Functievorming
 Doelstelling van functievorming
Ter realisering van de organisatie doelstellingen wordt er een zekere arbeidsverdeling met een vast patroon tot stand gebracht (organisatieschema). Dit patroon moet vast (op schrift) gesteld worden en bekend zijn aan alle werkers. Men weet dan wat men functioneel van elkaar mag verwachten. Men kan dan voortdurend nagaan of de geldende werkverdeling nog wordt aangehouden. In kleine organisaties komt dit patroon door gewenning tot stand.
Het eerder vermelde organisatieschema is vaak te globaal, waardoor er mogelijk afstemmingsproblemen kunnen ontstaan. Deze kunnen worden voorkomen door het verbijzonderen van de arbeidsverdeling.
Dit kan bereikt worden door:
1.Het maken van  omschrijvingen van de verrichtingen, die nodig zijn voor de uitvoering van een taak (taakomschrijvingen).
2.Het vormen van  een takenpakket, dat als geheel een functie vormt, die door de werker kan worden verricht.
3. Het maken van  een omschrijving  van de eisen waaraan een functionaris moet voldoen om die functie te bekleden (Functie omschrijvingen).
Twee doelstellingen vloeien voort uit deze exercitie:
1.Het maken van een taakomschrijving wordt gebruikt om kritisch na te gaan of de taakstructuur al dan niet moet worden aangepast dan wel  veranderd ten behoeve van een juiste taakvorming.
2.De functiebeschrijving dient voor het creëren van een goede functievorming, door na te gaan of de werker en zijn takenpakket doelmatig op elkaar afgestemd zijn
Functievorming houdt dus  in, het verkrijgen van een duurzaam evenwicht tussen de verschillende  eisen welke de organisatie en de werkers stellen aan het vervullen van de functie.
Enkele kernbegrippen bij functieanalyse:
1.Taak: een opdracht die binnen een bepaalde functie uitgevoerd moet worden. De taak is als het ware het gevolg van die functie. Het is een afgerond geheel van werkzaamheden die de persoon moet uitvoeren. Hij alleen is verantwoordelijk voor de taakuitvoering.
2.Taakanalyse: een gedetailleerde ontleding en beschrijving van alle factoren, waaruit een taak is opgebouwd om  te geraken tot een ‘taak-tijden-opbouw’.
Met behulp van tijd- en bewegingsstudie (Taylor) kan men dan komen tot: a)werkmethodebepaling, b)tijdnormering, c)verbruiksnormering en d)tariefbepaling.
Taakanalyse is dus gericht op efficiency.
Dit houdt in het onderzoek naar de noodzakelijke verrichtingen, de wijze waarop deze moeten worden uitgevoerd en de tijd en middelen, die nodig zijn om de taak doelmatig uitgevoerd te krijgen. Na zo’n analyse kan blijken dat in een concreet geval,  te veel verrichtingen, handelingen, tijd en middelen worden gebruikt om de taak doelmatig uitgevoerd te krijgen. . Het terugbrengen van deze aantallen zal tevens resulteren in het inzetten van minder materieel en personeel. Functieanalyse wordt dan ook vaak gebruikt als middel om het saneringproces rationeel te doen verlopen.
3.Taakomschrijving: is een logische opsomming van activiteiten, werkwijze en benodigde tijd en middelen(verkregen uit de taakanalyse) om een taak doelmatig uit te voeren.
4.Functie-eisen-analyse: een analyse van eigenschappen, kennis en vaardigheden die een functionaris in huis moet hebben om activiteiten die in de taakomschrijving zijn vervat adequaat te kunnen uitvoeren.
5.Functie-omschrijving: een opsomming van de samenstellende onderdelen van de hele functie.
6.Functievorming: een functie zodanig vormen dat de takenpakketten die in de functie besloten zijn, voldoende voorwaarden bieden aan de functionaris om goed te kunnen functioneren.
7.Functiewaardering: het bepalen van de zwaarte of het gewicht of de relatieve waarde van een functie. Deze relatieve waarde wordt gesteld op grond van de gestelde eisen aan de functionaris en wel ten opzichte van de overige functies in de organisatie. In dit kader worden de zeventien eerder aangehaalde wegingsfactoren ook in stelling gebracht. Dit heeft tot doel het bepalen van de rangorde van zo’n functie.
8.Functieclassificatie: het indelen van de functie in een beloningsstructuur.
Deze acht begrippen geven tevens de werkvolgorde aan die een functieanalist moet aanhouden om uiteindelijk te komen tot de realisatie van een rechtvaardig beloningssysteem.
F. Menig
