Het goed gewapende dievengilde is dezer dagen voor de zoveelste keer – ondanks ernstige waarschuwingen van de minister van Justitie en Politie – niet alleen actief maar ook bijzonder wreed bezig. Het kiest de drukke plaatsen waar vele mensen gezellig bijeenkomen, om sterk uiteenlopende redenen. Vooral op die plaatsen waar men de maandelijkse inkopen pleegt te doen, enkel om zijn slag te kunnen slaan. Evenals de werkende klasse willen ook de leden van het dievengilde met volle teugen genieten en met alles erop en eraan waardige feestdagen vieren, Moederdag alsook Vaderdag. Het grote verschil tussen de beide groepen, de werkende en de andere, zit echter in het feit, dat de oneerlijken zich niet de moeite willen getroosten om als werkende de middelen te vergaren, die nodig zijn om aanschaffingen (vaak duurzame) te kunnen plegen. Ze mijden de deugd en willen het gemakkelijk hebben door te kiezen voor vernuftigheden en kunstgrepen. Beide rijk aan grote variaties. Over de gevolgen van een mogelijke mislukking van de pogingen, wordt er niet serieus nagedacht. Een paar maanden beroofd van hun vrijheid – maar wel verzekerd van het “drie-maal-daags”, ook nog op tijd – is één van de weinige overwegingen die meespelen in hun gekozen levensstijl.
Hoe geheel anders is het gesteld met de werkenden in elke samenleving. Slechts één enkele maand buiten het normaal arbeidsritme – ziek zijn of verlof niet meegerekend – kan voldoende zijn om uit het evenwicht van het dagelijks leven te geraken, met alle gevolgen van dien. Het inhalen van de achterstand in de maandelijkse reguliere verplichtingen is dan eveneens voldoende om over ontregeling te kunnen spreken.
Zolang echter de gedragingen van de oneerlijken zich beperken tot de zogenaamde kleine vergrijpen, lijkt het alsof men over het algemeen er schouderophalend aan voorbij gaat. Inbraken, roofmoorden en soortgelijke gevallen komen helaas bij kijken en dat juist dient nog meer aandacht van de justitiële autoriteiten op te eisen. Een voorheen belangrijk hulpmiddel in de samenleving is sinds enige tijd komen weg te vallen. Wij bedoelen hiermee de sociale controle, die spontaan in alle wijken van ons land voorkwam. Vandaar dat de regelmaat waarmee de zwaardere vergrijpen zich geruime tijd voordoen, een stuk makkelijker toegaat. Een slecht teken, dat een adequate, duurzame oplossing vereist. Dat er in die richting wordt gewerkt, geeft de burger wel moed en vertrouwen in de toekomst, maar neemt echter niet weg dat er een gevoel van onbehagen vooral rond de voorbereiding van feestdagen toch te bespeuren valt.
Sinds enige tijd doet zich, veelvuldiger dan voorheen het geval was, voor – met Nickerie als toonaangevend – het fenomeen zelfmoord. Ofschoon er wetenschappelijk nog geen onderzoek naar de oorzaak is verricht, zijn er zowel doemdenkers als betweters die het verschijnsel aan de sociaaleconomische schommelingen van herstel aan levensomstandigheden willen toeschrijven.
De schrikbarende toename van verkrachtingen in alle geledingen van deze maatschappij schijnt te wedijveren met de overige negatieve gebeurtenissen hierboven eerder geschetst. Ook de normen en waarden, zelfs in familiekringen, blijken met de dag te vervagen. Deze vervaging verhindert als geen andere factor de ontwikkeling en in standhouding van de eerdergenoemde sociale controle!
In de sport – en met nadruk de voetbalsport – is het idem. Onsportiviteit, verruwing en niet te spreken gezagsondermijning zijn aan de orde van de dag. Dat het wel een trend is die wereldwijd te merken valt, mag niet als excuus voor ons klein land gelden.
Kortom, er doen zich kenmerkende veranderingen in ons land voor die inderdaad dringend om een wetenschappelijk onderzoek vragen. Vermoedens en speculatieve uitleg over het gebeuren door leken zijn niet gewenst, reeds omdat die juist meer verwarring in de situatie zouden kunnen brengen. Mogelijk zou de Anton de Kom Universiteit zich geroepen voelen er werk van te maken de gemeenschap – desnoods bij benadering – wegwijs te maken inzake deze ongezonde ontwikkeling. In het verleden is er immers door deze instelling nogal veel baanbrekend werk verricht. Op de ingeslagen weg voortborduren is de wens van het dankbaar deel van deze Surinaamse gemeenschap.
“Wie het kwaad zonder protest aanneemt, werkt in feite met het kwaad mede”, aldus Maarten Luther King.
