‘De import van kwik is niet meer toegestaan. Het spul komt echter wel voor op de negatieve lijst, wat betekent dat het vergunningplichtig is en onder zeer zware restricties toestemming kan worden verleend om het in te voeren. Dit kan bijvoorbeeld als het gebruikt moet worden voor wetenschappelijke doeleinden’, zegt Arun Jadoenath Missier, hoofd Invoer, Uitvoer en Deviezencontrole (IUD) van het ministerie van Handel en Industrie (HI). ‘De universiteit zal in dit geval gedocumenteerd moeten aantonen waarvoor het kwik zal worden gebruikt, voordat de vergunning gegeven wordt.’ Jadoenath Missier benadrukt dat de import verboden is. In de afgelopen 20 jaar is er geen vergunning meer verleend voor de invoer van deze metaal. Waarvoor wel vergunning verleend wordt, is cyanide. Deze stof wordt gebruikt bij de verwerking door goud- en zilversmeden. Het hoofd IUD zegt dat de import van cyanide echter ook gereguleerd is en onder restricties staat. Het ministerie van HI verleent slechts toestemming tot import, op basis van een door Nationaal Instituut Milieu en Ontwikkeling (Nimos) uitgebracht advies.
Cyanide wordt in de groot goudmijnbouw gebruikt. Maar het is algemeen bekend dat op grote schaal kwik gebruikt wordt bij de kleinschalige goudwinning, ondanks het verbod op de import. Het Nimos informeert op zijn website over de gevaren van het kwikgebruik. ‘Kwik is een belangrijk hulpmiddel in de goudwinning, omdat goud zich kan binden aan kwik. Die verbinding heet amalgaam. Het goud moet uit het amalgaam verwijderd worden. Sommige gouddelvers doen dit simpel door het te branden in een pan. Andere maken gebruik van een retort. Het principe van een retort is dat het kwik vervluchtigt en vervolgens condenseert, waardoor het hergebruikt kan worden voor de operatie. Na het branden van het amalgaam met gebruik van een retort, houdt men een ‘doré’ over. Deze bevat nog zeker 20 g kwik per kg goud. Dit kwik komt vrij bij het smelten van zo’n ‘doré’ in goudverwerkingsbedrijven.’
Als er geen retort wordt gebruikt, kan de concentratie aan kwik in een ‘doré’ hoger zijn. ‘Door het kwikgebruik wordt de bodem lokaal verontreinigd. De verontreiniging zal vooral te vinden zijn in de ‘tailings locaties’, maar na verloop van tijd komt het kwik in de kreken terecht. Locaties waar kwikconcentraties hoog kunnen zijn, zijn in bodems nabij goudverwerkingsbedrijven. Dit komt omdat kwik verdampt in het proces, maar daarna bezinkt op de bodem. Het kwikgebruik leidt ook tot waterverontreiniging. Kwik blijft evenwel niet lang in de waterlopen. Het hecht zich na een tijd namelijk vast aan organisch materiaal. Een grotere bron van vervuiling zijn de sedimenten die als gevolg van ontbossing en de goudwinningsactiviteiten in de kreken terechtkomen.’ Dit brengt met zich mee dat het water niet meer drinkbaar is voor mens en dat ook vissen die afhankelijk zijn van helder water afsterven of andere gebieden opzoeken.
