De grondwet maakt in artikel 68 lid 1 sub c melding van het terugroepen van een lid van DNA. De terugroepregeling is door de grondwetgever bedacht om moreelethische normen en waarden ook in de Surinaamse politiek te waarborgen. Suriname kent formeel vanaf 1949 een partijenstelsel. Dit betekent dat volksvertegenwoordigers slechts via een politieke partij gekozen kunnen worden. Daarvoor konden leden voor de Staten van Suriname benoemd worden op basis van hun capaciteit. De historische werkelijkheid is derhalve dat de achterban op de partij stemt en niet zozeer op de personen. Voorbeeld ter illustratie: Als Diana Poki lid zou zijn van de BVD of de NDP zou zij absoluut niet gekozen zijn in Brokopondo in 2010. Het decreet op politieke partijen geeft in artikel 1 aan wat verstaan wordt onder politieke organisatie. Voor een gezonde en zuivere discussie is het naar mijn mening van belang vast te stellen welke rol of nut wij als Surinamers geven aan een politieke organisatie.
De discussie in een onlangs uitgezonden radioprogramma over de terugroeping van Poki en Ajaiso is aanleiding voor mij geweest om weer iets te zeggen over dit onderwerp. Ik ben in negatieve zin verrast over de benadering van dit onderwerp. Ik kreeg de indruk dat men niet voldoende de beschikking had over kennis over de wettelijke regeling op dit stuk.
De beëindiging van het lidmaatschap van DNA wordt voor de derde keer een feit.
1.Dhr Kenneth Moenne door overlijden (art.68 lid 1 sub a);
2.Dhr. D. Bouterse door afwezigheid gedurende een aaneengesloten periode van vijf maanden (art.68 lid 1 sub f);
3.En thans dhr. W. Ajaiso en Mw. D. Poki door terugroepen (art 68 lid 1 sub c).
Het is jammer dat de heren nu pas laten blijken dat zij het niet eens zijn met het principe van de terugroepwet binnen onze democratie. Overigens hebben enkele andere deskundigen nagenoeg dezelfde opvatting over de terugroepwet.
De grondwet maakt echter melding van deze mogelijkheid sedert 1987.De organieke of materiele wet is in 2005 behandeld en aangenomen in DNA. Toen was er niets te horen van de deskundigen. Iets dat heel erg opmerkelijk is. De NDP en de VHP hebben toen hun dissidente leden niet kunnen terugroepen, omdat er geen materiële wet was.
Het is wel belangrijk dat men zich eerst gedegen laat informeren over een vraagstuk voordat er publiekelijk uitspraken daarover gedaan worden. Het ware beter geweest als men zich had gewend tot de jurist Freddy Kruisland, die actief panellid is van welingelichte kringen en toevallig de advocaat is van de politieke organisatie BEP in de case die thans bij de rechter in behandeling is. Hij zou als collega-panellid aan hun het juiste verhaal dat geleid heeft, eerst tot royement en daarna tot terugroepen van de leden Ajaiso en Poki , kunnen vertellen.
Uitgaan van de stelling dat een lid geen andere of afwijkende mening over een issue mag hebben en deze te uiten is volstrekt niet wat aan de orde is in de case Poki en Ajaiso. Er liggen veel meer feiten die deels gepubliceerd zijn aan dit hele gebeuren ten grondslag. De alv, het hoogste orgaan van de partij heeft op een niet mis te verstane wijze aan het bestuur de opdracht gegeven tot royement van de leden over te gaan. Dit na diverse pogingen van de partij de toen dissidente leden om de tafel te krijgen. De reactie op de uitnodigingen van het bestuur zijn ook op papier vastgelegd. In elk geval weet ik dat de druk van de achterban van de partij erg groot was op het Hoofdbestuur om tot royement van deze twee leden te geraken. Lang voor het royement van deze twee leden bestond de facto geen enkel contact meer met de partij die hen gekandideerd heeft.
De indruk die enkele mensen via de pers wekken alsof het bestuur van de ene op de andere dag besloten heeft de DNA-leden terug te roepen, omdat deze andere ideeën op na hebben gehouden, is onjuist.
Het lijkt mij heel logisch binnen ons politiek bestel dat de politieke partij een afgevaardigde naar DNA terugroept. De terugroeping zal uiteraard gebonden moeten zijn aan regels. Geen enkel DNA-lid kan of zal mogen worden teruggeroepen als de belangen van het volk vanuit de visie van de partij gediend wordt. Wanneer echter een fundamenteel verschil bestaat tussen de visie van een DNA-lid en de partij, waarbij er schade toegebracht wordt aan de partij, mag die partij wel ingrijpen. Een op democratische leest geschoeide en georganiseerde partij, zal absoluut alles moeten doen om intern eerst de verschillen te bespreken. Lukt dat niet dan kan de dissident uit principiële overweging bedanken of dat de partij hem/haar terugroept.
De partij rekruteert, draagt na bekrachtiging van alv de kandidaten voor en is bevoegd terug te roepen. Ik teken hierbij aan dat wij het eens moeten zijn met de plaats die wij hebben gegeven aan de politieke partij. En zolang de politieke partij alleen bevoegd wordt geacht om kandidaten voor te dragen om verkozen te worden tot volksvertegenwoordigers, dienen wij geen enkele vreemde theorieën over de terugroeping eropna houden. Misschien moeten wij voor de toekomst discussiëren of de mogelijkheid van terugroeping gehandhaafd moet worden of niet. Deze grondwet is bij referendum aangenomen door de meerderheid van de Surinamers. Ik heb na de grondwet gelezen te hebben, tegen gestemd en ontleen daaruit het recht om kritiek te hebben op de bepalingen in de grondwet.
DNA heeft volgens artikel 68 lid 1 sub f van de grondwetgever de bevoegdheid gehad het lidmaatschap van een lid te doen beëindigen.
De grondwet is in het geval van de terugroeping van de twee DNA-leden niet geschonden. De grondwet zelf maakt zoals ik eerder heb gesteld melding van het terugroepen van volksvertegenwoordigers als één van de limitatieve mogelijkheden om het lidmaatschap van DNA te beëindigen.
De materiële wet die effectuering van deze mogelijkheid mogelijk maakt zijn er. Uiteraard is dit laatste bedoeld voor elke goede democraat.
Bert Eersteling
