Door de VN-arbeidsorganisatie IAO is rond de Werelddag voor een veilige en gezonde werkplek (bedrijfsgezondheidszorg) de aandacht gevraagd voor het groeiende aantal werkgerelateerde ziektes in de wereld. Onlangs lazen wij dat zelfs in de ontwikkelde landen zoals Amerika arbeiders zwaar onder druk staan en situaties accepteren die niet goed zijn voor hun welzijn. Onlangs werd bericht in de New York Times dat een bedrijf dat stoelen bekleedt in dit land, ook voor autobedrijven, lijm gebruikt waarvan bekend is dat die schadelijk is voor de gezondheid. Deze lijm staat niet op de lijst van verboden middelen die schadelijk zijn voor het milieu. Het bedrijf moest kiezen tussen een sterke lijm die schadelijk is voor de gezondheid en een minder sterke lijm op waterbasis dat niet schadelijk is voor de gezondheid. Het bedrijf koos voor het eerste. Instructies van de arbeidsinspectie werden niet opgevolgd. Met het oog op de krapte op de arbeidsmarkt ging arbeidsinspectie niet ertoe over om het bedrijf te sluiten of zwaar te beboeten. Intussen hebben werknemers beroepsziekten ontwikkeld, omdat zij niet beschermd waren tegen de schadelijke lucht. De arbeidsinspectie had gasmaskers aanbevolen aan de werkgever om te kopen voor de werknemers. De werkgever sloeg het advies in de wind om te besparen en kocht mond- en neuskappen voor de werkers. In een tijd waar door de vrije handel bedrijven hun diensten en onderdelen laten maken in lagelonenlanden is het belangrijk dat overheden ervoor waken dat bezuinigingen niet leiden tot snoeien in de veiligheid. Een deel van de betrokken werknemers in het Amerikaans bedrijf is inmiddels arbeidsongeschikt. Men is onder meer niet meer in staat lang te staan en te zitten en men belandt in de sociale zorg. Het bedrijf gaat ondertussen ongestoord verder. De IAO heeft rond de Werelddag voor bedrijfsgezondheidszorg opgeroepen om dringend een wereldwijde campagne te starten om het probleem van stijgende werkgerelateerde beroepsziekten tegen te gaan. Beroepsziekten zijn aandoeningen die men over een bepaalde periode langzaamaan ontwikkelt vanwege een onveilige situatie op de werkplaats. Dit probleem kan komen door de aanwezigheid van schadelijke stoffen op de werkplek, maar het kan ook komen door een verkeerde belasting van het lichaam of andere omstandigheden, zoals trillingen, lawaai of hoge, lage en wisselende temperaturen. Jaarlijks gaan wereldwijd 2 miljoen levens eraan als gevolg van beroepsziekten. Dit verlies van levens werkt, vooral in landen met zwakke sociale zekerheden als Suriname, door in de levens van gezinnen en schaadt de economische weerbaarheid van toekomstige leden van de beroepsbevolking en uiteindelijk ook de productiviteit van de natie. De productiviteit van ondernemingen, die moeten concurreren met andere ondernemingen, gaat omlaag en de lasten ten aanzien van sociale zorg nemen toe. Maar niet verwaarloosd moet worden het verlies van levensvreugde in het traject van de fatale beroepsziekte. De schadelijke effecten van onveilig werk en onachtzame werkgevers en werknemers wordt door de VN-organisatie vervat in een rapport. Het rapport geeft aan dat bedrijfsongevallen – dat zijn ongevallen die op de werkplek plaatsvinden – 6 maal minder dan beroepsziekten voorkomen, maar toch meer aandacht krijgen. In Suriname is al geëntameerd dat de beroepsongevallen zijn toegenomen. Als het wereldwijde gemiddelde van 6 maal meer beroepsziekten ook van toepassing is in Suriname of zelfs de helft daarvan, (3) dan kan nagegaan worden dat de situatie in Suriname ook niet rooskleurig moet zijn. In tegenstelling tot het aantal bedrijfsongevallen, dat jaarlijks rond de jaarwisseling wordt bekendgemaakt, komt het niet voor dat cijfers over beroepsziekten worden gedeeld met de media. Wereldwijd zijn van de geschatte 2.34 miljoen werkgerelateerde doden per jaar, 2.02 miljoen vanwege beroepsziekten. Gemiddeld gaan dagelijks dus 5.500 werknemers dood als gevolg van een beroepsziekte. De ILO schat dat 160 miljoen beroepsziekten zich per jaar ontwikkelen, zonder dat men eraan doodgaat of zal doodgaan. De IAO zegt dat de meeste slachtoffers vallen in de ontwikkelingslanden waartoe wij dus behoren, omdat een groot deel van de werkende klasse in deze landen betrokken is in de gevaarlijke sectoren als landbouw, bouw en constructie, visserij en mijnbouw. Deze sectoren zijn allemaal belangrijke sectoren in Suriname met een extra kwetsbaarheid in de visserij, omdat daar veel buitenlanders werken die in bepaalde landen aan hun lot worden overgelaten. Voor Suriname is van belang dat wij het al bestaand systeem van verzekeren perfectioneren, zodat betere dekkingen gegeven kunnen worden wanneer werknemers vanwege hun werk arbeidsongeschikt raken. Een grote bottleneck is de niet onaanzienlijke formele sector, waarin werkgevers er niet toe overgaan om hun werknemers te verzekeren. Vaak wordt ook druk uitgeoefend op werknemers om geen melding te maken van arbeidsongevallen of beroepsziekten die zich voordoen. Bij het voorkomen van deze ongevallen en ziekten is er dan geen verzekering. In dat geval is de werkgever in overtreding en kan hij een boete of een gevangenisstraf krijgen. Maar wat gebeurt er met de werknemer? Sociale Zaken is een optie, maar kan de arbeidsongeschikte van deze uitkering leven? Een waarborgfonds voor bedrijfsongevallen en beroepsziekten is noodzakelijk in Suriname, terwijl tegelijkertijd zware straffen moeten worden opgelegd aan werkgevers die hun werknemers, ongeacht of ze nou familieleden of vrienden zijn, niet verzekeren. In Suriname moet er ook meer informatie en duidelijkheid komen over beroepsziekten. Welke beroepen zijn gevaarlijk, hoe kunnen ondernemers de gevaren voorkomen, bij de bron of bij een onvermijdelijk ontstaan van gevaar de werknemers beschermen met beschermingsmiddelen en aangepaste werkprocessen. Het is van belang voor Suriname dat steeds meer burgers gaan werken en daaruit satisfactie hebben. Het is alleen maar voordelig voor werkgevers en werknemers maar ook voor de regering en de burgerij (de klanten) als de werknemers tevreden zijn. Die tevredenheid hangt voor een deel af van de trots die men aan het werk ontleent, dus de erkenning die men van de werkgever en de samenleving krijgt, de beloning en de sociale voorzieningen, maar ook van de veiligheid. De Surinaamse regering is in de afgelopen 3 decennia nog nooit zo vastbesloten en uitdrukkelijk geweest over het invoeren van een sociaal zekerheidsstelsel, waarbij men zich zelfs bindt aan een datum. Het is aan te bevelen dat in dit kader de regering ook het wellicht onterecht ondergesneeuwde onderwerp van beroepsziekten meeneemt.
