarschijnlijk nooit goedkeuring verkrijgen binnen de kerk om eerdergenoemde redenen. ‘Het is eigenlijk ook beter om te zeggen dat iemand ongepland zwanger is in plaats van ongewenst. Hoe kan nieuw leven ongewenst zijn?’
Binnen seks-educatie komt ook homoseksualiteit aan bod. Ook hierbij is de mening van de kerk, volgens Tjon Kiem Sang, dat niet de mens wordt veroordeeld maar de daad. ‘We veroordelen niet de homoseksuelen, maar wel de homoseksuele handelingen die daarbij komen kijken’, zegt hij. Maar hij is het er wel mee eens dat er wat opener gedacht mag worden als het gaat om twee mannen of twee vrouwen binnen een duurzame relatie. Dat het wel degelijk kan dat het twee mensen zijn die hun liefde voor elkaar uiten. ‘Het huwelijk blijft wel voor een man en een vrouw. Niet voor twee mannen of twee vrouwen. De vraag is hoe ver ga je, als kerk, dan in je tolerantie?’ Wat gebeurt er dan als twee mannen of twee vrouwen besluiten een kind op te voeden? Een kind van een tienermoeder is beter af bij twee volwassen die een bewuste keuze maken voor een kind. ‘Het is bewezen dat in zulke gevallen de kinderen goed opgevoed worden. En dat het niet perse wil zeggen dat zij dezelfde geaardheid als de ouders overnemen. Ze hebben over het algemeen meer begrip ervoor en daar is niks mee.’ De vraag die hijzelf hierbij heeft, is hoe men als samenleving met elkaar omgaat. Iedereen zou zich gelukkig moeten voelen en geen last hebben van vooroordelen van anderen. Ook de regels binnen de kerk zouden ondergeschikt moeten zijn aan het welzijn van de mens. ‘Een flink aantal regels is door de kerk zelf gesteld in het verleden en het is een flinke taak deze deels ongedaan te maken of om te vormen naar een passende regel binnen de moderne maatschappij.’ Tjon Kiem Sang hoopt dat de nieuwe paus de aangewezen man is om deze kentering te bewerkstelligen. ‘Het zou mooi zijn als het hem lukt de kerk een moderner gezicht te geven, waarbij het gaat om barmhartigheid en niet om veroordelen.’
