De politiek vecht nu ook om de gunst van de buitenlander van Surinaamse komaf. Dat blijkt uit de indiening van de ‘Wet houdende vaststelling van de status van personen van Surinaamse afkomst en de rechten en plichten die uit die status voortvloeien (Wet PSA)’, die voor morgen opgebracht is voor behandeling in DNA. De bedoeling is om personen van Surinaamse afkomst (PSA) op hun verzoek een status te geven. Het komt neer op de dubbele nationaliteit, een noodzaak die vaak geventileerd is in de voetbalsport, maar ook in verband met de sociaaleconomische ontwikkeling van Suriname.
Wie zijn PSA
Een PSA is in de eerste plaats een persoon die de Surinaamse nationaliteit niet bezit, maar zelf in Suriname is geboren. Personen van wie de ouders niet hier geboren zijn en even voor dienst hier waren, vallen daarbuiten. Ook vreemdelingen waarvan tenminste één ouder hier is geboren, kan PSA worden. Ten derde gaat het ook om vreemdelingen die tenminste twee grootouders hebben die van Surinaamse afkomst zijn (dus hier niet toevallig zijn geboren). Deze personen hebben recht op de PSA-status, dus om als zodanig erkend te worden. Deze status krijgt men niet automatisch, alleen op verzoek. Na een verzoek krijgt men een PSA-document van de Staat Suriname. Vanaf dat moment heeft men de PSA-status.
Wie niet (meer)
Personen die zich schuldig hebben gemaakt aan bepaalde strafbare feiten of aan misdaden tegen de menselijkheid of terrorisme krijgen geen PSA-status of kunnen dat verliezen. Personen in dienst van vijandige legers kunnen ook geen PSA-status hebben. Hetzelfde geldt voor in dienst zijn van veiligheidsdiensten en geheime diensten van andere landen. Bij een oorlog kan Suriname voor de burgers van de tegenstander die een PSA-status hebben, deze opschorten. Treedt men in een vijandig leger in dienst, dan vervalt de PSA-status automatisch. Strafbare feiten in het eigen of een ander land kunnen ook leiden tot opschorting van de PSA-status. Als de persoon drie jaar lang geen contact heeft gehad met Surinaamse autoriteiten is de PSA-status niet meer actief. De wet regelt een aantal manieren om de PSA-status te verliezen, al dan niet op eigen verzoek.
Hoe aanvragen
De aanvraag ter verkrijging van de PSA-status geschiedt op verzoek bij de Surinaamse ambassades of bij het ministerie van Buitenlandse Zaken in Suriname. Een staatsbesluit moet het fijne van het waar en hoe aanvragen nog regelen alsmede de deadlines. De Staat Suriname geeft aan de personen die de PSA-status voeren een PSA-document af. Schrijft deze persoon zich in als ingezetene in Suriname, dan krijgt hij als bewijs een PSA-kaart.
Plichten PSA
Vanaf het moment dat het PSD-document is ontvangen, beginnen de rechten die hieruit komen. PSA’s die geen ingezetenen zijn, zijn verplicht tenminste eenmaal in drie jaar contact te hebben met de Staat Suriname (enig orgaan of overheidskantoor). Men moet jaarlijks een financiële bijdrage aan de Staat Suriname voldoen en de contactinformatie actueel houden door wijzigingen tijdig door te geven. Een PSA die geen ingezetene is, dient jaarlijks een fee te betalen om onbeperkt Suriname binnen te komen. Personen kunnen hier een keuze maken, omdat iemand die één keer per jaar naar Suriname komt met vakantie liever een toeristenkaart voor 20 euro koopt. De feasibility van de fee kan in het gedrang zijn als die ook ongeveer 20 euro is, vanwege extra administratieve voorzieningen.
Rechten PSA (geen ingezetene)
PSA’s (geen ingezetenen van Suriname) mogen te allen tijde naar Suriname vertrekken, van waar dan ook ter wereld, op vertoon dan van hun geldig PSA-document, zonder aanvraag van een toeristenkaart of enig ander document. Zij mogen in geval van nood overal in de wereld medewerking vragen van Surinaamse buitenlandse vertegenwoordigingen of andere vestigingen van de Staat Suriname indien zijn land hem die hulp niet kan geven. PSA’s mogen tot zes maanden na aankomst in Suriname vertoeven zonder zich als ingezetene in te schrijven. Zij mogen zich op elk moment na aankomst in Suriname, doch uiterlijk binnen zes maanden, bij CBB inschrijven als ingezetene. Ze kunnen binnen dezelfde periode ook bij de Vreemdelingdienst hun tijdelijk verblijf verlengen met maximaal zes maanden. Een bewijs van uitschrijving uit de vorige woonplaats is voor dit laatste wel vereist. Dit kan implicaties hebben voor zorgverzekeringen die men in het buitenland heeft. In de discussie komt (strategisch) grondbezit wel aan de orde, maar de wet praat niet over deze rechten op domeingrond.
Rechten PSA ingezetene
Is de PSA bovendien een ingezetene dan hebben ze naast de rechten die de PSA niet ingezetene heeft, nog andere rechten. Zij hebben het recht tot permanent verblijf in Suriname tot ze zich weer uitschrijven. Bij terugkomst in Suriname gelden de rechten voor PSA die geen ingezetenen zijn. Zij mogen in Suriname ook werken zonder de werkvergunning. Voor het passief kiesrecht (om gekozen te worden) blijft de Surinaamse nationaliteit vereist, zegt de conceptwet. Met betrekking tot het actief kiesrecht (kunnen stemmen) staat er niets in het concept, waardoor de indruk ontstaat dat dit niet uitgesloten c.q. verboden is, dus wel toegestaan.
