De Amnestiewet is en blijft het onderwerp van gesprek. Momenteel is er een hele discussie losgebarsten over het begrip toetsing. Deze discussie is ontstaan als gevolg van de verklaring die de auditeur militair op 13 april tijdens de Krijgsraadzitting aflegde. De Amnestiewet is aangenomen door De Nationale Assemblee en afgekondigd. De president van de Krijgsraad heeft hierna aan de advocaten en de auditeur militair gevraagd wat hun visie is over de wet. De auditeur militair heeft een betoog gehouden en merkte op dat de Amnestiewet getoetst moet worden. Er rezen vragen over wie en door wie de toetsing mag geschieden. Volgens mr. Sam Polanen is de toetsing noch in het Wetboek van Strafrecht noch in het Wetboek van Strafvordering opgenomen, maar in de grondwet zelf.
Er zijn twee vormen van toetsing, te weten abstracte toetsing en gevalstoetsing. “Wanneer het gaat om abstracte toetsing dan mag het orgaan dat mag toetsen de wet houden tegen de achtergrond van de grondwet of tegen de achtergrond van een internationaal verdrag of overeenkomst waarbij Suriname partij is. Wanneer zij hierna tot de conclusie komen dat de wet in strijd is met de grondwet of een artikel uit de grondwet of met een internationale overeenkomst, dan mag het orgaan dat bevoegd is om te toetsen, stellen dat die wet onverbindend is. Die wet wordt van de tafel geveegd en mag niet meer worden gebruikt.â€
“Wanneer we praten over gevalstoetsing, dan gaat de rechter kijken of die wet waarmee men het niet eens is, in een bepaald geval of op iemand is toegepast. Indien die persoon naar de rechter gaat en aan de rechter verklaart dat hij/ zij geschonden is in zijn/ haar rechten, of hem/haar plichten zijn opgelegd die hem/haar niet moesten worden opgelegd, kan de rechter bepalen dat de toepassing van die wet voor het geval van die ene persoon die komt klagen, niet geoorloofd is. Echter, de wet blijft in stand. De wet wordt niet van de tafel geveegd, maar de toepassing op die ene specifieke persoon die komt klagen, wordt niet geoorloofd geacht. Dus er vloeien geen consequenties voort voor de persoon die heeft geklaagd. De wetgever en de regering mogen de wet de volgende keer weer gebruiken of toepassen, maar ze lopen de kans dat de rechter opnieuw zal zeggen dat voor dat specifiek geval de toepassing wederom ongeoorloofd wordt verklaard.â€
Polanen geeft aan dat bij abstracte toetsing, alleen het Constitutioneel Hof de toetsing mag verrichten. “Andere rechters moeten de toetsing afwachten of moeten eerst een aanvraag richten aan het Constitutioneel Hof en dan afwachten wat het Hof beslist. Met dat oordeel moeten zij de zaak die bij hen is, verder afwikkelen. Indien de Krijgsraad niet bevoegd is om de wet te toetsen, zal de Krijgsraad recht moeten spreken volgens de wetâ€, zegt Polanen. “En een van de wetten die zij zullen toepassen en waarmee er rekening moet worden gehouden is de Amnestiewet.â€
Een korte uitleg gevend over wat amnestie is, zegt mr. Polanen dat bij amnestie een strafbaar feit met een strafwaardig karakter opgeheven kan worden, waardoor het feit geen strafbaar feit meer is. De dader kan dan niet meer worden gestraft.
