De vraag waarom staatsolie geprivatiseerd moet worden, kan ik uitgaande van mijn politieke levensbeschouwing of ideologie heel simpel beantwoorden. En dat antwoord is dat de regering duidelijk de lijn en methode van een puur kapitalistische ontwikkelingstrategie volgt. In samenlevingen met dit soort ontwikkelingsstrategieën is de leidende redenering dat de overheid zich moet terugtrekken uit de productieve sfeer en zich meer de rol van facilitator toebedienen. Dit concept is vanuit de Brettonwood-organisaties voorbereid en door de keel van met name de ontwikkelingslanden gedrukt. Het concept gaat primair er vanuit dat de positie van de kapitalisten overal ter wereld versterkt wordt met als gevolg het trachten om levensvatbaarheid te geven aan dit verfoeilijke uitbuitingsysteem. In een eerder verschenen artikel zei ik dat het kapitalisme haast op de rand van faillissement, dus op instorting, staat. In het onderhavige concept is de positie van de arbeidersklasse niet proportioneel geregeld. Integendeel is de kloof in primaire en secundaire voorziening op ergerlijke wijze vergroot. De bonussen,de contracten, de exorbitante hoge salarissen en ga maar zo door zijn heel kenmerkend voor landen/regeringen met een kapitalistische ontwikkelingstrategie. Dus voor mij is het niet vreemd dat er pogingen worden ondernomen om staatsolie te privatiseren. De keuze is wat mij betreft dus zeer evident.
Van welke argumenten zullen de voorstanders zich bedienen om de privatisering door te drukken?
Ook ik ben benieuwd te horen welke argumenten op tafel gelegd zullen worden. In elk geval is bekend dat dit staatsbedrijf op een zeer professionele manier wordt gemanaged en wel voor 99% door het eigen Surinaamse kader. Het bedrijf heeft geen liquiditeitsproblemen. Integendeel kan het bedrijf door eigen besparing en met aanvullende lening via de lokale banken alsook het uitschrijven van obligatielening de verruiming van de raffinaderij financieren. De kredietwaardigheid van het bedrijf is erg groot. Dit uitgaande van de gegarandeerde inkomsten de komende 15 jaren. Dit bedrijf levert al langer dan 7 jaar een steeds hogere/grotere bijdrage aan de staatskas in de vorm van dividend,inkomsten- en loonbelasting. Het afgelopen boekjaar was dat bedrag gegroeid naar 440 miljoen US dollar, wat neerkomt op ongeveer SRD 1.5 miljard. Dit is een significante bijdrage aan het Staatshuishouden. De aandeelhouders, namelijk de totale bevolking van de Republiek Suriname, delen mijns inziens op een evenredige manier in de winsten van dit goed draaiende bedrijf. Het geld wordt besteed aan het in stand houden van de diensten die zorg moeten dragen voor onderwijs, gezondheidzorg, veiligheid en ordehandhaving, de subsidie van enkele nutsvoorzieningen, het verkeersmeubilair en het wegennet, kortom de totale administratieve, infrastructurele en bestuurlijke overheidszorg. Staatsolie levert aan deze primaire taken van de overheid een zeer grote bijdrage. Als er geprivatiseerd wordt, zullen slechts de kapitaalkrachtigen de ruimte krijgen om persoonlijk, dus individueel, te delen in de winsten van het bedrijf. Als het bij deze om kapitaalkrachtige Surinamers gaat, zullen zij dubbel profijt van overhouden. Dit uitgaande van de zojuist aangehaalde bijdrage van dit bedrijf aan de staatskas. Gelooft u mij, de volksmassa zal geen enkel voordeel hiervan overhouden. Juist zal in relatieve termen de volksmassa 20% minder aan zorg ontvangen. Dit, bij een privatisering van 20% aandelen. Er zal van het totale surplus maar 80% staatsbezit blijven. Deze redenering lijkt simpel, maar juist hierin ligt de achteruitgang van de zorg van de Staat naar de massa toe, met als gevolg kwaliteitsderving van de zorg.
In Venezuela bijvoorbeeld zal dit soort overheidshandelingen naar goed draaiende bedrijven niet opgaan, omdat de president Hugo Chavez nagenoeg dezelfde politieke levensbeschouwing als ik hanteert om mens en maatschappij te benaderen. Staatseigendom is hierbij belangrijker dan private bezit. De kapitalisten in dat land hebben erin moeten geloven dat uitgebreide uitbuiting van de massa niet verder te accepteren is. Ik ben voor wat de nationalisatie van de olie- en bauxietbedrijven in de Bolivariaanse Republiek volledig eens met Chavez. Ik moet mij haasten te stellen dat ik het niet eens ben met zijn populistische stijl van aanpak. De strategie achter de nationalisatie ondersteun ik wel. Hiermee heb ik niet gezegd dat er geen buitenlands kapitaal gemobiliseerd moet worden voor de sectoren die het land zelf niet tot ontwikkeling kan brengen. Ik heb met dit voorbeeld van Venezuela willen aangeven waarom ik gesteld heb dat Suriname zeker een kapitalistische ontwikkelingstrategie a la concept IMF en de Wereldbank volgt. Wij moeten erg voorzichtig zijn met het ongeconditioneerd overnemen van dit soort concepten. Kijk maar naar de werking en de excessen van de kapitalistische strategie in Japan, USA en EU. Griekenland is voor een belangrijke reden in de problemen geraakt door hebzucht van de goed georganiseerde rederij, die op zeer grote schaal belasting ontduikt. De Amerikaanse economie is in de periode van de Republikein W. Bush door enkele financiële deskundigen, die ongekende bonussen toucheerden, haast kapot gemaakt. President Obama heeft harde noten moeten kraken om enigszins de schade te herstellen. Hij wordt door de Republikeinen ten onrechte gezien als een socialist, uitgaande van zijn streven een human face te geven aan het Amerikaanse kapitalisme. Ik kijk reikhalzend uit naar de argumenten om ondanks alle positieve vooruitzichten, dit bedrijf toch te willen privatiseren
Bert Eersteling
