Niet veel mensen hebben verbaasd opgekeken toen bekend werd dat een hoge douaneambtenaar aangehouden is ter zake brandstofzwendel. We waren wel verrast dat het gekomen is tot een aanhouding. De losse moraal is al geruime tijd een angel in het oog van de burgerij. Corruptie verlamt de staatshuishouding en kost op jaarbasis uiteindelijk ook levens. Of het echt om rotte appels gaat of om een wijder verbreid kwaad is onbekend. Het gaat nu om het hoofd van Bijzondere Wetten van de Douane. Hij zou gefraudeerd  hebben bij de import van brandstof.  Het zou naar verluidt gaan om kleine visserstrawlers die te Domburg aanmeren en een deel van hun brandstof willen verkopen. Deze douaneambtenaar is de tweede binnen twee weken die ook voor een misdrijf is opgepakt. Door een hooggeplaatste douaneambtenaar is gesteld dat de 2 aanhoudingen schade toebrengen aan het imago van de douane. De indruk bestaat echter dat het imago van de douane, met onverklaarbare rijkdommen, al geruime tijd besmeurd is. Het is een klassiek voorbeeld van zwakke instituten waar corruptie huis kan houden. Daarvoor is er alleen al ten aanzien van de Asycuda al veel te doen geweest
Veel staten in de wereld draaien hun staatshuishouding op de directe en de indirecte belastingen. Er wordt al een hele tijd gepropageerd om een shift te maken van de directe naar de indirecte belastingen. In dat rijtje treffen we de ‘verbruiksbelasting motorbrandstof’ aan. Met rotte appels bij de douane wordt de shift wel een lastige zaak. De integriteit bij de douane is een lang slepend probleem. In de afgelopen jaren is het ontvangen van cadeaus door douaneambtenaren een onderwerp van interessante discussie geweest. Op gegeven moment zou toegelaten zijn om binnen een bepaalde limiet toch wel cadeaus aan te nemen. Het verwerpelijk concept van (sneller) regelen, de andere kant opkijken en helpen ontduiken, lijkt onvermijdelijk te zijn, mede door de bureaucratie en ondernemers die voor wat graag betalen om koppijn te voorkomen. In 2006 werd door een insider grootscheeps alarm geslagen over geknoei met het geautomatiseerd invoerrechten- en accijnzensysteem (Asycuda) van de douane. De klokkenluider werd niet beschermd, juist ontslagen. Er was toen door de douane hand- en spandiensten verleend aan ondernemers en de Staat had hierdoor miljoenen dollars misgelopen.  Er werd toen gesproken van een grootscheepse onwil om de corruptelingen aan te pakken. Er zouden teveel vrienden in de smerige praktijken zitten, waardoor het NF verlegen zat om acties te ondernemen. Het zou toen gaan om 6 miljoen US Dollar. Later zou de minister in 2009 verklaren dat met het Asycuda-systeem knoeiende douaniers ongrijpbaar zouden zijn, omdat met codes en niet met namen wordt gewerkt. Kraken van het systeem zou onmogelijk zijn. In hetzelfde jaar werd ook bericht dat de douaneambtenaren bereid zijn om eerlijk hun werk te doen pas als hun salarissen door de overheid verhoogd zouden worden. Heel frappant dat de minister van Financiën zelf ook hiervan op de hoogte was en dat hij het ook verwierp. Een van zijn punten was dat men van tevoren zou weten wat men zou verdienen, al bij hun in dienst treden. Maar de minister vergat daarbij dat in dienst treden bij de douane een droom is van veel jongeren, naar het schijnt zijn hier evenveel gierige mannen als vrouwen. Velen gaan voor de nyang die gemaakt kan worden met een vijver van gewillige ondernemers. Het is een streylong ogenschijnlijk tussen douaneambtenaren om te wedijveren wie de grootste en meeste vingers aan hun handen hebben. Dat werkt aanstekelijk op de jongedames en ook wel heren die douane willen worden. Er zou tijdens de vorige Financiën-minister gewerkt worden aan een gedragscode die tot op heden niet is gekomen. In het parlement ligt ter inhoudelijke behandeling een douanewet. Breekpunten waren vooralsnog de ruimte die aan douaneambtenaren zou worden gegeven. Dat is te begrijpen als het nu al misgaat.
Om hoeveel accijns oftewel verbruiksbelasting zou het kunnen gaan? We gaan uit van de lagere schatting uit 2010. De raming was toen, net als in 2009, om aan verbruiksbelasting motorbrandstof binnen te halen SRD 200 miljoen. Aan indirecte belastingen had men dat jaar gepland om in totaal, dus inclusief SRD 863 miljoen aan inkomsten binnen te halen. Het aandeel van de brandstofaccijns bij de indirecte belastingen ligt dichtbij de 25 %. In het betreffend jaar was het geraamde aantal directe en indirecte belastingmiddelen bij benadering gelijk. In de rij van geraamde belastinginkomsten is motorbrandstofaccijns de 4de grootste onder 16 artikelen. Over het jaar 2011 en 2012 zien we in de raming een stijging voor te ontvangen motorbrandstofaccijns naar respectievelijk SRD 245 miljoen en SRD 396 miljoen. Alzo wordt accijns motorbrandstof de derde grootste component voor 2012 onder de belastingmiddelen na Inkomstenbelasting en Omzetbelasting. Het gaat dus bij de brandstofaccijns om behoorlijk veel geld. In augustus 2011 waren er plannen van de douaneleiding kenbaar gemaakt om een
douane-protocol met Guyana te tekenen, teneinde smokkel en grootscheepse fraude met invoerrechten drastisch in te dammen. Met Frans-Guyana zou al een soortgelijke overeenkomst gesloten zijn. De Staat zou volgens de douaneleiding al jaren miljoenen US Dollars mislopen door deze fraude van douaniers. Hij pleitte toen ook voor vervanging van het oude Asycuda-systeem, omdat vindingrijke Surinamers het oude systeem toen al hadden gekraakt.
Onderfacturering en andere criminele handelingen zijn al jaren gaande bij de douane. Douaniers genieten weinig respect bij veel rechtgeaarde burgers. Ze zijn wel helden bij burgers die denken dat het slim is om de Staat te benadelen en daarvan rijk te worden, in de Anansi-stijl dus. Daarom willen zoveel jonge mannelijke en vrouwelijke drop-outs die niet verder dan mulo kunnen douanier worden. Ze zien de weelde en willen het ook. De smerigheid bij de douane is lange tijd blijven voortsudderen. Een manier om het aan te pakken, zou een verplichte jaarlijkse melding kunnen zijn van het vermogen dat douaniers en hun echtgenoten en kinderen bezitten. Bij de anticorruptiewet zouden alle ambtenaren inclusief de douaniers het moeten doen. Het is nu de beurt aan deze regering om de structurele oplichting van de Staat met miljoenen US Dollars aan te pakken. We kijken uit naar de vorderingen en wat het verschil is.
