De bij de BEP in ongenade gevallen DNA-leden Pokie en Ajaiso hangen ergens tussen hemel en aarde. Ze zijn nu dus vis noch vlees, geen DNA-lid meer maar eigenlijk toch ook wel. Dat is een moeilijke positie, maar het kan ervaren worden als een overgangspositie. Tegelijkertijd is het een les voor politici en verkiezingsautoriteiten om na te gaan hoe een terugroeping uit DNA afloopt onder het gegeven wettelijk kader. Eigenlijk is het jammer dat door ondeugdelijk werk van de wetgevende macht nu een andere machtspoot (de rechterlijke macht) met het probleem op haar bord zit. Het is weliswaar een gewoonte die we hebben overgenomen uit de koloniale tijd, maar die wij niet helemaal van ons hebben kunnen afschudden: het maken van regels zonder uitputtende toelichting gericht op de praktische werking van de wet. Het terugroepen is gebaseerd in dit geval op een formele handeling die zich moet voltrekken conform de algemene verenigingsregels en de bijzondere regels vervat in de partijstatuten, namelijk een royement. Een royement kan afhankelijk van de structuren en de statuten binnen een partij worden aangevochten of ter heroverweging worden genomen, maar de kans is altijd aanwezig dat de rechtzoekende meestal bij de rechter belandt. Die moet dan uiteindelijk oordelen over de status van in verenigingsverband genomen besluiten, waarbij procedures, termijnen en mededelingsformaliteiten een grote rol spelen. De geroyeerde BEP’ers hebben een rechtszaak aangespannen kennelijk met de bedoeling de basis van de terugroeping weg te nemen, namelijk de rechtmatigheid van de schorsing. Nu weten wij dat er weinig politieke partijen in Suriname zijn die moeiteloos democratische processen kunnen laten voltrekken in hun organisaties. Wanneer het erop aankomt, blijkt vaak dat er naast de statuten ook andere regels zijn waarlangs men besluiten wil gaan nemen. En dan begint het te rommelen in de districten waar afdelingsbesturen niet altijd de capaciteit hebben om over de democratische processen te waken. De leden zijn soms ook onvoldoende ontwikkeld, waardoor het juiste besef over de statuten niet altijd aanwezig is. Al gauw komt dan het woord manipulatie vanuit de stad om de hoek kijken. Daarmee gaat ook gepaard de rechtmatigheid van genomen besluiten.
De rechter heeft in kort geding besloten dat de royementsprocedure van Diana Pokie en Waldie Ajaiso is geschorst. Dat impliceert dat er, ten tijde van de goedkeuring van de terugroeping door het CHS, sprake was van een onvoltooide schorsing en schorsingsprocedure. Het impliceert dat de rechter in alle redelijkheid niet kon concluderen dat de leden rechtmatig zijn geschorst. Kennelijk wordt bedoeld dat de schorsing van de DNA-leden is geschorst in zijn werking. Dat betekent dus dat men geen handelingen meer mag verrichten in de veronderstelling dat er sprake is van een royement. Definitief moet over de schorsing in een bodemgeschil uitspraak worden gedaan. Deze zaak is al aanhangig gemaakt.
De ene man zijn dood is de ander man zijn brood, geldt zeker ook in de politiek. Er is onduidelijkheid over Pokie en Ajaiso, maar Albitrouw en Sampie staan al klaar om hun plaats over te nemen die misschien nog niet open zijn. Zij zouden al bewilligd hebben. Intussen is niet duidelijk of de DNA nu daadwerkelijk en praktisch uit 52 leden bestaat. Lang moet die onduidelijkheid niet duren. De oppositie zal over deze onduidelijkheid haar standpunt binnenkort bekend maken. De VHP is inmiddels wel eruit en heeft een standpunt kunnen innemen. Of deze puur gebaseerd is op de wet, waarbij men vanuit een zekere politieke strategie het standpunt heeft ingenomen of een bepaalde houding heeft als pleiters voor de terugroepwet, moet nog blijken. De VHP vindt dat wanneer de wet wordt toegepast het niet anders kan dan dat de nieuwe leden worden toegelaten. Dat betekent dus dat de 2 leden voor de VHP geroyeerd zijn en dat het er niet toe doet wat de rechter straks beslist over de rechtmatigheid van de grondslag van de terugroeping. Vanuit de wetgeving zou er een dwingende deadline zijn om de opengevallen zetels in DNA in te vullen, namelijk morgen. Iets waarover velen zich niet hadden gebogen, is het punt waarbij gevraagd zou kunnen worden naar nieuwe verkiezingen in Brokopondo en Sipaliwini. Duidelijk in het standpunt van de VHP is dat men vasthoudt aan de ratio die gegolden heeft bij het maken van de terugroepwet: de politieke partij is heiliger dan de gekozen parlementariër, de partij beslist wie aanblijft en wie halverwege terugtreedt. De VHP gaat er nu ook van uit dat het belangrijk is dat het CHS de terugroeping heeft bekrachtigd, kennelijk ervan uitgaande dat het bureau het vereiste onderzoek ter zake heeft gepleegd. Er zijn procedures nu om het CHS administratief te corrigeren. De schorsing van het royement houdt nog niet in dat er geen royement was. Men heft de werking van de schorsing op totdat definitief daarover wordt besloten. De bedoeling is om verdere schade als gevolg van het in werking zijn van een royement te voorkomen. De vraag is nu wat de status is van het CHS-besluit. Dat besluit is nog in tact, alhoewel de rechter in kort geding heeft aangegeven dat definitief moet worden besloten of de schorsing door BEP rechtmatig was. Indien de rechter zou beslissen dat de schorsing inderdaad onrechtmatig of ongeldig was, dan zal blijken dat het CHS een terugroeping heeft bekrachtigd die onrechtmatig of ongeldig is. Het zal dan aan CHS liggen om zijn besluit van bekrachtiging in te trekken dan wel op enige wijze om te gaan met het rechterlijk besluit.
De DNA-voorzitter is gepast voorzichtig. Sampie en Albitrouw zijn nu niet uitgerangeerd. Het lijkt er veel op dat ze krachten in DNA gaat vragen om een pas op de plaats te maken. Over het principe van terugroeping door de politieke partij kunnen standpunten niet eenduidig zijn. Nu we het in de wet hebben, moet het goed werken. Is dat niet het geval, dan is meer chaos gebracht dan de wenselijke ordening.
