Robby Makka in kwestie Surpost: “Minister Financiën heeft informatieplicht”

“We moeten geen grappen maken als het gaat om de allocatie en de financiering van staatsmiddelen. Elke minister van financiën waar op de wereld dan ook is de eerste die een systeemverantwoordelijkheid heeft en de stringente plicht tot directe informatieverschaffing over geldovermakingen.” Dit laatste zeker naar het parlement toe, vooral als er brondocumenten met handtekeningen in de media worden geplaatst. Minimaal binnen 3 werkdagen. Zo zou de procesbeschrijving moeten zijn.” Woorden van financieel rechtsgeleerde Robby Makka op vragen van Dagblad Suriname aan hem over de Surpostkwestie. In deze affaire blijkt uit documenten, verschenen in de media, dat de huidige minister van Financiën, Adelien Wijnerman,  in 2009 als directeur van Financiën 1,5 miljoen SRD heeft overgemaakt op een derde  rekening van een particulier bij Surpost.
Makka zegt dat het niet snel informeren tot heleboel speculaties leidt, die ook niet bevorderlijk zijn voor het imago van de bewindsvrouwe.  De minister zal hierbij een voorbeeld moeten stellen en met snel verdedigingstaal moeten komen. Ik ken de minister als een “correcte econoom”, nu zal ze examen moeten afleggen als “politica”.  Ook de oud-ministers van Financiën vanaf 2009, Hildenberg en Boedhoe, moeten hun informatie voor zover zij iets weten, delen. “Maar ik ken de constructie ook: Surpost is een staatsbedrijf, de directeur van Financiën is veelal in de Raad van Toezicht, dus is er dossierkennis, maar overmaking op een derde rekening mag toch niet gemakkelijk gebeuren.”
Volgens Makka is over het algemeen het gehele toezichtsysteem op overheidsfinanciën “zwak”. Alleen met wetgeving, de comptabiliteitswet en toezichtwezen kom je er niet. De eerste lijn van de Interne Controle alleen is niet voldoende. “We horen corruptieberichten in de media bij EBS, IDCS, bij OW met bijv. de Carolinabrug en Ballast Nedam, met vermakelijkheidsbelasting etc.  Dat is niet goed. Er moet hierop beleid worden gemaakt. Er dient een integraal auditbeleid en nota te zijn, onder supervisie van officiële adviesdiensten en auditbureau´s, zoals een team van registeraccountants en forensische financiënonderzoekers. In dat opzicht loopt ons land nog mijlen ver achter. Second opinie-checkers, interne en externe controlediensten zijn er ook niet adequaat ter controle en bescherming van politici en staatswerkers.
Forensische accountancy is volgens Makka een specialistisch gebied binnen de accountancy, gericht op het opsporen van economische en financiële delicten. Het betreft hier veelal fraudeonderzoek ter ondersteuning van te nemen strafrechtelijke of civielrechtelijke stappen die uitgevoerd moeten worden. Forensische accountants zijn zowel in de publieke sector als in de private sector werkzaam, bijvoorbeeld bij de politie en bij de grote financiële instellingen en gespecialiseerde advieskantoren. Indien we ze niet genoeg hebben, moeten we ze opleiden of inhuren. Volgens Makka zijn er ongeveer 35 accountants in ons land,  terwijl er bijna 100 nodig zijn. De oud investeringsvoorzitter van Suriname, Makka, zegt verder dat “in Suriname er sprake is van een investeringseconomie met veel financiële risico’s”.  Zelfs onder de achternaam van de president wordt er gehandeld. In het verleden zagen wij dat onder de naam van een oud-voorzitter van het parlement er gelden werden gevraagd. Makka geeft ook enkele oplossingsmodellen aan. Op de eerste plaats moet het Kabinet van de President en elk ministerie een chef Integriteit hebben. Deze moeten de graad hebben van buitengewone opsporingzaken.
De president moet zelf alle ministeries nog in 2012 bezoeken, met name de afdelingshoofden toespreken op hum motivatie en integriteit. Daarnaast moeten alle “financiële brieven”, met name over overmakingen met veel meer afschriften, verstuurd worden. Er moet kruiscontrole zijn. De zogenaamde cc´s  naar het parlement en Clad moeten verplicht worden gesteld. Tenslotte zijn de sancties vanuit OM en Clad niet alleen van belang, maar een parlementaire enquêtecommissie of door hun aan te wijzen deskundigen moeten in het openbaar onderzoeken uitvoeren. Gepensioneerde politieagenten kunnen hierbij ingezet worden. En we moeten de in te stellen ombudsman en het OM ter zake versterken, want er zijn vaak ook “poezen” die zelf op de melk willen letten.
Makka geeft verder aan dat door de monetaire autoriteiten constant geroepen wordt “prudent en nogmaals prudent beleid”, dus moet er nu als voorbeeldige monetaire autoriteit met “prudentie”  gehandeld worden. Anders wordt het eigen systeem afgekraakt. Tenslotte geeft Makka aan dat ook al is de informatie onder de “hamer van het OM en Clad”, het hanteren van “financiëncontrolerende taal”, geboden is. Internationale financiële instituten kijken en lezen mee, want volgens Makka is het gewraakte document op internet behoorlijk “in swing”. De president van Suriname moet de overheidsfinanciën zelf prudent ordenen.