Terwijl de westerse landen bij het bepalen van het geopolitieke beleid het accent leggen op macht en invloed in de diverse delen van de wereld, gaat China uit van economische belangenbehartiging. Militarisering als basis voor het streven van economische belangen, heeft geen prioritaire betekenis in de geopolitiek van China. Het westen, met name de USA, heeft heel duidelijk als strategie de zogenoemde ‘world police’ positie in hun geopolitiekstrategie opgenomen. De door Republikeinen geleide kabinetten hebben deze policy het duidelijkst toegepast. Dus is voor de USA, militaire kracht, een correlerend deel van hun geopolitiek. China echter heeft andere invalshoeken en of intenties om een grote speler te zijn in de wereldpolitiek. Bij China gaat het erom hoe de eigen economische expansie mondiale vorm of inhoud krijgt of kan krijgen. Daarbij gaat het om grondstoffen, energie, handel, migratie enz. Dit streven van China lijkt uitgaande van het heersende politieke systeem en ideologie in dat land een contradictie te zijn. Want het is bekend dat de authentieke leer van het communisme niet toestaat dat er gekoloniseerd, uitgebuit of onderdrukt wordt, fysiek noch mentaal. Ik zal u meenemen naar de zienswijze van de Chinese Communistische Partij, de CCP, over market economie. Voor de duidelijkheid wil ik aangeven wat ik in dit artikel versta onder geopolitiek. Geopolitiek betekent hier het streven van landen om politieke en economische doelen te halen die op basis van geografische argumenten gefundeerd zijn.
China en de openmarkt economie.
Het denken dat de open markt-economie slechts van toepassing is of kan zijn in een kapitalistische georiënteerde maatschappij of systeem, is gelogenstraft door de manier waarop China de open markt strategie toepast. In China is er sprake van een toevoeging van de plan- of geleide economie in het door China geïntroduceerd open markt economisch model.
Ik zal moeten citeren om goed aan te geven hoe China de market economie ziet en toepast. Ik heb tijdens mijn aanwezigheid in China in 2007, aan een van de trainers van jongere beweging van de CCP, mevrouw Tang gevraagd, hoe ik socialisme/communisme in relatie moet zien met een open markt economie die door het kapitalisme ontwikkeld is en waarbij winstmaximalisatie het primaire belang is. Als antwoord hierop kreeg ik twee studieboeken waarin uitgebreid wordt ingegaan op dit onderwerp, de toepassing van open markt economie in het socialisme. Ik citeer hieruit: “China has set up economic reform targets for building up a socialist market economy. The target is undoubtedly the continuation and development of the past 15 years of reform which has taken a market-oriented direction, pushing our country’s reform on to a higher stage. Building a socialist market economy means establishing an economic system in which public ownership is internally integrated with a market economy, and market mechanisms play a fundamental role in the deployement of resources. To build a socialist market economy, we must first absorb and draw on the successful experiences of foreign market economic practices and abide by the general laws of a modern economy. These experiences are as follow: all commodities and production factors must enter the market and market mechanism must play a fundamental role….”.
Hieruit blijkt dat China doelgericht gekozen heeft voor de toepassing van socialistisch open markt economie waarbij publieke bedrijven volgens de marktmechanismen dienen te opereren.
Waarom was China genoodzaakt de marktwerking binnen het socialisme toe te passen?
In de eerste plaats was het geen gemakkelijke opgave om in zo een groot land met meer dan een miljard inwoners, lage technologische ontwikkeling en niet gelijke economische ontwikkeling, de socialistische open marktstrategie door te voeren. In 1993 werd op een symposium in China met haast 60 top economen uit binnen en buiten China gediscussieerd over deze kwestie. De ervaringen en kennis van deze top economen zijn meegenomen en verwerkt in de socialistische markt economie, die thans zichtbare vorm heeft in de Chinese geopolitiek. Het is ook vermeldenswaard dat de visie en theorie van ‘Deng Xiaoping’ over de opbouw of inrichting van het socialisme met Chinese karakteristieken, bepalend is geweest voor het succesvol doorvoeren van de socialistisch markt economie. De visie en theorie van Deng over de modernisering van het socialisme is in 1978 geformuleerd en bekendgemaakt.
China heeft dus de markt economie niet gehanteerd om strikt de privé winstmaximalisatie na te streven, maar meer nog om de ontwikkeling van land en volk ter hand te nemen. Daarbij heeft China een ‘discutabel’ bevolkingspolitiek ontwikkeld. Dit beleid is zowel naar binnen als naar buiten toe gericht. Voor wat het naar binnen gerichte aspect van voornoemd beleid betreft, mag een gezin niet meer dan twee kinderen verwekken. In het naar buiten toe gericht aspect van de bevolkingpolitiek, stimuleert de Chinese regering zeer doelbewust het migreren van de bevolking naar diverse landen over de hele wereld. De strategie daarbij is dat men in de handel, constructie en kleine industrie gaat. De werking van deze strategie is zichtbaar in Suriname. Het basiskapitaal aan deze Chinese ondernemers abroad wordt via banken tegen lage rente verstrekt door de Staat. Het resultaat van deze migratie policy is dat de landen waar de vestiging van Chinese ondernemers geslaagd is er een overvloed aan Chinese producten te vinden zijn. Zelf in groot USA en Duitsland hebben veel lokale bedrijven moeite om te concurreren tegen de goedkope producten uit China. Voor de Chinese economie biedt deze strategie grote voordelen. Werkgelegenheid voor duizenden of zelf miljoenen Chinezen overzee is gegarandeerd. De bevolkingtoename op het vasteland van China kan goed onder controle gehouden worden. De Chinese geopolitiek is dus veel omvattender dan de geopolitiek van de westerse landen.
Het gevaar van de Chinese geopolitiek
Hoewel er economische en andere voordelen zijn te halen uit de geopolitiek van China, zijn er ook gevaren.
1.De Chinezen die in de diverse landen geboren en opgetogen zijn kunnen vervreemd raken van de puur Chinese opvatting van mens en maatschappij.
2.De Chinese Communistisch partij kan onder druk komen te staan om meer vrijheden volgens het model van het westen toe te laten.
3.De socialistische markteconomie kan indien men dit niet goed monitoort omslaan in een kapitalistische markteconomie met als gevolg winstmaximalisatie als voornaamste doel.
4.Opstanden tegen de zogenoemde Chinese hegemonie kunnen sneller vorm aannemen.
Bert Eersteling
