“De regering heeft een tekort aan conditie. De eigen benoemde ‘te ambitieuze programma’s’ draaien voor wat betreft kennis, capaciteit, tempo en coördinatie de regeerploeg de nek om”, zegt fiscaal en financieel jurist Robby Makka. ‘Op zo een eerste werkdag van het derde jaar van president Bouterse is het beter om niet alleen terug te kijken of te bezinnen, maar ook direct meer daadkracht te tonen. Het roer kan liever gisteren dan vandaag omgegooid worden, want er zijn genoeg evaluatierapporten met gemelde tekortkomingen en pluspunten. Pluspunten zijn goed, maar werk vooral aan de tekortkomingen”, zegt Makka in een vraaggesprek met DBS.
Makka meent dat “politieke en technische gaten” gedicht en gerepareerd moeten worden. Dit moet het motto zijn voor de resterende 3 jaren. ‘Continue brain circulation zonder dalende productie.’ Volgens Makka kan je ook “politiek bedrijven en veel goed praten”, maar dan schiet je niet op. “Het volk heeft gekozen voor MC en de MC moet haar vertrouwen inhoud geven. De grote ‘woorden’ dan wel passages zijn volgens Makka nog steeds: “sociaal contract”, “kruistocht tegen corruptie”, “de mens staat centraal”, “gewijzigde beleidsinzichten” en “dat is het verschil”. “Ze hebben de hoge verwachtingen gewekt. Deze slogans moeten nog in de resterende 3 jaren, handen en voeten krijgen.”
2 handicap in 1
Volgens de oud-voorzitter van de Investeringscommissie is het hervormingsprogramma binnen de komende 3 jaren niet uitvoerbaar. “Voor alles heb je een projectteam en implementatiemanagers nodig. Te bedenken dat ministers geen professionele getrainde ambtenaren zijn en een aantal van hen niet eens manager is; dan heb je 2 handicaps in 1.” Volgens Makka geeft de regering door dat 98% van de 40.000 ambtenaren onder schaal 10 zit, 93% onder schaal 8 en slechts 2% boven schaal 10. “Te bedenken dat een deel van hoger kader spookambtenaar is of op non-actief en er een tekort is aan planners, dan is het reëel om vast te stellen dat de regering gaat calculeren wat “domheid” kost”. Hierbij herinnert Makka aan de gedane uitspraak “dat een regering die haar hoger kader niet waardeert, niet weet wat domheid kost”. Misschien moeten de ambities worden bijgesteld. “Laat ons ook rekening houden met “vergrijzing” en de zwakke digitalisering. In elk geval is de AOV van SRD 108 miljoen nog steeds weinig voor de mensen die hard hebben gewerkt voor de opbouw van Suriname.”
Volgens Makka voelt het volk de goede creditrating niet, begrijpt het volk niet wat een opgespaard solidariteitsfonds is en snapt het volk nog minder als de wisselkoers al 2 jaren stabiel is, maar de inflatie en rente niet dalen. “Daarnaast is het toch vreemd dat een niet-coalitie politieke partij handtekeningen moet verzamelen voor een anti-corruptiewet.” Makka zegt dat wanneer er over 3 jaar verkiezingen zijn, de oppositie grimmig kan worden en zaken op een hogere versnelling kan brengen. Ook vakbonden willen strategisch onderhandelen en mogelijk staken. “Ze liggen op de loer. Dat is het normale spel, dat merk je ook, want bij de politieke partijen is het politieke zebrapad nu druk met het oversteken.”
De eerste-uur-problemen
Makka geeft aan dat tal van ‘eerste uur zaken’ nog steeds niet zijn opgelost. Hij noemt de grondproblemen waar drie ministers binnen 2 jaren bij RGB zijn verwisseld. ‘Grondzaken is nog steeds op nul. De ruzie tussen partijexponenten over de rijstsector en de landbouwers die ontevreden zijn, is gaande. Over het Planbureau is onduidelijk of het wel of niet onder de vp moet vallen, waarbij er te “mooie plannen” worden geschreven en sturing en coördinatie ontbreken. De onderrealisatie bij ministeries van bijkans 12% is evident. Het Constitutionele Hof is er nog steeds niet. Het mineraalinstituut is er niet. Evenmin is er sprake van hervorming van het overheidsapparaat.’
100 buitenlandse reizen
Volgens Makka zijn er in de 2 jaren ongeveer 100 buitenlandse reizen ondernomen. Het “reisgedrag” moet effectiever. De vraag is wat deze reizen het land allemaal hebben gekost en wat de output van economische diplomatie in deze is geweest. “We hebben de reshuffling van de regeerploeg gehad binnen 2 jaar, misschien moeten een paar eigen en cruciale adviseurs, planners en partijbonzen “weggepromoveerd” worden. Maar ga wel verstandig, correct en eerlijk om met kader en kennis”, zegt Makka. “Want kader en kennis zijn in elk derdewereldland, de parels. Vraag zeker niet om meer regeertijd na 2015, want dan geef je de zwakke kanten door”, aldus Robby Makka.
