Voorbeschouwing
Ik stond op het punt het stuk, handelend over het goud in ons leven te verzenden, toen ik van een van mijn lezers een e-mail ontving, waarin ik werd verzocht hem mijn gelul te willen besparen. Dit was dacht ik, een goede gelegenheid om voor de zoveelste keer verantwoording af te leggen omtrent mijn motieven. Waarom neem ik nou zoveel tijd en moeite om essays te zitten schrijven en rond te sturen naar mensen waarvan ik veronderstel, dat zij behoren tot de klasse der intellectuelen en deswege belangstelling zouden kunnen hebben voor mijn epistels? Wat dient überhaupt te worden verstaan onder het begrip intellectueel? De encyclopedie van Wikipedia op internet zegt hiervan: “Een intellectueel is een persoon met een grote algemene ontwikkeling, een goed ontwikkeld oordeelsvermogen, die betrokken is bij het maatschappelijk en cultureel debat. Intellectuelen worden beschouwd als de hoeders en voortbrengers van de cultuur.” Tot zover Wikipedia.
Aard
In het dagelijks leven wordt iemand als intellectueel beschouwd, als hij veel weet. Waarover? Het weten kan specifiek zijn of algemeen. De een weet veel af van medicijnen, de ander van talen. Daarom kan men niet zeggen dat de een meer weet dan de ander. Intellectuelen van welke signatuur dan ook, hebben echter bepaalde kenmerken gemeen. In de eerste plaats zijn ze kritisch ingesteld. Tijdens het proces van kennisverwerving hebben zij ontdekt dat wat nu als kennis geldt morgen als onzin kan worden bestempeld. Die ontdekking heeft hun kritisch denkvermogen gescherpt en stelt hen in staat gangbare opvattingen en conventies ter discussie te stellen. In de tweede plaats is hun tijdens het proces van kennisverwerving gebleken- als ze tenminste behoorlijk zijn opgeleid- dat verschijnselen zelden op zichzelf staan. Om die te begrijpen moeten ze daarom steeds in een bepaalde tijdgeest of een bepaalde context worden geplaatst.
Relativerend vermogen
Twee typen intellectuelen vallen te onderscheiden. Type A bestaat uit mensen die veel weten maar die, doordat zij veel weten, weten dat zij weinig weten waardoor ze steeds bereid zijn hun kennis te vergroten. Dat zijn de mensen dus met kritisch en relativerend vermogen. Type B bestaat uit mensen die menen dat ze al genoeg weten en dus niet meer hoeven te weten. Het ontbreekt dit type aan relativerend vermogen.
Ik tracht de mensen naar wie ik mijn essays stuur te rekruteren uit de type A mensen. Aan de naam en de functie van een persoon kan echter helaas niet afgeleid worden of hij geïnteresseerd is in meer weten. Daarom sla ik soms de plank mis en krijg ik te maken met een type B mens. Dan krijg ik e-mails of telefoontjes waarin ik word aangemaand om hen niet lastig te vallen met mijn geouwehoer. Twee schrijfsters waarvan ik veronderstelde dat ze tot het type A zouden behoren bedreigden mij met een instantie in Nederland, die erop toeziet dat de burgers elkaar geen ongewenste e mails sturen.
Vrouwen en wetenschap
Eigenlijk stom van me. Ik had moeten bedenken dat de belangstelling van vrouwen niet uitgaat naar de zaken waarmee ik mij bezig pleeg te houden. Men kan een idee krijgen van de zaken waarvan de vrouwen houden door te kijken naar de toegekende Nobelprijzen. Vrouwen krijgen prijzen voor literatuur en vrede. Een enkeling kreeg de prijs voor economie en een andere enkeling voor natuurkunde.
Een samenleving waarin de vrouwen het voor het zeggen hebben zal een ander karakter dragen dan een samenleving waarin de mannen de scepter zwaaien. Vrouwen hebben immers andere prioriteiten. Een vrouw als minister van onderwijs zal het onderwijs duwen in een andere richting dan een man. Een man zal de nadruk leggen op voetballen, een vrouw op literatuur. Logisch toch? Nadenken mensen, nadenken. De leerlingen worden murw geslagen met gedichten. Brengt geen brood op de plank.
Om te voorkomen dat ik overstelpt word met bedankbriefjes of bedreigingen om met rust gelaten te worden, heb ik maar alle vrouwen geschrapt uit mijn bestand.
Waarom stuur ik essays, waarin ik het weten tracht te bevorderen rond? Alvorens dat uit de doeken te doen, wil ik eerst het belang van het weten, van kennis zo gezegd, uiteenzetten. (wordt vervolgd op vrijdag 2 aug. )
Mr.dr. W.R.W.Donner
