De governor van de Centrale Bank van Suriname (CBvS), Gilmore Hoefdraad, probeert de zaak duidelijk te sussen, maar geeft toe dat er problemen zijn, die elk moment kunnen ontpoppen en daarmee de macro-economische stabiliteit kunnen ontwrichten en in gevaar brengen. Dat zegt NPS-parlementariër Arthur Tjin-A-Tsoi in gesprek met Dagblad Suriname naar aanleiding van de persconferentie van de CBvS afgelopen zondag. Volgens Hoefdraad bevindt de economie van Suriname zich niet in de gevarenzone. ‘Maar er zijn uitdagingen, waarbij we aan de bel moeten trekken voordat het gaat verslechteren, voordat de macro-economische stabiliteit in gevaar komt’, zei de governor.
Volgens Hoefdraad wordt er dagelijks meerdere keren overleg gevoerd tussen de financieel monetaire autoriteiten om zaken consequent in het gareel te houden, maar hij zegt ook dat er donkere wolken zijn en problemen die kunnen ontpoppen. Tjin-A-Tsoi zegt blij te zijn dat de governor niet is gekomen met beperkingen voor de burger om over vreemde valuta te beschikken of een tweede devaluatie, wat natuurlijk erger is. Toch is het gevaar voor een tweede devaluatie nog niet geweken, zegt de NPS-parlementariër.
‘Zijn boodschap is heel duidelijk aan de regering gericht, namelijk dat het roer drastisch om moet. Deze maatregelen hadden reeds lang getroffen moeten worden door CBvS. Wat me ook van het hart moet, is dat belangrijke autoriteiten zich steeds negatief uitlaten over de bezorgdheid, commentaren en kritieken van terzake deskundigen en de oppositie. De autoriteiten vergeten dat indien de SRD in waarde vermindert, dat iedereen de financiële klappen zal voelen. En allemaal door het verkwistend beleid van de regering’, aldus Tjin-A-Tsoi. Een van de maatregelen die de CBvS nu gaat nemen om rust op de geldmarkt te brengen, is de verhoging van de kasreserves bij de banken met 5%. Dat geldt voor zowel voor de SRD als de Euro/USD-reserves.
De maatregel van de CBvS houdt in dat de kasreserve van de SRD stijgt van 25% naar 30% en de valutareserves van 45 naar 50% gaat. Een andere maatregel is dat de cambio’s voorlopig geen 15% van de valutatransacties, die zij verrichten als deviezenreserve, hoeven aan te houden bij de Centrale Bank van Suriname. De maatregelen die de CBvS nu gaat nemen, is volgens Tjin-A-Tsoi bedoeld om consumptief gedrag tegen te gaan, echter is er over de effecten van deze maatregelen weinig concreets gezegd.
‘Het lijkt alsof men hoopt dat deze maatregelen zullen moeten werken en effect zullen hebben. Genomen maatregelen hebben altijd een tijdelijk effect. Wat zal de governor zijn volgende stap zijn als deze maatregelen niet blijken te werken? Wordt onze SRD duurder om te lenen? Gaat de rente omhoog en hoeveel? Betekent het dat de inflatie zal toenemen? Zal de bedrijvigheid in Suriname afnemen? Heeft de CBvS een studie gemaakt over het consumptief gedrag? Hoeveel van die gesloten leningen worden voor consumptie gebruikt? Hoeveel van de gesloten leningen zijn voor investeringen? Is hier een overzicht van? Hoe zal men omgaan met leningen voor investeringen? De overheid heeft bij de lokale banken kortlopende schulden en heeft zo zelf de druk op SRD opgevoerd. Schiet de overheid zichzelf met deze maatregelen niet in eigen voet? Geldt de kasreservemaatregel en renteverhoging ook voor overheidsleningen? Wat zal het effect zijn voor mensen die al grote/kleine SRD/ valutaleningen en verplichtingen hebben? Zullen deze mensen nu meer kosten hebben? Heeft de CBvS uitgerekend wat voor effect het zal hebben voor de mensen die al leningen zijn aangegaan? Kunnen deze mensen op een tegemoetkoming/compensatie rekenen van de regering?’, aldus de vragen die nu rijzen volgens de NPS-parlementariër.
Tjin-A-Tsoi merkt ook op dat Hoefdraad en de president beiden hebben gezegd dat door de verlaagde goudprijzen de staat USD 100 miljoen minder heeft ontvangen voor het eerste halfjaar van 2013.‘Bij mij rijst de vraag hoe beide autoriteiten aan dit bedrag komen. Want in 2012 heeft de staat ongeveer 200 miljoen ontvangen uit opbrengsten van Iamgold. Wil men mij zeggen dat een geleidelijke afname van de goudprijs tot maximaal 20%, tot gevolg heeft dat de totale opbrengst over het eerste halfjaar 2013 al meer dan de helft is van de totale opbrengst van 2012.’ Hij hoopt dat de regering haar uitgavenbeleid aanpast in het voordeel van het hele land.
Seshma Bissesar
